alalònga , nf Definitzione
genia de pische chi faet fintzes de mesu cuintale, de colore asulu impratiau e sabore méngius de cussu de sa tonnina
Terminologia iscientìfica
psc, thunnus alalunga
Ètimu
itl.
alalonga
Tradutziones
Frantzesu
germon,
thon blanc
Ingresu
albacore tuna
Ispagnolu
atún blanco,
bonito del norte
Italianu
tónno alalunga
Tedescu
Weiße Thun.
bellédhu , agt, nm Definitzione
min. de bellu; cosa bella, giogu
Sinònimos e contràrios
bellighedhu,
bellitu
/
bellei
2.
sa domu de su dotori parit un'arecalliari ghetau in mesu de is belledhus! (V.Demuro)
Sambenados e Provèrbios
smb:
Belleddu
Tradutziones
Frantzesu
mignon
Ingresu
pretty
Ispagnolu
bonito
Italianu
bellino
Tedescu
hübsch.
dechíle , agt: deghile Definitzione
chi deghet, chi istat bene meda, chi est bellu, chi si adatat bene / fatu a deghile = bene meda, perfetu, in sa manera addata
Sinònimos e contràrios
addechidu,
addeghíbbile,
déchidu,
dechívile
/
adatu
| ctr.
feu,
légiu
Frases
fit un'artejanu de bravura nódida, de zéniu deghile ◊ est deghile a sos fizos pro onorare sa mama ◊ apant sos regualdos chi a persones de tanta impoltàntzia sunt deghiles
2.
faedhu deghile li essiat de lara a s'iscanzada (A.Dettori)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
joli,
gracieux
Ingresu
pretty,
handsome,
decent
Ispagnolu
bonito
Italianu
grazióso,
aggraziato,
decènte,
cònsono
Tedescu
schön,
anmutig,
graziös.
elmósu , agt: ermosu Definitzione
chi est bellu, chi praghet a dhu castiare
Sinònimos e contràrios
bedhu,
galanu
| ctr.
feu,
légiu
Frases
si fit a modu de ti ndhe furare, coment'e Paris a s'ermosa Elena, dia andhare corsàriu in terr'anzena pro una bella a mi fagher ladrone (Cubeddu)◊ ojos ermosos divinos, ojos chi sos ojos leant ◊ sa cara tua ermosa
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
beau
Ingresu
handsome
Ispagnolu
hermoso,
bonito,
bello,
guapo
Italianu
bèllo
Tedescu
schön.
geniósu , agt: zeniosu Definitzione
chi andhat a géniu, chi praghet meda po calecunu bellu donu, bella calidade (su naturale, s'índula)/ èssere geniosu de ccn. = àere géniu pro ccn.
Sinònimos e contràrios
garbosu,
grasciosu,
ispàsticu
/
ttrs. giniosu
| ctr.
irgeniadu
Frases
l'isco chi chie at gràscia est geniosu! (Z.Zazzu)◊ cussas cantones sunt tantu geniosas chi no bei at dinaris chi las paghent ◊ s'ómine cricat de iscusare su naturale de sa picioca, ma orróschiu de is modos pagu geniosos de issa dha frastimat issu puru ◊ cussu calavau, mangallu, pagu geniosu… parit un'ispraberi a olleras!◊ sa magioledha fut lúghida coment'e s'isprigu, maseda, geniosa, e dha boliat a cómpuru gente meda
2.
como su giòvonu est richiamadu, ma candho torrat, chi tue ndhe ses geniosa, torraus paris po sa paràula
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
itl.
ingegnoso
Tradutziones
Frantzesu
sympathique,
gracieux,
joli
Ingresu
nice,
pretty
Ispagnolu
simpático,
bonito,
gracioso
Italianu
simpàtico,
grazióso
Tedescu
sympathisch,
hübsch,
nett,
lieblich.
palamída, palamíra , nf Definitzione
genia de pische mannu, longu agiummai de metro, chi faet meda in su Mediterràniu: de bisura assimbígiat a su písaru o cavàglia
Terminologia iscientìfica
psc, sarda sarda
Ètimu
ctl.
palamida
Tradutziones
Frantzesu
bonite à dos rayé,
pélamide
Ingresu
atlantic bonito
Ispagnolu
bonito
Italianu
palàmia
Tedescu
Pelamide,
atlantischer Bonito.