béllu , agt, nm Definitzione
chi o chie o cosa chi est de calidades chi praghent mescamente a bíere: coment'e agt. si ponet meda apustis de su nm., ma fintzes innanti, mescamente candho is agt. funt prus de unu naos de su matessi númene o naos cun significau de meravígia: cun significau de disprétziu, po inditare css. calidade metzana, si ponet agiummai sèmpere innanti e postu deosi si podet nàrrere fintzes in su sensu de meda / min. belledhu, bellitu, belligedhu, bellixedhu
Sinònimos e contràrios
elmosu,
galanu
/
àbbili,
capaci
| ctr.
feu,
légiu
/
cdh. bedhu
Maneras de nàrrere
csn:
pàrrere, pàrriri bellu (nau de ccn. cosa a pregontu, ma no própiu aspetendi arrispusta)= bèni fatu, giustu; avb. a bellu (abbellu) = chentza presse, chentza lestresa, pàsidu; bellu a… = bonu a…, capassu de…, fàtzile a…; fàghere su bellu in cara (bellincara) = pàrriri de acórdiu, a favori, ananti, e apustis o apalas traixi, èssiri falsus, fai duas facis; su bellu est si… (fintzas chentza cng.)= podit tènniri duus significaus: a) andat própiu bèni si…, o fintzes b) cun ironia: e ita si…, comenti si fait si?…
Frases
no apo intesu boghe bella che a sa de mamma! ◊ li ballat su terrinu in pes, de cantu est bella ◊ at a èssiri signali bellu o mau? ◊ bellu cadhu as buscadu! ◊ so nendhe chi as buscadu unu cadhu bellu ◊ de chini funt custus bellus pipius? ◊ fit galu bellu zòvanu, a baranta annos ◊ fit unu bellu seranu, s'aera neta e sole ◊ Luisicu est unu bellu nòmini ◊ dhi est abarrau su fragu bellu de sa linna ◊ poni una pudha chi fetzat brodu bellu! ◊ fillu miu bellu! ◊ custus giai ca funt nòminis bellus! ◊ seu prexau po custus froris bellus
2.
ita bellu cordolinu chi nc'est innòi! ◊ bellu traste, ma non mi aggradat su fracu chi li annat ◊ ite bellu númene chi li ant postu! ◊ unu bellu sàpadu leat s’andoleta e si che essit ◊ preparat unu bellu piatu e ant mandhigadu ◊ si fit aunzendhe su pane cun d-unu bellu tatzone de binu ◊◊ bellu cane tenes, sempre corcadu in su caentu! ◊ za sunt a bellu puntu!…◊ bellu bracu ses!…◊ ge seus torraus a puntu bellu!…◊ bellu modu de rispònnere chi apo tentu! ◊ bellu ispàssiu… sécius castiendisí sa baca!
3.
su bellu e su bonu piaghent a totugantos ◊ de sa vida chi fatzu apenadindi, bellu! ◊ su bellu est a la fàghere a solu sa cosa gai dificurtosa!
4.
si parit bellu chi dèu depu aturai citiu e chistionai a solu e a s'iscusi isceti cun genti fidada? (P.Marcialis)◊ si parit bellu de s'arribbellai a s'autoridadi? ◊◊ camina abbellu, za no bi at presse! ◊ faghe abbellu ca mi dolet! ◊ beta su binu abbellu abbellu ca sinono lu buluzas!
5.
gei ses bella a budhí, pingiada mabadita!…◊ gei ses bellu a torrai… a passu de sitzigorru! ◊ cussu est bellu isceti a bagamundai ◊ cuss'arrogu de linna est bellu a mainga ◊ portat is ogus bellus: tenit otanta annus ma bit totu!
6.
innantis faedhat male de s'àteru, e posca li faghet su bellu in cara ◊ sa traténtzia chin tziu Matzone fit istata petzi pro su bellincara e non de abberu ◊ mi feris candho mi faghes su bellu in cara!
7.
apu aspetau unu bellu paghedhu, candu biu a issu torrendi ◊ iat avantzau unu bellu tretu candu dh'at agatau
8.
su bellu est eo, ch'intro a su binàriu, che ponzo sos vagones de su trenu! (Piras)◊ su bellu est si proet… Semus chentza paracu!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Bellu
/
prb:
nen bella sentza pecu, nen fea sentza tratu
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
beau,
bel
Ingresu
beautiful
Ispagnolu
hermoso,
bello
Italianu
bèllo
Tedescu
schön,
Schöne.
elmósu , agt: ermosu Definitzione
chi est bellu, chi praghet a dhu castiare
Sinònimos e contràrios
bedhu,
galanu
| ctr.
feu,
légiu
Frases
si fit a modu de ti ndhe furare, coment'e Paris a s'ermosa Elena, dia andhare corsàriu in terr'anzena pro una bella a mi fagher ladrone (Cubeddu)◊ ojos ermosos divinos, ojos chi sos ojos leant ◊ sa cara tua ermosa
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
beau
Ingresu
handsome
Ispagnolu
hermoso,
bonito,
bello,
guapo
Italianu
bèllo
Tedescu
schön.