alalònga , nf Definizione
genia de pische chi faet fintzes de mesu cuintale, de colore asulu impratiau e sabore méngius de cussu de sa tonnina
Terminologia scientifica
psc, thunnus alalunga
Etimo
itl.
alalonga
Traduzioni
Francese
germon,
thon blanc
Inglese
albacore tuna
Spagnolo
atún blanco,
bonito del norte
Italiano
tónno alalunga
Tedesco
Weiße Thun.
bellédhu , agt, nm Definizione
min. de bellu; cosa bella, giogu
Sinonimi e contrari
bellighedhu,
bellitu
/
bellei
2.
sa domu de su dotori parit un'arecalliari ghetau in mesu de is belledhus! (V.Demuro)
Cognomi e Proverbi
smb:
Belleddu
Traduzioni
Francese
mignon
Inglese
pretty
Spagnolo
bonito
Italiano
bellino
Tedesco
hübsch.
dechíle , agt: deghile Definizione
chi deghet, chi istat bene meda, chi est bellu, chi si adatat bene / fatu a deghile = bene meda, perfetu, in sa manera addata
Sinonimi e contrari
addechidu,
addeghíbbile,
déchidu,
dechívile
/
adatu
| ctr.
feu,
légiu
Frasi
fit un'artejanu de bravura nódida, de zéniu deghile ◊ est deghile a sos fizos pro onorare sa mama ◊ apant sos regualdos chi a persones de tanta impoltàntzia sunt deghiles
2.
faedhu deghile li essiat de lara a s'iscanzada (A.Dettori)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
joli,
gracieux
Inglese
pretty,
handsome,
decent
Spagnolo
bonito
Italiano
grazióso,
aggraziato,
decènte,
cònsono
Tedesco
schön,
anmutig,
graziös.
elmósu , agt: ermosu Definizione
chi est bellu, chi praghet a dhu castiare
Sinonimi e contrari
bedhu,
galanu
| ctr.
feu,
légiu
Frasi
si fit a modu de ti ndhe furare, coment'e Paris a s'ermosa Elena, dia andhare corsàriu in terr'anzena pro una bella a mi fagher ladrone (Cubeddu)◊ ojos ermosos divinos, ojos chi sos ojos leant ◊ sa cara tua ermosa
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
beau
Inglese
handsome
Spagnolo
hermoso,
bonito,
bello,
guapo
Italiano
bèllo
Tedesco
schön.
geniósu , agt: zeniosu Definizione
chi andhat a géniu, chi praghet meda po calecunu bellu donu, bella calidade (su naturale, s'índula)/ èssere geniosu de ccn. = àere géniu pro ccn.
Sinonimi e contrari
garbosu,
grasciosu,
ispàsticu
/
ttrs. giniosu
| ctr.
irgeniadu
Frasi
l'isco chi chie at gràscia est geniosu! (Z.Zazzu)◊ cussas cantones sunt tantu geniosas chi no bei at dinaris chi las paghent ◊ s'ómine cricat de iscusare su naturale de sa picioca, ma orróschiu de is modos pagu geniosos de issa dha frastimat issu puru ◊ cussu calavau, mangallu, pagu geniosu… parit un'ispraberi a olleras!◊ sa magioledha fut lúghida coment'e s'isprigu, maseda, geniosa, e dha boliat a cómpuru gente meda
2.
como su giòvonu est richiamadu, ma candho torrat, chi tue ndhe ses geniosa, torraus paris po sa paràula
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
itl.
ingegnoso
Traduzioni
Francese
sympathique,
gracieux,
joli
Inglese
nice,
pretty
Spagnolo
simpático,
bonito,
gracioso
Italiano
simpàtico,
grazióso
Tedesco
sympathisch,
hübsch,
nett,
lieblich.
palamída, palamíra , nf Definizione
genia de pische mannu, longu agiummai de metro, chi faet meda in su Mediterràniu: de bisura assimbígiat a su písaru o cavàglia
Terminologia scientifica
psc, sarda sarda
Etimo
ctl.
palamida
Traduzioni
Francese
bonite à dos rayé,
pélamide
Inglese
atlantic bonito
Spagnolo
bonito
Italiano
palàmia
Tedesco
Pelamide,
atlantischer Bonito.