dèpere , vrb: depi,
dèpiri,
dèvere,
tèpere Definizione
tènnere o àere s'óbbrigu, o su bisóngiu, sa presse o s'apretu de calecuna cosa: s'impreat meda po cambiare unu pagu su significau de is àteros verbos; èssere in dépidu; si narat fintzes po inditare cosa pagu segura, chi si pentzat po calecunu motivu ma no s'ischit a seguru (s'impreat cun àere, èssere, e su pps. de àteru vrb.) e fintzes po fàere unu tempus benidore de su vrb. de modu infiniu chi acumpàngiat in sa forma des, tes; a sa campidanesa dhu manígiant, prus che àteru is poetas, fintzes in su sensu de pòdere / pps. dépidu, dépiu; ger. dependhe, dependho, depindhe; formas diferentes de dèpere: ind. pres. tue des, isse det, nois demus, bois dezis, issos dent
Sinonimi e contrari
gèpere
Frasi
depo andhare como, ca sinono si che faghet tardu ◊ depis fai a manera chi is contus torrint totus ◊ tocai, ita mi depeis narri?! ◊ chi ti piagat o nono, custa est cosa chi as a deper fàghere tue ◊ carei carei, ma su chi depis no dhu fais etotu! ◊ solu deves pensare chi de me no ti deves burulare! ◊ aiant dévitu cantare donzi dominica
2.
su chi ti ndhe apo leadu de butega ti lu depo totu ◊ cosa ti depo, chi mancu mi faedhas?!
3.
sa pinna che la depo àere torrada a su logu sou, si no est inoghe ◊ custa faina la depet àere fata isse ◊ depent èssere andhados issos, beru? ◊ isse depet èssere inoche a fúrriu ◊ Mundhicu depet èssere fragandu cun calincuna picioca
4.
non tes àere fastizos e istrobbos (G.Ruju)◊ prima chi su pudhu cantet mi des negare, istanote!
5.
fiat un'isplendori meravigliosu e oras de gosu eus dépiu gustai
Cognomi e Proverbi
prb:
chini timit cosa depit
Etimo
ltn.
debere
Traduzioni
Francese
devoir
Inglese
must,
to have to,
to be obliged
Spagnolo
deber,
tener que
Italiano
dovére
Tedesco
müssen,
sollen,
schuldig sein,
dürfen.
dobère , nm: dovere,
doveri Definizione
sa cosa chi si depet fàere ca est giusta, sa chi andhat bene, bisòngiat, ca est de fàere, o ca est a óbbrigu; cosa de fàere, cosa de importu, giusta, chi andhat bene e po cussu bolet fata
Sinonimi e contrari
cumandhu
Modi di dire
csn:
cumprire a su dovere = fai su doveri; fàghere una cosa a dovere = bene, comente si tocat; dovere de no pòdere transire = de fàghere assolutamente, cumandhu, óbbrigu de no ndhe pòdere fàghere a mancu
Frasi
custas cosas s'intendheus in dovere de dhas pònnere in iscritu po dhas lassare comment'e errichesa pruschetotu po is giòvonos ◊ nois semus in su dobere nostru ◊ deo como lu saldo in totu e in pertotu e gai cumpro a su dovere ◊ bae a fàghere su dovere! ◊ sa fémina finas chi no est isposada a doveri depit allogai totu!
Traduzioni
Francese
devoir
Inglese
duty
Spagnolo
deber
Italiano
dovére,
incombènza
Tedesco
Pflicht,
Verpflichtung.
obbligasciòne, obbligassiòne , nf: obbligatzioni,
obbricassione,
obbrigascione,
obbrigassione,
obbrigatzione,
obbrigatzioni,
ubbrigascione Definizione
genia de óbbrigu, candho unu si agatat in su bisóngiu o in dovere de giare o fàere una cosa a favore de un'àteru chi dhi at fatu calecunu praghere o chi dhue tenet tratamentu meda; pregadoria coment'e cosa de dovere, de bisóngiu
Sinonimi e contrari
dobere,
óbbligu
/
pregadoria
Modi di dire
csn:
nàrrere sas obbligassiones = rasai, pregare; todheresiche un'o. = catzàresi unu dépidu, un'óbbrigu
Frasi
est un'obbligascione a dare sa lustrina a su pitzinnu chi giuchet s'ispinu de su porcu ◊ cun isse bi amus obbrigassione e li namus chi emmo ◊ a chie bi amus obbrigassione li damus su pane ◊ mi ant acapiau chena li dèpere obbligassione! ◊ chi nono a isse no liu podiat nàrrere ca bi aiat obbricassiones ◊ seus donendu custa cosa po un'obbligatzioni ◊ at chircau de si tòdhere s’obbrigassione azuandhe su cumpanzu
2.
po su reposu de s'ànima mi récito un'obbrigassione inue at a èssere sa mia sepoltura
4.
Traduzioni
Francese
devoir
Inglese
duty
Spagnolo
deber
Italiano
dovére
Tedesco
Pflicht.
óbbligu , nm: óbbricu,
óbbrigu Definizione
cosa cumandhada, dovere, cosa chi si depet fàere (mescamente de genia burocràtica)
Sinonimi e contrari
cumandhu
Modi di dire
csn:
fàghere una cosa a ó. = ca bi at chie la cumandhat; óbbligu li benit de...= fortzadu li benit de...; èssere o intèndheresi in ó. de… = sentire su dovere, su bisonzu de…
Frasi
candho àteru tribàgliu no ndhe teniat, s'óbbligu li beniat de leare calchi narvonedhu a si lu betare a trigu! ◊ no iat pensau a is óbbligus e a is motivus nóbbilis de su ministériu cosa sua
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
obligation
Inglese
duty
Spagnolo
obligación,
deber
Italiano
òbbligo
Tedesco
Pflicht,
Verpflichtung.