cabrúncu , nm: cambruncu,
carbónchiu,
carbúnchiu,
carbuncu,
carbúnculu,
crabuncu,
crabúnculu Definitzione
essia o bua de còchere, genia de fruschedha mala
Sinònimos e contràrios
cardúmbulu,
frabbúnchiu,
trabúculu,
trabuncu
/
cdh. calbuncu
Terminologia iscientìfica
mld
Ètimu
ltn.
carbunculus
Tradutziones
Frantzesu
charbon
Ingresu
carbuncle
Ispagnolu
carbunco
Italianu
carbónchio
Tedescu
Karbunkel.
calvòne , nm: carvone,
carbone,
cavone,
crabone 1,
craboni Definitzione
linna o àteru (linna cota) torrau agiummai solu a carbóniu, bonu meda po abbruxare ca, po su chi pesat, giaet calorias meda, mescamente su fóssile (crabone de pedra) e no faet fumu; a bortas si pentzat che cosa mala, morta
Maneras de nàrrere
csn:
craboni mortu = carbone fatu ma chentza allutu torra; fai comenti fait su carboni (o atzendhet o imbrutat); calvone de ciàcara = fatu cun tzompas de castanzarzu; craboni de frau = carbone fatu a diferente manera (de linna inchesa a bràsia e carrarzada cun terra); èssere a unu calvone = nau de cosa cota, abbruxada, fata a craboni
Frases
in sas cheas sa linna si faghet a carbone ◊ in su Sulcis bi at minieras de carbone ◊ est niedhu che pixi po su carboni chi portat ◊ donamí unu tzichedhu de binu ca m'iscadrígiat prus de su craboni!
2.
susuncu, si no càmbias vida s'errichesa tua si at a furriare a crabone!◊ cherent fàghere a carvone sa Sardigna totu intrea, riduida a una chea!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Calvone, Carbone, Carboni, Carvone
Terminologia iscientìfica
mnr
Ètimu
ltn.
carbone(m)
Tradutziones
Frantzesu
charbon
Ingresu
coal
Ispagnolu
carbón
Italianu
carbóne
Tedescu
Kohle.
carboníle , nm Definitzione
logu inue si ponet su crabone ammuntonau
Sinònimos e contràrios
carbonera
Tradutziones
Frantzesu
soute à charbon
Ingresu
coalbunker
Ispagnolu
carbonera
Italianu
carbonile
Tedescu
Kohlenbunker.
carvonàre , vrb Definitzione
fàere o manigiare crabone
Frases
sa sacheta la zughiat su babbu carvonendhe
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
faire du charbon
Ingresu
to coal
Ispagnolu
carbonear
Italianu
fare il carbóne
Tedescu
Kohle brennen.
puntòre , nm: funtori,
puntori Definitzione
morte mala, male de punta mannu e mescamente de mòrrere, prumonite, punta a su coro, fintzes sa morte etotu: impreau meda a frastimu / pigare su puntore (a ccn., ma si narat fintzes de su fogu)= mòrrere
Sinònimos e contràrios
antecoru
Frases
s'istrumbullara de dogna motori sicu unu puntori ti fait calai! ◊ est intrendi araxi frida: ndi apu a pigai su puntori! ◊ a su dotori no dhoi andu, gei no dhu portu ancora su puntori! ◊ infermieras e dotoris funt pentzendi in àteru, no a curai is puntoris de is malàdius ◊ sa becesa est s'edadi de is puntoris ◊ sa cumpanza mia si nch'est morta pro un'atacu de puntore
2.
su puntore li est pigadu a custu fogu, chi si ch'est mortu?!…
Terminologia iscientìfica
mld
Ètimu
ltn.
punctura
Tradutziones
Frantzesu
infarctus,
charbon mortel (méd.)
Ingresu
infarct,
fulminating carbuncle
Ispagnolu
infarto,
carbunco fulminante
Italianu
infarto,
carbónchio fulminante
Tedescu
Infarkt.