arrancài , vrb: arrancare 1 Definizione
tirare de fundhu, pigare una cosa a fortza, a tiradura
Sinonimi e contrari
afrapare,
arrebatare,
illatzare,
iscrúfere,
isculpire,
isfrapare,
istratzare
Modi di dire
csn:
arrancai sa serca = bogàrendhe su carràschiu; arrancai sa bussa a unu = furarecheli sa bussa, leàreli su dinari
Frasi
su piciocu donat un'acollada a sa feminedha e ndi dhi arrancat s'ampudhita
Etimo
ctl., spn.
arrancar
Traduzioni
Francese
arracher
Inglese
to eradicate
Spagnolo
arrancar
Italiano
svèllere,
estòrcere
Tedesco
ausreißen.
incarrebài, incarredài, incarrelài, incarrelàre , vrb: incarrerai Definizione
cumenciare calecuna cosa, aprontare una faina, cumenciare a andhare, pigare s'orruga o su camminu po andhare a logu, ghiare o fàere andhare a una filada fintzes in su sensu de giare annestru, imparu, currègere su cumportamentu; pònnere a filera
Sinonimi e contrari
abbiare 1,
abiai,
comentzari,
coviare 1,
imbrocare,
impostai,
incaminare,
irvinghinzare,
temperare,
tocai 1
| ctr.
iscaminai
Modi di dire
csn:
i. una faina, una festa = comintzare una faina, una festa; èssiri piciochedhu incarrerau = piciocu mannu; incarrerai a ccn. = dàreli annestru, briga, fàgherelu andhare o èssere adderetu, fintzas catzarechelu; su tempus est incarrerendu = est benindhe, est bénnida s'ora, s'est faghindhe tardu, ch'est colendhe; incarrebendi a… (una tzerta ora, tempus) = faci a… a oras de…; incarrelàresi bi'e… = comintzare a tucare a sa bandha de…, incarrerai a andai a…; portai sa brenti incarrerendu = creschindhe, ingrassendhe; no incarrerist! = no comintzes, no torres a comintzare (a chircare chistiones, murrunzare, e gai)
Frasi
ias giai serrau is ogus po t'incarredai citiu faci a su soli…◊ a passu a passu si est incarrerau faci a domu ◊ andeus a biri no siat incarrerendu a innòi ◊ in monti incarreramu su bestiàmini e dèu mi setzemu a ligi ◊ est incarrebau totu a passu de portanti ◊ piciochedha de doxi annus drommit in su letu de sa mama… gei mi dh'emu incarrerada! ◊ apu incarrebau in su mori de monti po ti atobiai ◊ incarrelamus a cara a s'oriente
2.
s'ischiliai de unu muntoni de genti chi dhoi fiat benia iat incarrerau s'intrada de su palàtziu, is iscaberas, ascensoris, ufícius
3.
si seus cravaus apari e eus incarrerau a si basai ◊ de sa dí mammai at incarrerau a tenni pensamentus ◊ at incarrerau a tocai su tratori totu timi timi ◊ duas diis dhui funt… istau ca est incarrebendi cuatru mesis! ◊ cumentzai a si codromingiai ca s'ora est incarrebendi! ◊ sa cummédia incarrerat immoi ◊ incarrerat a proi… e at fatu una strossa
4.
prus incarrerat s'edadi e prus benint is maladias ◊ tzia Vitória est incarrerendi a is cent'annus ◊ est incarrerendi s’ora de prandi
Etimo
ctl.
encarrerar
Traduzioni
Francese
acheminer,
s'acheminer
Inglese
to route
Spagnolo
arrancar,
encaminar
Italiano
instradare,
avviarsi
Tedesco
sich auf den Weg begeben.
irrascàre , vrb Definizione
illimpiare su fosile; in is terrenos, segare e bogare sa malesa de tupas e matas
Sinonimi e contrari
ammatutzare,
ilbratare,
illitiare,
immatai,
ispatare,
matai,
scrachirai
Etimo
spn.
rascar
Traduzioni
Francese
débroussailler
Inglese
to root out
Spagnolo
desbrozar,
arrancar
Italiano
sterpare
Tedesco
entwurzeln.
iscratzàre , vrb Definizione
segare a tiradura e isperradura, a iscórriu, naes, cambos e cosas deasi (fintzes bestimentu in sa cosidura)
Sinonimi e contrari
ilgratzare,
iscosciai,
scascellai
Frasi
no pighes a cussa camba ca est fine e ndhe l’iscratzas! ◊ comente mi so imbassiadu mi apo iscratzadu sos pantalones in mesu de ancas ◊ su limone si ndh'est totu iscratzadu de cantu ndhe zughet: cheriat afurcarzadu!
