irfodhiàre , vrb: isfodhare,
isfodhiare Definizione
coment'e pèrdere su súlidu, s'ària; èssere a fodhidas, torrare àlidu a pelea e a moida, coment'e chi is prumones siant unu fodhe; fintzes pèrdere o abbrandhare s'arrennegu
Sinonimi e contrari
abbatimare,
afandhare,
assagadare,
assupai,
isalidare,
sufratare
Frasi
sos pitzinnos curriant fatu de sa moto fintzas a s'irfodhiare ◊ si fit irfodhiatu coment'e unu fodhe nandhe: Galu bi ndh'at?
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
s'époumoner,
essouffler
Inglese
to breathe (out),
to be out of breath
Spagnolo
resollar,
resoplar,
jadear
Italiano
sfiatare,
respirare affannosaménte
Tedesco
ausströmen,
Atemnot bereiten.
muschiàre , vrb: ammusciare,
musciai,
musciare (mu-sci-a-i,
mu-sci-a-re)
muscinai Definizione
istare a múscius, a murrúngios; si narat fintzes po torrare àlidu a pelea, fàere una genia de sonu in su nasu mesu tupau coment'e chie arrespirat male
Sinonimi e contrari
imprabastulare,
muciai,
musci,
smusciai,
traganzare,
tzuniare
Frasi
no bollu a musciai, ca no feus a cropu a cropu! ◊ muda, mintapare: no deves mancu muschiare! ◊ fiat unu chi passàt sentza de muscinai ◊ no si fiat atreviu de musciai ◊ cuaisí e no muscineis, chinonca seis in perígulu
Etimo
ltn.
*mussiare, mussare
Traduzioni
Francese
grogner,
grommeler,
respirer
Inglese
to grumble,
to breath
Spagnolo
gruñir,
resollar
Italiano
brontolare,
fiatare
Tedesco
brummen.
suài , vrb: sulai,
sulare,
surare Definizione
surbare, bogare o fàere sulu, ària, bentu, fintzes in su sensu de su sonu chi faet s'ària chi essit o passat a fortza; torrare àlidu, bogare súlida, nàrrere calecuna cosa a murrúngiu o a iscúsiu, pònnere in s'origa, nàrrere, giare a ischire; prènnere de sulu, de ària
Sinonimi e contrari
sulvare,
surbiai
/
fruscidare,
frusiai,
moidare,
sulietai,
zumiai
/
respirai,
musciai
Modi di dire
csn:
sulai che píbera = istare a súlidas de arrennegu, survilare; no sulat ne suba e ne suta = no fuedhat, no bollit fuedhai, no muscit (in cobertantza, innòi "suba" est sa buca e "suta" su pertusu)
Frasi
suididhu ca gei iscapat pampa, cussu fogu! ◊ bati linna a su fogu, o cres chi nos sulamus sas ungras?! ◊ cussu frúschiu li pariat su surare de sa colovra
2.
su connau no sulàt prus: si fiat mortu! ◊ babbu tuu depit arriposai: chi nisciunus sulit a dhi segai su meigama! ◊ cussu no iscidiat nudha: chini si dh'at suau?
3.
sos de s'Altu ant detzisu chi pro rezer sa nassione totu devimus sulare buscichedhas de sabone ◊ paret suladu de cantu est rassu, cussu cristianu! ◊ si li alterat dogni pilu e si ponet che píbera a sulare ◊ su malloru, sulendi che píbera, si nci dh'iscudit asuba a conca bàscia isciamiendu is corrus acutzus
Etimo
ltn.
*subilare
Traduzioni
Francese
souffler,
respirer
Inglese
to blow,
to breathe,
to speak
Spagnolo
soplar,
resollar
Italiano
soffiare,
fiatare
Tedesco
blasen,
etwas verlauten lassen.