dechíle , agt: deghile Definition
chi deghet, chi istat bene meda, chi est bellu, chi si adatat bene / fatu a deghile = bene meda, perfetu, in sa manera addata
Synonyms e antonyms
addechidu,
addeghíbbile,
déchidu,
dechívile
/
adatu
| ctr.
feu,
légiu
Sentences
fit un'artejanu de bravura nódida, de zéniu deghile ◊ est deghile a sos fizos pro onorare sa mama ◊ apant sos regualdos chi a persones de tanta impoltàntzia sunt deghiles
2.
faedhu deghile li essiat de lara a s'iscanzada (A.Dettori)
Etymon
srd.
Translations
French
joli,
gracieux
English
pretty,
handsome,
decent
Spanish
bonito
Italian
grazióso,
aggraziato,
decènte,
cònsono
German
schön,
anmutig,
graziös.
galànu , agt Definition
nau mescamente de unu o de una, chi de carena est bene fatu, bellu de bisura e bene cuncordau, chi praghet
Synonyms e antonyms
bellu,
contentu,
donosu,
galanosu,
grasciosu
| ctr.
feu,
légiu
Sentences
ti cherzo isposare, rosa mia galana! ◊ pesare cheria pro sas zobanedhas galanas una boche tenorile de amore ◊ ti ponzo sa collanedha de coradhos e sas loritzinas de oro, ca ti fachent prus galanedha ◊ sas violetas no parent galanas postas acantu de una rosa amena (Cubeddu)
2.
s'amore fit galanu, galanos sos desizos, galanu su trabballu ◊ sos vetzos ammentant su tempus galanu de sa gioventura
Etymon
spn.
galano
Translations
French
gracieux,
joli
English
pretty
Spanish
agraciado
Italian
leggiadro
German
anmutig.
geniósu , agt: zeniosu Definition
chi andhat a géniu, chi praghet meda po calecunu bellu donu, bella calidade (su naturale, s'índula)/ èssere geniosu de ccn. = àere géniu pro ccn.
Synonyms e antonyms
garbosu,
grasciosu,
ispàsticu
/
ttrs. giniosu
| ctr.
irgeniadu
Sentences
l'isco chi chie at gràscia est geniosu! (Z.Zazzu)◊ cussas cantones sunt tantu geniosas chi no bei at dinaris chi las paghent ◊ s'ómine cricat de iscusare su naturale de sa picioca, ma orróschiu de is modos pagu geniosos de issa dha frastimat issu puru ◊ cussu calavau, mangallu, pagu geniosu… parit un'ispraberi a olleras!◊ sa magioledha fut lúghida coment'e s'isprigu, maseda, geniosa, e dha boliat a cómpuru gente meda
2.
como su giòvonu est richiamadu, ma candho torrat, chi tue ndhe ses geniosa, torraus paris po sa paràula
Scientific Terminology
ntl
Etymon
itl.
ingegnoso
Translations
French
sympathique,
gracieux,
joli
English
nice,
pretty
Spanish
simpático,
bonito,
gracioso
Italian
simpàtico,
grazióso
German
sympathisch,
hübsch,
nett,
lieblich.
manerósu , agt Definition
nau de ccn., chi tenet maneras bonas in su fàere, chi faet is cosas cun delicadesa, cun crabbu (e a bortas fintzes a tropu)
Synonyms e antonyms
modosu
Sentences
sa fémina fit manerosa cullindhe sa zente ◊ totu manerosu li at nau ca sa die l'acuntentabat abberu
Translations
French
poli,
aimable,
gracieux
English
courteus
Spanish
cortés
Italian
garbato
German
höflich.