Traduzioni
Francese
déchirer
Inglese
to break by drawing
Spagnolo
arrancar
Italiano
divèllere,
scosciare
Tedesco
die Schenkel ausrenken.
isfrapàre , vrb Definizione
tirare e segare a cropu; fintzes pigare a poderiu, a fortza
Sinonimi e contrari
afrapare,
arrancai,
illatzare,
iscrúfere,
isculpire,
iscúrpere,
istratzare
Frasi
cussa cosa bos l'ant isfrapada dae manos
2.
chirco de ndhe isfrapare su limbazu (G.Sconamila)
Traduzioni
Francese
soutirer,
arracher
Inglese
to snatch
Spagnolo
arrancar,
sonsacar
Italiano
carpire
Tedesco
reißen.
istodhíre , vrb: istudhire Definizione
tirare de fundhu (nau de erbas, cosas prantadas), arregòllere, pigare
Sinonimi e contrari
bodhire,
collire,
irrampare,
istòdhere,
tirai,
tòdhere
Frasi
no s'istodhit un'àrvure annosa pro la piantare in àteru terrinu! ◊ a boltas pianghet pro ndh'àere istudhidu unu fiore ◊ sunt istodhindhe sos budrones de sa ua ◊ ma ite animale malu fit arrivadu a l'istodhire totu cussa cariasa?!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
arracher
Inglese
to tear up
Spagnolo
arrancar
Italiano
strappare,
svèllere,
divèllere
Tedesco
reißen,
ausreißen.
istratzàre , vrb: istrutzare,
straciai Definizione
tirare forte a cropu (fintzes po ndhe pigare cosa a chie dha portat o no dha bolet lassare o giare), pigare a fortza segandho sa cosa puru
Sinonimi e contrari
afrapare,
arrancai,
arrebatare,
illatzare,
iscrúfere,
iscúrpere,
isfrapare,
stiritzai
Frasi
istratzare dae manos una cosa a unu ◊ no che istratzes sos fòglios dae su líbberu! ◊ ndhe li ant istratzadu sas carres, li ant pisuladu sa carena ◊ a sos màrtires cristianos lis istratzaiant sas carres cun pètenes de ferru ◊ sos corbos, chene pietu, sont istrutzanne s'úrtimu petolu
Etimo
itl.
stracciare
Traduzioni
Francese
arracher,
déchirer
Inglese
to tear (up)
Spagnolo
arrancar
Italiano
strappare
Tedesco
entreißen.
scrúfi , vrb: iscrúfere*,
scrúfiri,
scrunfi Definizione
cricare de pigare, arrennèscere a pigare sa cosa a unu cun fortza, a pelea, cun dificurtade e ue dhue at dificurtade, a fortza de nàrrere e de fàere; cricare de s'iscabbúllere
Sinonimi e contrari
afrapare,
illatzare,
iscúrpere,
isfrapare,
istratzare,
strancai
/
iscabbúllere
Frasi
si merixedha e serbidora si bolliant bèni, a bortas si scrufiat calincuna cosa ◊ mi ia a podi scrufi una pariga de sodhus…◊ gei dhu scrufeus unu momentedhu po cussu puru ◊ apu scrúfiu dus panis veti veti
2.
ita ispantu ca at a scrufi sa filla, parit ca dh'at fata issa isceti! ◊ scrufidí de is malus! ◊ sa gatu circàt de si acuai, de fuiri, de si scrufi miaulendi a boxi mala ◊ cudha est torrada agoa ispramendisí, comenti at biu unu giòvunu acostendisí, e at pigau unu candeleri po si scrufi
Traduzioni
Francese
obtenir ou prendre de force
Inglese
to obtain by force
Spagnolo
arrancar,
sacar,
arrebatar
Italiano
ottenére o prèndere con la fòrza
Tedesco
entreißen,
erzwingen.