dechíle , agt: deghile Definizione
chi deghet, chi istat bene meda, chi est bellu, chi si adatat bene / fatu a deghile = bene meda, perfetu, in sa manera addata
Sinonimi e contrari
addechidu,
addeghíbbile,
déchidu,
dechívile
/
adatu
| ctr.
feu,
légiu
Frasi
fit un'artejanu de bravura nódida, de zéniu deghile ◊ est deghile a sos fizos pro onorare sa mama ◊ apant sos regualdos chi a persones de tanta impoltàntzia sunt deghiles
2.
faedhu deghile li essiat de lara a s'iscanzada (A.Dettori)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
joli,
gracieux
Inglese
pretty,
handsome,
decent
Spagnolo
bonito
Italiano
grazióso,
aggraziato,
decènte,
cònsono
Tedesco
schön,
anmutig,
graziös.
galànu , agt Definizione
nau mescamente de unu o de una, chi de carena est bene fatu, bellu de bisura e bene cuncordau, chi praghet
Sinonimi e contrari
bellu,
contentu,
donosu,
galanosu,
grasciosu
| ctr.
feu,
légiu
Frasi
ti cherzo isposare, rosa mia galana! ◊ pesare cheria pro sas zobanedhas galanas una boche tenorile de amore ◊ ti ponzo sa collanedha de coradhos e sas loritzinas de oro, ca ti fachent prus galanedha ◊ sas violetas no parent galanas postas acantu de una rosa amena (Cubeddu)
2.
s'amore fit galanu, galanos sos desizos, galanu su trabballu ◊ sos vetzos ammentant su tempus galanu de sa gioventura
Etimo
spn.
galano
Traduzioni
Francese
gracieux,
joli
Inglese
pretty
Spagnolo
agraciado
Italiano
leggiadro
Tedesco
anmutig.
geniósu , agt: zeniosu Definizione
chi andhat a géniu, chi praghet meda po calecunu bellu donu, bella calidade (su naturale, s'índula)/ èssere geniosu de ccn. = àere géniu pro ccn.
Sinonimi e contrari
garbosu,
grasciosu,
ispàsticu
/
ttrs. giniosu
| ctr.
irgeniadu
Frasi
l'isco chi chie at gràscia est geniosu! (Z.Zazzu)◊ cussas cantones sunt tantu geniosas chi no bei at dinaris chi las paghent ◊ s'ómine cricat de iscusare su naturale de sa picioca, ma orróschiu de is modos pagu geniosos de issa dha frastimat issu puru ◊ cussu calavau, mangallu, pagu geniosu… parit un'ispraberi a olleras!◊ sa magioledha fut lúghida coment'e s'isprigu, maseda, geniosa, e dha boliat a cómpuru gente meda
2.
como su giòvonu est richiamadu, ma candho torrat, chi tue ndhe ses geniosa, torraus paris po sa paràula
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
itl.
ingegnoso
Traduzioni
Francese
sympathique,
gracieux,
joli
Inglese
nice,
pretty
Spagnolo
simpático,
bonito,
gracioso
Italiano
simpàtico,
grazióso
Tedesco
sympathisch,
hübsch,
nett,
lieblich.
manerósu , agt Definizione
nau de ccn., chi tenet maneras bonas in su fàere, chi faet is cosas cun delicadesa, cun crabbu (e a bortas fintzes a tropu)
Sinonimi e contrari
modosu
Frasi
sa fémina fit manerosa cullindhe sa zente ◊ totu manerosu li at nau ca sa die l'acuntentabat abberu
Traduzioni
Francese
poli,
aimable,
gracieux
Inglese
courteus
Spagnolo
cortés
Italiano
garbato
Tedesco
höflich.