bàlcica , nf: bàltziga,
bàrtziga,
bàtziga Definizione
manera de foedhare naendho una cosa po un'àtera, cosas chi no funt, contighedhos; unu de is giogos a cartas
Sinonimi e contrari
alavia,
cistu,
faba 1,
irbàrtziga,
súspiu
Modi di dire
csn:
bàrtziga! = lampu!; cumprèndhere sa bàrtziga = cumprèndhere s'antífona, su giogu, sa chistione, a ue si cheret lòmpere (in su chistionu)
Frasi
candho ant intesu sa bàlcica de Antiocu ant rísidu ◊ at cumpresu sa bàltziga… su sonu chi lu faghet ballare! (A.Dettori)◊ s'incontru de custos duos incomintzesit cun sa sólita ischermàglia de suspos e bàltzigas ◊ bah, compà, no mi conteis bàrtzigas! ◊ tocat a no cullonare su logu cun bàrtzigas!
Etimo
itl.p
bárziga
Traduzioni
Francese
facétie,
plaisanterie,
métaphore
Inglese
witticism
Spagnolo
chiste,
metáfora
Italiano
facèzia,
metàfora
Tedesco
Witz,
Metapher.
iscròmba , nf: isgromba Definizione
genia de nada, fintzes coment'e unu díciu: isgromba est fintzes iscusa, arreghèscia po no fàere calecuna cosa
Sinonimi e contrari
díciu,
irmuju
/
súspiu
Frasi
sa tzente bi l'at ghetatu a iscromba "secunnu s'istampu su babbarrotzi"◊ bi l'at natu a iscromba "a cadhu malandratu sa sedha li pítzicat" ◊ canno l'at natu s'iscromba contr'a su re e Mussolini, s'apricatu si est fartziatu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
métaphore
Inglese
metaphor
Spagnolo
metáfora,
dicho
Italiano
metàfora
Tedesco
Metapher.
suspàre , vrb Definizione
nàrrere is cosas in cobertantza, foedhare a suspos, fintzes in cara de chie depet intèndhere ma chentza nàrrere sa cosa tropu ladina
Sinonimi e contrari
alaviai,
baltzigare
Frasi
sa sogra istat sempre suspendhe contr'a sa nura: ma cudha puru za no est tonta, za la cumprendhet s'antífona!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
parler argot
Inglese
to use slang,
to speak allusively
Spagnolo
hablar en jerigonza
Italiano
parlare in gèrgo,
sótto metàfora
Tedesco
durch die Blume sprechen.
súspiu , nm: suspu Definizione
su crabbu prus antigu chi tenent is Sardos de nàrrere is cosas, manera de foedhare chi permitit de nàrrere calesiògiat cosa in cobertantza e in cara de chiesisiat, chentza nàrrere sa cosa crara e tundha, chentza nàrrere totu is foedhos (chi si narant unu po un'àteru), ma faendho a cumprèndhere cun precisione a chie ndhe ischit calecuna cosa o fintzes a un'àteru chi cumprendhet su suspu, chentza però iscoviare totu, naendho sa cosa a arrogus e a mússius, cumenciandho a nàrrere ma chentza acabbare (es. su corbu chi istat a rodeu pro si che bicare sa figu est, nau in suspu, s'ómine chi cheret una fémina a furinu; petza matziada de dónnia machineta mancu a iscupeta dh'emu a tocai: sa petza matziada inoghe est sa fémina matunzada, apodhigada e dónnia machineta est unu muntone de ómines)
Sinonimi e contrari
bàlcica,
cobertantza,
iscromba,
nuspu
Modi di dire
csn:
nàrrere una cosa, favedhare in s., a suspos = in cobertantza, ctr. faedhare a craru, in giaru; s. pulidu = suspu pro nàrrere contos rassos, porcarias (s'ajanedha si ndh'est pesada issa candho li at bidu unu prammu de "coa"; calicuna si est corcada: l'at fatu aposta pro "si puntzonare"); istare suspu saspa = faedhare totu a suspos; pigai suspu de… = leai àrviu, tènnere sudhitura, pàrrere de cumprèndhere de carchi indítziu
Frasi
s'incontru de custos duos incomintzesit cun sa sólita ischermàglia de suspos e de bàltzigas ◊ che la girant in suspu pro no pònnere in giaru su cuntzetu ◊ su chi iscrient in suspu a bortas mancu issos ischint ite cheret nàrrere ◊ sos istudiatos parent faedhanne in suspu: no si lis cumprennet nudha!
2.
su pastori iat pigau suspu, si lompit acantu de is fartaus e dhis ghetat su pretzetu de nci torrai is procus a cuili cosa sua (S.Praxolu)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
argot,
métaphore,
allusion
Inglese
slang,
metaphor,
allusion
Spagnolo
jerga,
metáfora,
alusión
Italiano
gèrgo,
metàfora,
allusióne
Tedesco
Jargon,
Metapher,
Anspielung.