dellíriu , nm: dillíriu,
drillíriu Definizione
cosa chi si narat o chi si faet coment'e a ammachiadura, coment'e fora de se, po dolore o cuntentesa; fintzes machine, mémula ifadosa / bocaresinche unu dellíriu = catzàresi unu gustu, unu disizu
Sinonimi e contrari
ammàchiu,
avarioni,
badalocu,
dischíssiu,
ibbarione,
irdellériu,
istentériu
Frasi
su malàidu no teniat maladia peruna: fit leadu dae su dillíriu de sos santos ◊ sa festa ponet féminas e màscios in dillíriu ◊ fit perdènnesi in cussu drillíriu de iferru chi l’intunniaiat sos ammentos
2.
sas vinnennas e tusorzos fint festas de dillíriu (G.Ruju)◊ sa gana mi picabat a dellírios
3.
ohi ite dillíriu chi ses: acabbamidha ca no ndi tengu ganas!
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
délire
Inglese
frenzy
Spagnolo
delirio
Italiano
delìrio
Tedesco
Wahnsinn,
Delirium.
ilvàriu , nm: irbàriu,
irvàliu,
irvàriu,
isvàriu Definizione
su essire de sa normalidade, su no èssere normale, fàere machines, su no ammentare, su cambiare a machine, àere istrobbu
Sinonimi e contrari
ammàchiu,
avarioni,
badalocu,
disvàriu,
ibbarione,
iscàsciu,
istentériu,
isvarionzu,
vadiore
/
irballu,
irbortu,
isdrobbu
| ctr.
sabiesa
Modi di dire
csn:
àere i., pònnere in i. = irbariare, ammachiaisí, fai ammachiai; i. de amore = pèrdiri sa conca, ammachiaisí po ccn. o calicuna; si no apo i. = si no arregordu mali, si no tengu istrobbu; fàchere caminu irvàriu = fai moris fadhitus (e fintzas su matessi caminu a su contràriu)
Frasi
ognunu in tantu isvàriu chircat e no agatat un'iscampu ◊ s'ispesa tropu manna lis at fatu a irbàriu ◊ cuss'irvàliu mannu chi est s'amore ◊ ello cust'irvàliu candho ti est bénniu a conca?
2.
no naro, no conto isvàriu: est beridade connota! ◊ a donzi passu fatat un'isvàriu e s'iscollet in cantos passos ponet!
3.
si no apo ilvàriu, cras depo partire
Etimo
itl.
disvario
Traduzioni
Francese
bêtise,
radotage
Inglese
frenzy,
crazyness,
being beside oneself
Spagnolo
desvarío
Italiano
delìrio,
insensatézza,
l'essere fuòri di sé,
sviaménto
Tedesco
Fieberwahn,
Unbesonnenheit,
Verirrung.
variòne , nm: avarioni,
barione,
ferioni,
venioni,
verioni Definizione
genia de dillíriu, candho unu no cumprendhet prus nudha e si ponet a chistionare a s'afaiu (chistionai in verionis)
Sinonimi e contrari
ischíssiu
Frasi
tui ses nendu verionis! ◊ Gesugristu miu, est chistionendu verionis, custu: ita tenit?!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
délire
Inglese
delirium
Spagnolo
delirio,
desvarío
Italiano
delìrio
Tedesco
Delirum,
Gefasel.