alalònga , nf Definition
genia de pische chi faet fintzes de mesu cuintale, de colore asulu impratiau e sabore méngius de cussu de sa tonnina
Scientific Terminology
psc, thunnus alalunga
Etymon
itl.
alalonga
Translations
French
germon,
thon blanc
English
albacore tuna
Spanish
atún blanco,
bonito del norte
Italian
tónno alalunga
German
Weiße Thun.
bellédhu , agt, nm Definition
min. de bellu; cosa bella, giogu
Synonyms e antonyms
bellighedhu,
bellitu
/
bellei
2.
sa domu de su dotori parit un'arecalliari ghetau in mesu de is belledhus! (V.Demuro)
Surnames and Proverbs
smb:
Belleddu
Translations
French
mignon
English
pretty
Spanish
bonito
Italian
bellino
German
hübsch.
dechíle , agt: deghile Definition
chi deghet, chi istat bene meda, chi est bellu, chi si adatat bene / fatu a deghile = bene meda, perfetu, in sa manera addata
Synonyms e antonyms
addechidu,
addeghíbbile,
déchidu,
dechívile
/
adatu
| ctr.
feu,
légiu
Sentences
fit un'artejanu de bravura nódida, de zéniu deghile ◊ est deghile a sos fizos pro onorare sa mama ◊ apant sos regualdos chi a persones de tanta impoltàntzia sunt deghiles
2.
faedhu deghile li essiat de lara a s'iscanzada (A.Dettori)
Etymon
srd.
Translations
French
joli,
gracieux
English
pretty,
handsome,
decent
Spanish
bonito
Italian
grazióso,
aggraziato,
decènte,
cònsono
German
schön,
anmutig,
graziös.
elmósu , agt: ermosu Definition
chi est bellu, chi praghet a dhu castiare
Synonyms e antonyms
bedhu,
galanu
| ctr.
feu,
légiu
Sentences
si fit a modu de ti ndhe furare, coment'e Paris a s'ermosa Elena, dia andhare corsàriu in terr'anzena pro una bella a mi fagher ladrone (Cubeddu)◊ ojos ermosos divinos, ojos chi sos ojos leant ◊ sa cara tua ermosa
Etymon
spn.
Translations
French
beau
English
handsome
Spanish
hermoso,
bonito,
bello,
guapo
Italian
bèllo
German
schön.
geniósu , agt: zeniosu Definition
chi andhat a géniu, chi praghet meda po calecunu bellu donu, bella calidade (su naturale, s'índula)/ èssere geniosu de ccn. = àere géniu pro ccn.
Synonyms e antonyms
garbosu,
grasciosu,
ispàsticu
/
ttrs. giniosu
| ctr.
irgeniadu
Sentences
l'isco chi chie at gràscia est geniosu! (Z.Zazzu)◊ cussas cantones sunt tantu geniosas chi no bei at dinaris chi las paghent ◊ s'ómine cricat de iscusare su naturale de sa picioca, ma orróschiu de is modos pagu geniosos de issa dha frastimat issu puru ◊ cussu calavau, mangallu, pagu geniosu… parit un'ispraberi a olleras!◊ sa magioledha fut lúghida coment'e s'isprigu, maseda, geniosa, e dha boliat a cómpuru gente meda
2.
como su giòvonu est richiamadu, ma candho torrat, chi tue ndhe ses geniosa, torraus paris po sa paràula
Scientific Terminology
ntl
Etymon
itl.
ingegnoso
Translations
French
sympathique,
gracieux,
joli
English
nice,
pretty
Spanish
simpático,
bonito,
gracioso
Italian
simpàtico,
grazióso
German
sympathisch,
hübsch,
nett,
lieblich.
palamída, palamíra , nf Definition
genia de pische mannu, longu agiummai de metro, chi faet meda in su Mediterràniu: de bisura assimbígiat a su písaru o cavàglia
Scientific Terminology
psc, sarda sarda
Etymon
ctl.
palamida
Translations
French
bonite à dos rayé,
pélamide
English
atlantic bonito
Spanish
bonito
Italian
palàmia
German
Pelamide,
atlantischer Bonito.