àju , nm: asiu,
àsiu,
axiu 1,
àxiu,
axu Definizione
tempus chi unu si leat a discantzu, cun trancuillidade, po fàere calecuna cosa prus che àteru de divagu, chentza pentzamentos / a ndh'at de s'àsiu de!… (+ vrb.) = totu est chi abarrit!…(+ vrb. ger.), est in debbadas chi abetit, chi sigat a…; istare de mal'àsiu = male, duritosu
Sinonimi e contrari
praxu
Frasi
s'aju sou fit a intèndhere píulos de cionca in note de luna ◊ ischit petzi a irgherrimiare, cussu pitzocu: s'àsiu l'est zirandhe su tinu! ◊ in dommo issoro àsiu no bi ndh'at mai: sa mama fachindhe sas fainas de dommo, sas fizas cusindhe, babbu e fizu fachindhe sa zorronada ◊ de cudha cosa gei nd'eus a chistionai in ora de àsiu ◊ ponedibbei cun aju a tentare in binza!
2.
a ndh'at de s'àsiu de aspetare: su chi cheret isse no bi l'ant a dare mai! ◊ ndh'apo aju de istare iseta iseta: giustítzia pro me iseto invanu! ◊ teniat àsiu de itzerriai: cudh'ómini fiat surdu e no dh'intendiat ◊ ndhe aiat de aju de rispòndhere cun peràulas santas e giustas!…
3.
no tocat a donai asiu a is delincuentis de sumbullai sa genti ◊ no bi agguanto afaca a unu maláidu: mi leat sa brigonza, isto de mal'ásiu ca no isco it'e nàrrere
Etimo
itl.t
asio
Traduzioni
Francese
aise
Inglese
comfort
Spagnolo
holgura
Italiano
àgio,
còmodo
Tedesco
Bequemlichkeit.
codomidàde , nf: codumidade,
comodidade,
comodidadi,
comoditate Definizione
cosa, fatu o trastu chi arrespràmiat pelea e faet su trebballu discantzosu; logu po istare fatu bene de dhue pòdere istare cun prus facilidade
Sinonimi e contrari
codumàntzia,
comodesa,
cumbénia,
cumbeniéntzia
Frasi
sa samunadora, su frigoríferu, su gassu sunt totu bellas codomidades ◊ in domo bi tenet totu sas comodidades ◊ sa terratza est una codomidade, candho faghet a l'àere
Traduzioni
Francese
confort
Inglese
comfort
Spagnolo
comodidad
Italiano
comodità
Tedesco
Bequemlichkeit.
codumàntzia , nf Definizione
cosa, fatu o trastu chi arrespràmiat pelea e faet su trebballu discantzosu
Sinonimi e contrari
codomidade,
cumbénia
Frasi
sas codumàntzias mannas de oe incurtzant e illébiant sas peleas
Traduzioni
Francese
confort
Inglese
comfort
Spagnolo
comodidad
Italiano
comodità
Tedesco
Bequemlichkeit.
cumbénia , nf, nm: cumbéniu Definizione
trastu o àteru chi serbit a fàere calecuna cosa prus a cómudu, cun prus facilidade, a discantzu
Sinonimi e contrari
codomidade,
cumbeniéntzia
| ctr.
discumbénia
Modi di dire
csn:
bènnere a cumbéniu (nadu de una cosa) = bènnere a betu, andai bèni a dha fai; cojuviu de cumbéniu = fatu pro carchi torracontu, no pro istima de sas pessones; èssere, andhare a cumbéniu meu, tou, sou, e gai = comente andhat bene a mie, a tie, a isse, e gai
Frasi
cumbénios coment'e frigoríferu, samunadora, e gai no bi ndh'iat a sos tempos ◊ ite cumbéniu logras candho fiudu isposas a connada? ◊ at comporatu su partò a s'isconcata solu pro sa cumbénia de su preju baratu
2.
a cumbéniu siat o a discumbéniu, sa cosa tocat a la fàghere
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
confort,
commodité
Inglese
comfort
Spagnolo
comodidad
Italiano
comodità
Tedesco
Bequemlichkeit.
cumbeniàre , vrb: acumbeniare* Definizione
pònnere is cumbénias, is comodidades, mescamente in sa domo
Sinonimi e contrari
acumbenentziare
Traduzioni
Francese
doter un appartement de tous les conforts
Inglese
to provide with comforts
Spagnolo
poner comodidades en la casa
Italiano
provvedére del conveniènte,
di comodità
Tedesco
für die Bequemlichkeit sorgen.