beníu , pps: bénnidu,
bénnitu 1,
benniu,
bénniu,
bentu 1,
vénnitu Definizione
de bènnere / f. fintzas bennira
Sinonimi e contrari
arribbau,
betu 2,
lómpiu
| ctr.
andau,
tucadu
Frasi
seus benios po fàere festa totus impare ◊ sa genti gi est totu bennia ◊ zente che at bénnidu a mi chircare? ◊ ch'est bénnidu compare ◊ unu sero sont bentos a su cuile duos vinzateris ◊ una bia funt bénnios duos sordaos islavos ◊ iat beniu cuadhos dea dónnia parte de sa Sardínnia ◊ oi est lunis e ancora Antioghedha no est bennira!
2.
bèni bennius: e comenti istais?
Traduzioni
Francese
venu
Inglese
come
Spagnolo
venido
Italiano
venuto
Tedesco
gekommen,
angekommen.
crómpitu, crómpiu , pps, agt: crúmpiu Definizione
de cròmpere / ómine crómpiu = ómine fatu
Sinonimi e contrari
assupridu,
lómpidu
Frasi
crómpios a su cubile, tziu Missente deretu cumintzat a mi dare sas primas letziones ◊ ch'est crómpiu coitandhe a una vidha
Traduzioni
Francese
arrivé
Inglese
arrived
Spagnolo
cumplido
Italiano
arrivato
Tedesco
angekommen.
giómpidu , pps, agt Definizione
de giòmpere / giómpidu a… = lómpidas a…, si est aici… (bollit narri ca…)
Sinonimi e contrari
lómpidu
3.
giómpidu a ti aggradare già bi as dadu orixa a l'ascultare! ◊ motivu mannu est, giómpidu a brigare! ◊ giómpidu a èssere naschidos, a mòrrere devimos bènnere!
Traduzioni
Francese
achevé,
arrivé
Inglese
arrived,
accomplished
Spagnolo
acabado,
llegado
Italiano
compiuto,
giunto
Tedesco
gereift,
beendet,
angekommen.
infértu , pps, agt, nm Definizione
de infèrrere; chi ch'est afertu, lómpiu (nau de unu chi si movet o camminat), o chi est iferchidu, innestau (nau de mata, de linna); múzulu, cambu o truncu innestau, iferta
Sinonimi e contrari
afertu,
imbàtidu
/
atumbatu
/
iferchiu
/
iferchidura,
ifertura,
intannu
Frasi
a cali coga ses infertu po ti fai bruscerias? ◊ custa pistadura… infertu a logu as?
2.
su coru mi as infertu de ispinas de fogu…◊ parit unu malloru infertu de banderillas
3.
fiant matas de pira chi iat fatu arribbai giai infertas chini iscít de innui ◊ est infertu a piricocu e a pruna
4.
ses bonu si curas un'infertu e pudas cun manu àbbile
Traduzioni
Francese
joint,
greffé
Inglese
reached,
grafted
Spagnolo
llegado,
injertado
Italiano
giunto,
innestato
Tedesco
angekommen,
aufgepfropft.
lómpidu , pps, agt: lómpiu Definizione
de lòmpere; nau de frutos e de laores, chi funt fatos, a puntu de papare, de arregòllere, de incungiare
Sinonimi e contrari
arribbau,
assupridu
/
compridu,
fatu,
giómpidu,
trempidu
| ctr.
iscrómpiu
/
irmentidu
Frasi
candho est lómpida s'ora est in debbadas a perricare! ◊ nos fit lómpidu su fogu a pes
Traduzioni
Francese
arrivé,
mûr
Inglese
reached,
ripe,
ripened
Spagnolo
llegado,
maduro
Italiano
giunto,
arrivato,
maturo
Tedesco
angekommen,
reif.