me 1 , prn: mei Definizione
prn. de prima persona sing., impreau sèmpere a cmpl., cun is prep. dae, in, pro, tra (cun mei fintzes sa prep. a = a mie, a mimi)/ so in me chi… = seu pentzendhi ca…, abbisumeu…; a./c. s'itl. "déntro di me" = srd. intro/aintru meu, aintru miu
Frasi
tra me fia pessendhe gai ◊ pro me andhat bene goi ◊ dae me no ant ischidu nudha (F.Corda)◊ no as a tenni àturu Deus si no a mei
2.
so in me chi custu buliúmine l'apas fatu tue!
Etimo
ltn.
me
Traduzioni
Francese
moi
Inglese
me
Spagnolo
mí,
me (compl. ogg. e di term.,
compar.)
Italiano
me
Tedesco
mich,
mir.
mécus , prn: megus Definizione
prn. impreau agiummai solu cun sa prep. chin, cun, e agiummai solu po inditare cumpangia: chin mecus, cun megus = cun dèu; raru in megus (cosa chi propriamente su srd. narat intro meu)
Frasi
tue beni cun megus ca andhamus a fàghere cosa! ◊ benide cun megus: bos apo a fàghere piscadores de ómines (Ev)◊ como fachies sos contos chin mecus! ◊ sa note colada Elias at dormiu chin mecus ◊ tochit, bèngiat, bèngiat cun megus!
2.
ses restada in megus ◊ faco comente sos àteros ant fatu chin mecus ◊ peri chin mecus su tempus no est meta bellu ◊ aite vos chesciades chin mecus? ◊ fide as chin Deus e chin mecus?
Etimo
ltn.
mecum
Traduzioni
Francese
avec moi
Inglese
with me
Spagnolo
conmigo
Italiano
insième a me,
in mia compagnìa
Tedesco
mit mir.
mène , prn Definizione
prn. de 1ˆ persona sing. impreau sèmpere coment'e cmpl. indiretu: pro m., dae m., de m., in de m.
Sinonimi e contrari
me*,
mie
Frasi
pro mene, prus de mene ◊ si no fit istau pro mene!… ◊ s'ocrada sua torta e terrorosa mi l'apo bida pro tantas dies supra de mene ◊ tra mene e mene mi so natu…◊ disitzo pro mene su chi preco pro àtere ◊ ma càstia, depiat sutzèdede própriu a mene!…
Traduzioni
Francese
moi,
me
Inglese
me
Spagnolo
mí
Italiano
me
Tedesco
meiner (Gen.),
mir (Dat.).
mi , prn Definizione
prn. de 1ˆ persona sing. siat m. che f. manigiau coment'e cmpl. diretu o indiretu: iscriendho si ponet méngius abbandha candho si narat innanti de su vrb., totu a unu cun su vrb. candho si narat apustis cun imperativu o gerúndiu (postu deosi a úrtimu, dhue at logos chi diventat mia); segundhu su vrb. (prnl.) si ponet chentza un'impreu precisu: mi creu, m'impesso, mi pesso, mi parzo, mi fato (= creo, pentzo, pàrgio, fatzo, ma cun significau distintu de custos verbos)
Frasi
tue a mie mi ses bidindhe ◊ lèami cun tegus! ◊ bidindhe mi sezis? ◊ dha chistionu e issa parit ca est ascurtendimia ◊ Gesugristu miu, agiudamia tui! ◊ cun custa lepa est fàtzile chi mi sego ◊ seis agiudandhomi totus ◊ credeimia totu su chi seu nendi ca est berus!
2.
ite mi ndhe narais? ◊ ita mi fais? ◊ donamidha tui cussa cosa! ◊ mi segu un'arrogu de casu ◊ mi dhu pigu ◊ de cussa cosa no mi nd'apu lassau ◊ chi mi dhu giaes mi dhu leo
3.
como tenzo sonnu e mi drommo ◊ mi creu chi no tengas arrexoni ◊ innantis mi pesso, apustis andho ◊ m'impesso deo su mastru! ◊ biu m'eis a fillu miu? ◊ oe mi parzo menzus, mi est essida sa frebba ◊ dhu biu aici a mi fatzu: Custu depit èssi macu!
Etimo
ltn.
mihi, me
Traduzioni
Francese
moi (oggetto e nei complementi retti da prep.),
me (termine,
in presenza di lo,
la,
li,
le,
ne),
me (compl.),
moi (con un verbo all'imperat. positivo)
Inglese
to me
Spagnolo
me
Italiano
me,
mi
Tedesco
mich (Akk.),
mir (Dat.).
míe , prn Definizione
prn. de 1ˆ persona sing. m. e f. impreau sèmpere cun prep., siat cmpl. indiretu o ogetu: a mie, pro a mie, de a mie, in a mie, cun a mie (raru, cust'úrtimu, ca si narat prus cun megus)
Sinonimi e contrari
mea 1,
mene,
mimi
/
mi
Frasi
mi pariat chi, in a mie etotu, calchi cosa no cumbinaiat ◊ ndhe agatas mezus de a mie ◊ faghe comente ti naro, chi est menzus pro a mie ◊ apartadebboche dae a mie! ◊ cussa cosa dàela a mie ◊ a mie no mi at nadu nudha ◊ si de a mie ndhe faghes cussu contu mi che andho ◊ tue no ses che a mie ◊ beni a mie!◊ sighi comente cheres cun a mie ca ndh'apo bidu menzus de a tie! (Moretti)
2.
candho at bidu a mie est bénnidu deretu a mi faedhare ◊ pro curpa sua azis brigadu a mie
Etimo
ltn.
mihi
Traduzioni
Francese
moi,
me
Inglese
to me
Spagnolo
mí
Italiano
me,
mi
Tedesco
mich (Akk.),
mir (Dat.),
meiner (Gen.).
mími , prn: ima,
mimme,
mimmi Definizione
prn. de 1ˆ persona sing. siat m. o f. impreau in cmpl. indiretos e cmpl. ogetu: a mimme, che a mimme, cun mimi, de mimi, po mimi
Sinonimi e contrari
mea 1,
mie
Frasi
commo tocat a mimme ◊ is crabas nd'ant liau de mimi su vicàriu ◊ dh'at torrau a mimi etotu ◊ su coro tuo, bella, chistidhu a mimmi solu, no dh'intreghes a nemmos!◊ acumpanza a mimme puru in caminos de pache! ◊ pro tènnere a mimme, at nau su sóriche, sórico sa soca!
Traduzioni
Francese
moi,
me
Inglese
to me
Spagnolo
mí
Italiano
me
Tedesco
mir (Dat.),
meiner (Gen.).
salibèdhas , nf pl Definizione
salias longas, sa salia chi essit pentzandho o castiandho cosas bonas de papare
Traduzioni
Francese
eau à la bouche
Inglese
mouth water
Spagnolo
saliva,
agua
Italiano
acquolina (in bócca)
Tedesco
Speichel im Mund zusammenlaufen) (Wasser).