Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

bècidi , nm Definitzione genia de pigione Sinònimos e contràrios acutzaverru, cincipasca, crapimuru, frailazu, mariavilumena, pataglieri, sincerra, sordaedhu, tzerretzerre Terminologia iscientìfica pzn, parus major corsus Tradutziones Frantzesu mésange charbonnière Ingresu titmouse Ispagnolu mallerenga carbonera Italianu cinciallégra Tedescu Kohlmeise.

carbonèra , nf Definitzione tretu in paris inue si faet su crabone; aposentu de su crabone Sinònimos e contràrios cea / carbonile Ètimu spn. carbonera Tradutziones Frantzesu charbonnerie Ingresu charcoal pit Ispagnolu carbonera Italianu carbonàia Tedescu Kohlenkeller.

carboníle , nm Definitzione logu inue si ponet su crabone ammuntonau Sinònimos e contràrios carbonera Tradutziones Frantzesu soute à charbon Ingresu coalbunker Ispagnolu carbonera Italianu carbonile Tedescu Kohlenbunker.

cèa , nf: chea, cheja, gea Definitzione terrenu in paris, friscu e bonu, prus che àteru in logu bàsciu chi faet a badhe; tretu in paris, fatu a pratza o unu pagu a fossu, po dhue fàere crabone e fintzes su muntone de sa linna de fàere a crabone; calanca, fossighedhu, fossu, a logos fintzes losa, su chi si faet in campusantu po pònnere unu mortu Sinònimos e contràrios badhe / crabonalza, fogàgia, piatza 1 Maneras de nàrrere csn: sa chea de s'oju = sa calanca de s'ogru; chea de su batile = su fossitedhu de su batile; a pasare a sa chea! = apustis mortu, candho unu ch'est in sa fossa; acadhare sa chea = assentare sa linna pro la carrarzare e pònnere fogu faghindhe carbone Frases apu sonnau de cantai ispantus de ceas in frori ◊ chi no fessit ca ti apu isposau dèu fiast ancora pascendi procus me is ceas! ◊ si bidiat sa luxi de su soli calendi peri is costeras e in sa cea ◊ fiat una cea prena de matas e de tupas ◊ sa crésia de Sacàrgia est in d-una bella cea inghiriada de montixedhus (B.Erdas)◊ mama mea annaiat a messare e marrare in cussas chejas de sa màrghine 2. custos parisedhos sunt totu cheas chi che ant fatu faghindhe carbone ◊ ite cheas mi atzendhes in carres! ◊ sa linna si coghet a carbone in sa chea 3. preparesint una chea manna e in cue che ponzesint sa morta e l'assacarresint de terra ◊ custu santugristos est a lu pònnere in sa chea mia, candho apo a èssere mortu ◊ irforrade medas chejas in custa vadhe: si ant a prenare de abba! Terminologia iscientìfica slg Ètimu srdn. Tradutziones Frantzesu fossé, plaine encaissée, charbonnière Ingresu ditch, charcoal pit, plain Ispagnolu foso (m), zanja, carbonera Italianu fòsso, pianura incassata, carbonàia Tedescu Graben, Kohlenmeiler.

crabonàlza, crabonàrgia , nf Definitzione muntone de linna assentada a bisura de barracu (a punta) chi carràgiant de terra po dha fàere a crabone (su tretu fatu apostadamente po dhi pònnere fogu: orrochinu) Sinònimos e contràrios cea, fogàgia, piatza 1 Frases fint inghiriados a una crabonalza betendhe truncos friscos a su fogu ◊ che una crabonalza brúgio suta, ma no essis a campu, o poesia (A.Casula) Tradutziones Frantzesu meule de charbonnière Ingresu charcoal pit Ispagnolu carbonera Italianu carbonàia Tedescu Kohlenmeiler.

fogàgia , nf: fogaja, fogaxa, fogaza Definitzione fossu inue si alluet fogu po abbruxare cristallu sicau (genia de erba), iscagiare brunzu; partza inue si ammuntonat sa linna totu bene assentada po dha fàere a crabone (e si narat de su muntone etotu de sa linna chi si assentat e carràgiat) Sinònimos e contràrios cea, crabonalza, piatza 1 / fochilada 2. ndi at ai fatu de truncus de linna e de fogajas de craboni a iscarada, cuss'ómini!…◊ cussu fumentu est de sas fogazas de sos ílighes nostros ◊ segundhu sa fogaja podit abarrai 72 oras alluta Tradutziones Frantzesu charbonnière Ingresu charcoal-pit Ispagnolu carbonera Italianu carbonàia Tedescu Kohlenmeiler.

gèa , nf: cea* Definitzione terrenu in paris, friscu e bonu, prus che àteru in tretu bàsciu chi faet a badhe; tretu fatu in paris o unu pagu a fossu po dhue fàere crabone e fintzes su muntone de sa linna de fàere a crabone; fossu Sinònimos e contràrios badhe / crabonalza, fogàgia, piatza 1 Frases no dhoi nd'at prus de geas friscas cun àcua de miza Terminologia iscientìfica slg Tradutziones Frantzesu fossé, plaine encaissée, charbonnerie Ingresu ditch, plain, enclosed, charcoal pit Ispagnolu foso, llanura encajonada, carbonera Italianu fòsso, pianura incassata, carbonàia Tedescu Graben, eingeschlossene Ebene, Kohlenmeiler.