aciarxài , vrb: atalzare, atarjare, atarzare, atzagliare, atzargiai, atzargiare, atzarxai Definizione si narat po abbrigare s'atza de una ferramenta ifridandhodha tandho a cropu frigandhodhi su serile o ponendhodha in s'abba, ca dh'intostat e afortit; aconciare sa ferramenta bogandhodhi sa punta o aciunghendhodhi unu bículu de ferru; nau de unu, torrare in fortzas, torrare bellos Sinonimi e contrari atemperai / assuergiai Frasi de cantas issàbbulas at atzagliatu mastr'Antoni, custa est sa mentzus! ◊ Pera bollet a dhi atzargiare unu marrone 2. cussa fiudedha s'est aciarxada Traduzioni Francese aciérer, tailler, tremper Inglese to steel Spagnolo acerar Italiano acciaiare, temperare Tedesco stählen, härten.

atemperài, atemperàre , vrb: temperai* Definizione giare sa tèmpera, atzargiare s’atza de una ferramenta (mescamente segante) po èssere prus forte (tostada) o bogare sa punta a un'aina po iscríere; fintzes mòvere o agghejare unu male Sinonimi e contrari aciarxai / acadriare, comentzari, regulare 2. fiamas de amores dae unu bentu caldu atemperadas ◊ cust'úmidu mi atèmperat sos dolores! Traduzioni Francese tremper Inglese to harden Spagnolo templar Italiano temprare Tedesco härten.

tèmpara, tèmpera , nf, nm: atèmpera, témperu, tèmpora Definizione fortilesa artificiale chi si giaet a s'atzàrgiu e fintzes acutzadura chi si faet a is lapis po iscríere méngius (a logos fintzes su pinninu de is pinnas, colores a bisura de lapis); umore o naturale de unu, ma nau fintzes de su tempus (pruschetotu candho si dha pigat a fàere sèmpere sa matessi cosa o a sa matessi manera, es. totu abba, totu sole, o àteru); fintzes gradu de calore Sinonimi e contrari tempéria / temperadura / temperedha Modi di dire csn: t. modhi = candho su ferru no est bene temperadu, abbarrat modhe e s'indórtigat in linna tosta; èssiri de tèmpera maba = (nadu de unu) àere naturale malu, èssere de mala uta, in muta mala; èssere a tèmpera de… (prantu, risu, e gai)= in muta de… (prànghere, ríere, e gai); èssere de totuna tèmpera (de un'àteru) = pentzai o fai a sa própiu manera de un'àteru; intrare in tèmpera = temperare; èssere a una t., a mesu tèmpera = èssiri imbriagus, allirgus a binu (nadu de àteru, "a mesu t." est fintzas su àere unu gradu mesanu); leare o agatare sa t. a unu = cumprèndiri sa spétzia de unu, comenti est fatu, comenti dha pentzat; tènniri bona tèmpera = zúghere manu bona maghinendhe o faghindhe unu triballu chi si acostumat a fàghere; una tèmpora de istiu = dellúbbiu de abba, in istiu; tèmpora de tronos = irbarriada de tronos, tronos aira Frasi pro fàghere sa tèmpera a sas forramentas su frailarzu las unghet cun su serile candho sunt ingrujadas a fogu 2. bella tèmpera zughet, mih, su tempus: no l'agabbat prus de pròere! ◊ deris inoghe fit die die proindhe a una tèmpera 3. si lassat miminare sa tèmpera de s'abba finas a trinta grados 4. no li leaia tèmpera peruna e mi ndhe so andhadu ◊ tiu meu, si resessia a li leare sa tèmpera, mi tiat leare a fizu de ànima ◊ sezis totu a una tèmpera, ascamilosos! ◊ comintzaiat a mesa tèmpera a faedhare in latinu Etimo srd. Traduzioni Francese trempe Inglese distemper Spagnolo temple Italiano tèmpra Tedesco Härten, Spitze.

temperài , vrb: atemperai, temperare Definizione giare sa tèmpera, atzargiare s'atza de una ferramenta (mescamente segante) po èssere prus forte (tostada), bogare sa punta a un'aina po iscríere; regulare unu trebballu, unu funtzionamentu o un'aina a manera de fàere essire sa faina comente si bolet, agiustare una cosa cunforma a un'àtera (ma si narat fintzes de terra, de ladamíngiu, candho funt in sa méngius cunditzione); fintzes ammesturare impare cosas diferentes in cantidades adatas; pigare arrennegu po calecuna cosa o chistione Sinonimi e contrari atalzare / regulai Modi di dire csn: temperai su molíngiu = maghinare chi andhet bene, chi sa farina essat maghinada a puntu zustu; temperai s'arau = abbèrrere, de prus o prus pagu, s'aradu a manera de fàghere falare s'arbada prus a fundhu o subra subra; temperai sa terra (nadu de s'abba chi proet) = pròere de sassiare sa terra a puntu de si pòdere triballare bene Frasi si tèmperant sas bistrales, sos fartzones, sas forramentas de atarzu ◊ si tèmperat su lapis 2. solu su ruo acultzu a sos trainos creschet in terra temperada a fogu ◊ torret in vida dae ogni nuraghe s'ànima antiga temperada a fogu! ◊ bellu custu ledàmine, est temperadu, fatu!◊ tres dis iat sighiu a proi, sa terra fut istada temperada abberu e is sèminis iant tzeurrau 4. candu fiaus isposus t'iant postu puxi in origas ca nanca m'iant biu chistionendi cun fradili miu: ge ti ndi fiast temperau!…(G.P.Salaris) Etimo ltn. temperare Traduzioni Francese tremper Inglese to harden Spagnolo templar Italiano temprare Tedesco härten.

«« Cerca di nuovo