cagallonédhu , nm Definitzione
sa làdhara de sa craba, ledàmine abballinadu
Sinònimos e contràrios
cadhajoni,
ghiritoni,
gradhajone,
ladhagione,
làdhara
Tradutziones
Frantzesu
crotte de chèvre
Ingresu
dung
Ispagnolu
cagarruta
Italianu
cacherèllo
Tedescu
Kötel.
càpra , nf: craba,
crapa,
crava Definitzione
genia de animale lanosu (ma chi no si tundhet), agiummai sèmpere a corros, a peis galigaos (a duas perras), coa curtzita, pesau a tàgiu mannu o fintzes a chedhita, po su late e po sa petza: faet mescamente in logu de monte, ma faet a dha tènnere mandhalisca in bidha; si narat a sa fémina conchilébia puru, a disprétziu, o fintzes a una o a unu chi no tenet una manera contivigiosa de si cumportare; genia de cabadhete a pònnere sa linna po dha segare a serrone; genia de aina po artzare pesos mannos / is crabas po s'edade: crabita, agralla, sementusa, bedutza, tres fedus, cuatru fedus; min. crabita, crapedha, crapitedha; su mascu de sa craba: becu; su fedu de sa craba: crabitu / craba de mari = pilurtzia, zenia de càvuru mannu totu pilurtziu subra e fintzas in sas francas; erba craba = intretza (Prasium majus)
Maneras de nàrrere
csn:
craba de unu fedu, de duus, de tres fedus = chi at anzadu una, duas, tres bortas e gai; pilu ’e craba = sa lana de sa craba (chi no si tundhet si no de fiadu mortu), forte, bona pro traste chi depet agguantare meda (es. bértulas, mucíglias); zocare a crapa cónchina, a sa crapa múdula, a sa crapa tzurpa = giogai a pibiredhu, a musca tzega, a gatu tzurpa; fai sa corti sentza de is crabas = fàghere una cosa chentza bi èssere s'àteru, de su chi serbit; abbaidare a crabas, istare a ocros a crapas, pessare a crabas = cardiare a is bentos, no abbaidare a sa cosa chi unu est faghindhe, dare tentu o istare pessendhe in àteru; leare crabas pro crabistos = pigai allu po cibudha; èssere che sos corros de sa craba (nadu de zente) = èssere cale goi cale gai, fai chini de una manera e chini de un’àtera, èssiri donniunu a contu suu sentza de bòlliri cuncordai cun is àterus, che is origas de sa mola; maleitu che pede de crapa = malu chepebbecu, maladitu, malu; logu ue si b'ischérvigat sa craba = malu, dortu meda chi no faghet a bi colare; non peschi mi ndhe falat sas crapas de su monte!… = su pisci a sodhu mi ponit!… nudha mi fait!
Frases
sas crabas daent prus late de sas berbeghes ◊ sa tassa de is crabas dh'iat posta su fascismu ◊ m'iscàmpio e cumintzo a che remunire sas crapas a s'avrile ◊ tenet unu tazu de capras
2.
citidí, conca de craba média! ◊ ma est una craba, mih: sempre in ziru istat!
3.
fint totu istronatos, a ocros a crapas chene ischire su de nàrrere e a trazu de pedes ◊ e a ue ses abbaidendhe, a crabas?! ◊ teniat sa conca campaniandhe sas capras, pessandhe a su dinare!(M.Ladu)
Sambenados e Provèrbios
smb:
Cabra, Cabras, Craba, Cabras, Capra, Crapa
Terminologia iscientìfica
anall, capra hircus
Ètimu
ltn.
capra
Tradutziones
Frantzesu
chèvre
Ingresu
goat
Ispagnolu
cabra
Italianu
capra
Tedescu
Ziege.
cràbinu , agt: cràpinu,
crébinu Definitzione
de craba / arruvu cràviu = rosa canina, rú cràbinu
Sinònimos e contràrios
béchinu
Maneras de nàrrere
csn:
èssere conchi c. = tostorrudu; male c. = zúghere, su chi faghet sa craba suada cun su becu; arrú c. = rosa canina; figu cràbina = crabuvigu; murta cràpina = murta de erriu, itl. ruta caprina (hypericum hircinum); isparau cràbinu = itl. aspàrago bianco (asparagus albus); sa Mandra Cràbina = sos Sete Frades, sos sete istedhos chi si bident in s'aera a zisa de carru
Frases
peta, lana, late, casu cràbinu ◊ ti ne benis bolitanne che unu frocu de lana crébina ◊ sa pòvera zente apena apena casu cràpinu tostu assazat
2.
si ndi andais a circai fémina allena po fai su mali cràbinu (Scómuniga)
Sambenados e Provèrbios
smb:
Caprinu
Ètimu
ltn.
caprinus
Tradutziones
Frantzesu
de chèvre
Ingresu
goatish
Ispagnolu
caprino
Italianu
caprino
Tedescu
Ziegen.
faciòba , nf: faciòua Definitzione
craba chi no portat corros, múdula
Tradutziones
Frantzesu
chèvre sans cornes
Ingresu
unhorned goat
Ispagnolu
cabra sin cuernos
Italianu
capra sènza còrna
Tedescu
hörnerlose Ziege.