abboniàre , vrb Definizione
essire bonu, erricu, istare méngius de salude e de prupas; a logos, rfl. passare s'arrennegu, sa fúria / a. a ccn. = chircare de l'iscusare, de lu difèndhere
Sinonimi e contrari
agiuventare,
assusai,
imbonire,
impannitzirisí
| ctr.
allassorie,
indisichire
Frasi
sa pira como est abboniendhe
2.
za si sunt abboniados, cun totu cussu interessu chi lis ant lassadu!
3.
unu tempus fit a malu tretu, ma dae candho est sanadu si est fintzas abboniadu
4.
sa nonna si fit arrennegada meda ma daghi si est abboniada at torradu a dimandhare sa neta
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
prospérer
Inglese
to flourish
Spagnolo
prosperar,
gozar de buena salud
Italiano
prosperare
Tedesco
sich bessern,
gedeihen.
nedidèsa , nf Definizione
nau de gente e de cosas, su èssere nédidos, chentza neghe e ne unu néciu, chentza pecos, sanos e bonos
Sinonimi e contrari
innidesa,
sincheresa
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
intégrité,
santé
Inglese
integrity,
health
Spagnolo
integridad,
salud
Italiano
integrità,
salute
Tedesco
Integrität,
Makellosigkeit,
Unbescholtenheit.
salúdu , nm: saluru,
salutu Definizione
su istare e su s'intèndhere bene, chentza males a sa carena, su èssere sanos; su saludare, fintzes foedhu chi si narat bufandho (e si arrespondhet Bonubroe! o, bufandho in duos o medas, Saludu! etotu)
Sinonimi e contrari
salude
/
ttrs. sarudu
Modi di dire
csn:
salutu sordatinu = su saludu acomenti dhu faint is sordaus; negare, mòere su s. a ccn. = faltai apostadamenti de dhu saludai
Frasi
m'imbenujo coment'e donzi die, Nostra Segnora bella de su saludu! ◊ ti dimandho saludu solamente: no cherzo tancas e ne zarras de oro ◊ fit orioladu pro su saludu de s'amigu ◊ tue prègadi su saludu e a issos làssalos istare!
2.
prite mi negas su saludu? ◊ timis chi s'àteru ti donit su saludu e tui si dhu depas torrai?!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
salut,
santé
Inglese
greet,
health
Spagnolo
salud,
saludo
Italiano
salute,
saluto
Tedesco
Gruß,
Gesundheit.
sanidàde, sanidàdi , nf Definizione
su èssere sanu, sa salude; s'organizatzione chi pertocat sa cura de is maladias / ógiu de s. = zenia de meighina fata cun erbas
Sinonimi e contrari
salude
| ctr.
mabadia
Frasi
tui donas sanidadi a is malàdius
3.
mi croco e mi batis una tassa de ógiu de sanidade po su dolore, ca mi torrat in trassa! (R.Sardella)
Traduzioni
Francese
santé
Inglese
soundness,
health board
Spagnolo
sanidad,
salud
Italiano
sanità
Tedesco
Gesundheit.
tacài 1 , vrb: tacare Definizione
pònnere taca, imbrutare faendho tacas; nòghere a sa salude
Sinonimi e contrari
ammaciae,
macrare,
maculai 1,
punciai
| ctr.
smanciai
/
aciacai,
atzacorare,
inciacai,
nòcere,
tachignare,
tunconire
Frasi
no bortes s'imbustu a s'infache, si no cheres a lu tacare ◊ su sutzu de sa melaeranu tacat e no ndhe andhat prus ◊ e za no tacat, mih, su mústiu!…◊ si no ti pones guantes a tirare erba ti tacat sas manos
2.
su bentu fritu no ti at mai tacadu e ne fatu male ◊ su bene sou za est seguru: no siat chi bi lu tachent sos fritos de bennarzu, puru!…
Etimo
ctl.
tacar
Traduzioni
Francese
tacher,
nuire
Inglese
to stain,
to injure
Spagnolo
manchar,
perjudicar la salud
Italiano
macchiare,
chiazzare,
nuòcere
Tedesco
beflecken,
schaden.