abiociài , vrb Definizione èssere in fortza, briosu, pònnere brios Sinonimi e contrari abbiatzai, abbibare Etimo srd. Traduzioni Francese se remettre Inglese to fit Spagnolo recobrarse, restablecerse Italiano rimettersi in fórma Tedesco bei Kräften sein.

adatài , vrb: addatai, addatae, addatare Definizione fàere una cosa a manera chi potzat andhare bene a o cun d-un'àtera, o po un'iscopu, una faina; rfl. cambiare su cumportamentu, s'abbitúdine, is capacidades a manera de pòdere fàere o andhare bene in àteru logu e cunditziones, in calecuna cosa o bisóngiu, fintzes cumprèndhere ite est su prus giustu de fàere in d-una faina Sinonimi e contrari aggarbai, cuncodrai / arragnare Frasi po bivi impai mairu e mullei tocat a si adatai! 2. si podis no fatzas sa noti po dí e addatadí sempri a su tempus! ◊ isse za si addatat a totu, a fàghere de mastru de muru e a maniale!◊ deo a totu sos trabàglios mi adato 3. no mi so addatada e bi apo postu tropu sale, in custu mànigu Etimo itl. Traduzioni Francese adapter Inglese to fit Spagnolo adaptar Italiano adattare Tedesco anpassen.

afrisciài , vrb rfl Definizione su si arrangiare male comente si podet, su si adatare a is cosas noas po abbisóngiu, a s'apretu Sinonimi e contrari abesare, arragnare Frasi cussa c'est cambiada a càmbera bella e dèu cun su babbu si seus afrisciaus in custu aposentedhu (A.Garau)◊ depit cumpadessi chi s'afrisciaus a cenai innòi ◊ no apu pótziu agatai froris e mi seus dépia afrisciai cun unu brancu de afàbbica ◊ ti ant nau fuedhus de cunfortu po chi t'afriscis a sa passiéntzia ◊ afrisciadí a bivi modestu! Traduzioni Francese s'adapter Inglese to fit Spagnolo adaptarse Italiano adattarsi Tedesco sich anpassen.

aggarbài, aggarbàre , vrb: grabbare Definizione giare garbu, fàere a grabbu, bene, giare una forma, trebballare una cosa a manera de dha fàere essire comente si bolet / aggarbai unu bistiri = arranzare unu bestire pro chi ruat bene a chie lu depet pònnere Sinonimi e contrari adatai, bugiardare, cuncodrai Frasi at aggarbadu sas istampas de s'iscala de su carru a berrina e a iscarpedhu ◊ fustes e fustighedhos de su carru fint de linna birde ca si podiant aggarbare chene perígulu de si truncare Etimo srd. Traduzioni Francese adapter Inglese to fit Spagnolo modelar Italiano adattare, modellare Tedesco anpassen, modellieren.

crosài, crosàre, crosàri , vrb: crusare, crusiare Definizione acostire una cosa a un'àtera o is oros de duas cosas, intrare apare po serrare impare, torrare apare, nau fintzes de su chi si narat foedhandho coment'e cosa chi dhue deghet, est bene nau; si narat fintzes de una segada sanandho Sinonimi e contrari apigiai, crosodhae, crujare, imbasare, incasciae, incriedhai, segliai / dèxiri | ctr. iscrusare Modi di dire csn: dhoi crosat = bi istat bene, si li addatat, dhu dexit (e fintzas chi faghet rima); crosai is fuedhus = faedhare, nàrrere duas peràulas Frasi in sa carrada is doas de su fundu crosant in su canali de is doas longas ◊ ammentendhe a babbu e mamma, goso cudhos cunfortos chi crusant dogni ferida de su coro (P.Fae)◊ ant crusau un'istampu in su muru 2. dhi picighit e mai dhi crosit! ◊ naradhu a forti, cussu, ca dhoi crosat! ◊ su pipiu est befianu e su chi narat dhoi crosat puru! 3. sas malandras si sunt crusiadas: commo su fertu est s'ispíritu ◊ nos azes lassau un'istrópiu mannu chi sa medichina de su tempus at a istentare a lu crusiare ◊ sas brusiaduras sunt crusiadas e sa pedhe noba est torrandhe a issire ◊ no mi toches sa ferida ca no est bene crusada! Etimo ltn. *clusiare Traduzioni Francese joindre, cacheter, suturer Inglese to fit together, to seal, to suture Spagnolo coincidir, compaginarse Italiano combaciare, sigillare, suturare Tedesco zusammenpassen, versiegeln, nähen.

ferrài , vrb: ferrare, ferrari Definizione pònnere su ferru a calecuna cosa, mescamente in is peis a is animales de trebballu (boes, cuadhos, molentes); pònnere sa sonàgia in su tzugu a su bestiàmene (prus che àteru brebès e crabas); nau de cosas chi si podent intostare, fàeresi che ferru / màchina de ferrare = ferrajola, ferrera o trabàgliu, genia de aparatu (telaju) adatu po acapiare is boes a manera chi abbarrent firmos candho funt ferrandhodhos Sinonimi e contrari tzoare 1 / acampanedhai, apitiolai, assonazare / astrare, belare, intostare | ctr. iferrare Frasi andhabant a sos mastros de ferru a ferrare sos boes ◊ su piciochedhu dhu mandànt a nci portai a ferrai is cuadhus ◊ cadhos, àinos e mulos si ferrant presos a una lóriga ◊ is bòis si ferrant a pinna 2. allà un'ómini antigu: ses nàsciu candu ferrànt is cabonis a is peis de asegus! Etimo ltn. *ferrare Traduzioni Francese ferrer Inglese to fit with iron, to shoe Spagnolo herrar Italiano ferrare Tedesco beschlagen.

«« Cerca di nuovo