dechíle , agt: deghile Definitzione
chi deghet, chi istat bene meda, chi est bellu, chi si adatat bene / fatu a deghile = bene meda, perfetu, in sa manera addata
Sinònimos e contràrios
addechidu,
addeghíbbile,
déchidu,
dechívile
/
adatu
| ctr.
feu,
légiu
Frases
fit un'artejanu de bravura nódida, de zéniu deghile ◊ est deghile a sos fizos pro onorare sa mama ◊ apant sos regualdos chi a persones de tanta impoltàntzia sunt deghiles
2.
faedhu deghile li essiat de lara a s'iscanzada (A.Dettori)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
joli,
gracieux
Ingresu
pretty,
handsome,
decent
Ispagnolu
bonito
Italianu
grazióso,
aggraziato,
decènte,
cònsono
Tedescu
schön,
anmutig,
graziös.
galànu , agt Definitzione
nau mescamente de unu o de una, chi de carena est bene fatu, bellu de bisura e bene cuncordau, chi praghet
Sinònimos e contràrios
bellu,
contentu,
donosu,
galanosu,
grasciosu
| ctr.
feu,
légiu
Frases
ti cherzo isposare, rosa mia galana! ◊ pesare cheria pro sas zobanedhas galanas una boche tenorile de amore ◊ ti ponzo sa collanedha de coradhos e sas loritzinas de oro, ca ti fachent prus galanedha ◊ sas violetas no parent galanas postas acantu de una rosa amena (Cubeddu)
2.
s'amore fit galanu, galanos sos desizos, galanu su trabballu ◊ sos vetzos ammentant su tempus galanu de sa gioventura
Ètimu
spn.
galano
Tradutziones
Frantzesu
gracieux,
joli
Ingresu
pretty
Ispagnolu
agraciado
Italianu
leggiadro
Tedescu
anmutig.
geniósu , agt: zeniosu Definitzione
chi andhat a géniu, chi praghet meda po calecunu bellu donu, bella calidade (su naturale, s'índula)/ èssere geniosu de ccn. = àere géniu pro ccn.
Sinònimos e contràrios
garbosu,
grasciosu,
ispàsticu
/
ttrs. giniosu
| ctr.
irgeniadu
Frases
l'isco chi chie at gràscia est geniosu! (Z.Zazzu)◊ cussas cantones sunt tantu geniosas chi no bei at dinaris chi las paghent ◊ s'ómine cricat de iscusare su naturale de sa picioca, ma orróschiu de is modos pagu geniosos de issa dha frastimat issu puru ◊ cussu calavau, mangallu, pagu geniosu… parit un'ispraberi a olleras!◊ sa magioledha fut lúghida coment'e s'isprigu, maseda, geniosa, e dha boliat a cómpuru gente meda
2.
como su giòvonu est richiamadu, ma candho torrat, chi tue ndhe ses geniosa, torraus paris po sa paràula
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
itl.
ingegnoso
Tradutziones
Frantzesu
sympathique,
gracieux,
joli
Ingresu
nice,
pretty
Ispagnolu
simpático,
bonito,
gracioso
Italianu
simpàtico,
grazióso
Tedescu
sympathisch,
hübsch,
nett,
lieblich.
manerósu , agt Definitzione
nau de ccn., chi tenet maneras bonas in su fàere, chi faet is cosas cun delicadesa, cun crabbu (e a bortas fintzes a tropu)
Sinònimos e contràrios
modosu
Frases
sa fémina fit manerosa cullindhe sa zente ◊ totu manerosu li at nau ca sa die l'acuntentabat abberu
Tradutziones
Frantzesu
poli,
aimable,
gracieux
Ingresu
courteus
Ispagnolu
cortés
Italianu
garbato
Tedescu
höflich.