badhadrúfa , nf Definitzione
genia de giogu: unu bículu de linna trebballau a bisura de pira, cun sa punta de ferru, chi si faet girare betandhodha in terra (a sa parte de sa punta) ma poderandho su càbudu de una codriola (imbolicantinu) imbodhigada totu a inghíriu e a manera chi s'ispodhichet a cropu (s'àteru càbudu est líbberu)
Sinònimos e contràrios
badharóculu,
badrufa,
baudha,
crócua,
marrócula
Terminologia iscientìfica
ggs
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
toupie
Ingresu
spinning top
Ispagnolu
peonza,
trompo
Italianu
tròttola
Tedescu
Kreisel.
badrúfa, badrúnfa, badrúnfula , nf: boldófula,
baldúfula,
bardófula,
bardufa,
bardúfola,
bardúfula,
bardunfa,
bardúnfula,
boldófula,
bradrufa,
budrúnfua,
buldúfula Definitzione
genia de giogu: un'orrugu de linna trebballau a bisura de pira, cun sa punta de ferru (bicu), chi si faet dummidare o ballare betandhodha (tzacai) a corpu in terra aguantandho unu de is duos càbudos de una codriola (imbolicantinu) imbodhigada totu a inghíriu de sa punta a sa cucuréntzia (sa parte prus grussa, ue podet portare una genia de tenaghe)
Sinònimos e contràrios
badhadrufa,
badharóculu,
baudha,
catzilloru,
crócua,
dorrontza,
mardúfula,
marrócula,
pissirache
Maneras de nàrrere
csn:
sa bardúfula pistincat (brinchitat), si drommit (bardúfula càllara, chi zirat gai pàsida, séria, chi azummai paret frimma, drommida); badhai sa budrúnfua = fàgherela ballare; fàghere zirare a unu che bardúfola = fàghere andhare che iscassiadu, che macu, de una parte a s'àtera; girai che bardúfula = mòveresi cun grabbu e lestresa
Frases
seis sempre trobedhendu cumenti a is badrufas! ◊ ballat che una bardúnfula ◊ is chi perdint ponint is bardúfulas aintru de un'arróliu po dhas iscudi su bincidori ◊ sa bardúfula si est iscordada e at fertu in terra su costau
Terminologia iscientìfica
ggs
Ètimu
ctl.
baldufa
Tradutziones
Frantzesu
toupie
Ingresu
spinning top
Ispagnolu
peonza,
trompo
Italianu
tròttola
Tedescu
Kreisel.
baralícu , nm: barralicu,
barrallicu Definitzione
genia de bardúfola pitichedha chi si faet girare cun is pódhighes, a bàtoro afaciadas cun d-una lítera iscrita: P (pone), M (mesu, metade), T (totu), N (nudha), chi bolent nàrrere su chi depet fàere su giogadore chi dh’at betada segundhu sa lítera chi presentat candho si firmat (pònnere e aciúnghere àteru a sa posta, bínchere sa metade, o totu, o nudha) / barrallicus = cocoedhos de mare; barrallicu longu = animaledhu de mare a corza tosta, itl. torricèlla; b. veru = àtera creze gai etotu, itl. còno del Mediterràneo
Sinònimos e contràrios
badharincu,
pone,
pimpirimponi
Frases
in sa noti de Paschixedha giogàst a barrallicu cun mei
2.
arrumbulant in sa menti is arregordus, fúrriant a lestru che barralicus!
Sambenados e Provèrbios
prb:
su barrallicu essit puru a ponni!
Terminologia iscientìfica
ggs
Tradutziones
Frantzesu
toupie à quatre faces,
toton
Ingresu
little spinning,
teetotum top
Ispagnolu
perinola
Italianu
girlo
Tedescu
eine Kreiselsorte,
Nimmgib.
catzillóru , nm Definitzione
bardúfola manna
Sinònimos e contràrios
badrufa,
morócula
Terminologia iscientìfica
ggs
Tradutziones
Frantzesu
grande toupie
Ingresu
big spinning top
Ispagnolu
trompo,
peonza grande (f)
Italianu
trottolóne
Tedescu
großer Kreisel.
crócua , nf Definitzione
genia de giogu: un'orrugu grussu de linna trebballau a bisura de pira, cun sa punta de ferru (bicu), chi si faet dummidare o ballare (girare) betandhodhu in terra a cropu poderandho su càbudu de una codriola (imbolicantinu) imbodhigada a istrintu totu a inghíriu de sa punta a sa cucuréntzia in is fiancos; fintzes sa cranciofedha de su gureu
Sinònimos e contràrios
badhadrufa,
badrufa,
baudha,
marrócula
2.
fadiaus is crócuas, is conchixedhas de sa cogótzula, limpiadas e fatas cun sa frégula
Terminologia iscientìfica
ggs
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
toupie
Ingresu
spinning top
Ispagnolu
trompa,
peonza (f)
Italianu
tròttola
Tedescu
Kreisel.
filadórzu , nm Definitzione
logu ue si faet su filóngiu, ue si filat
Terminologia iscientìfica
dmo
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
filoir
Ingresu
spinning wheel
Ispagnolu
hilandería
Italianu
filatóio
Tedescu
Spinnerei.
filadúra 1 , nf Definitzione
su filare, su fàere su filu
Sinònimos e contràrios
filognu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
filature,
filage
Ingresu
spinning
Ispagnolu
hilatura
Italianu
filatura
Tedescu
Spinnen.
filógnu , nm, nf: filóngiu,
filontzu,
filonza,
filonzu Definitzione
su filare, su trebballu chi si faet filandho; fintzes filighedhu, cosighedha fine coment’e filu / filonzos = arraghèscias, iscusas
Sinònimos e contràrios
fibadura
/
cdh. filugnu
Frases
su filonzu cumintzadu no poto piús finire ca mi s'est s'ora intardia…◊ su filóngiu est meda: filai a lésturu!
2.
cussu paret su filontzu de una lampadina ◊ s'arga chi catzaiat dae sos prumones fit groga, imbenata de filontzos rujos
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
filature
Ingresu
spinning
Ispagnolu
hilatura
Italianu
filatura
Tedescu
Spinnen.
marrócula , nf: morócula,
moróscula,
morrócula,
murrócula Definitzione
genia de giogu: un'orrugu de linna trebballau a bisura de pira, cun sa punta de ferru, chi si faet dummidare (o ballare) betandhodha a cropu in terra poderandho su càbudu de una codriola (imbolicantinu) imbodhigada totu a inghíriu de sa punta a sa cucuréntzia (sa parte prus grussa, ue podet portare coment'e unu tenaghe)/ ballare, girare che murrócula
Sinònimos e contràrios
badhadrufa,
badharóculu,
badrufa,
baudha,
borrócula,
crócua,
mardúfula,
murdófula,
pissirache
Frases
su pitzinnu fit su mentzus zocatore a bullinu e a morrócula ◊ ceo fia tota die girendhe che marrócula pro mustrare su logu a frades mios
Terminologia iscientìfica
ggs
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
toupie
Ingresu
spinning top
Ispagnolu
peonza
Italianu
tròttola
Tedescu
Kreisel.