Definitzione Definitzione
Sinònimos e contràrios Sinònimos e contràrios
Maneras de nàrrere Maneras de nàrrere
Frases Frases
Sambenados e Provèrbios Sambenados e Provèrbios
Terminologia iscientìfica Terminologia iscientìfica
Ètimu Ètimu
Tradutziones Tradutziones
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
chessínu, chéssinu , agt Definitzione
angionedhu pesau in domo a papinu, masedu / leare, giúghere, pesare a c. = coment'e un'angioni pesau in domu o chi si portat avatu tzerriendidhu Chessi! Chessi!
Sinònimos e contràrios
domaresu,
masedu,
pudhinu
Frases
est chéssinu che anzone
2.
teniat una crabita pesada a chessinu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
domestique,
docile
Ingresu
domestic,
docile
Ispagnolu
doméstico,
dócil
Italianu
domèstico,
dòcile
Tedescu
gezähmt,
zahm.
masédu , agt, nm: maseru,
masetu Definitzione
nau mescamente de animale (ma fintzes de gente), chi si lassat pigare chentza si arrempedhare, chi no si fúrriat, chi no fuit po si dhi acortzire ccn., chi no timet sa gente; foedhandho de erba, chi est chentza ispina, o fintzes chi est calidade trebballada; in cobertantza, su sonnu; nau a ispantu, chi est arestosu, chi est tropu caru, chi faet male o dhue at de dhu tímere
Sinònimos e contràrios
aresu,
càsticu 1
/
fradeslenos,
sonnu
| ctr.
agreste,
agrestosu,
screnciosu
Maneras de nàrrere
csn:
m. che umbra, che anzone, che boe, che truncu, che crastu = masedu meda, chi mancu si movit po dhu tocai; rusta masera = su chímighe; su masedu = su èssere leados a sonnu, sonnu coment'e male
Frases
sas crabolas mi passant serente e deo isto masedu che anzone ◊ si est ómine areste benit masedu ca timet chi airadu est su Segnore ◊ innanti fist maseda, andhendhe parias topa… como sa manu in sa gropa no bàlias e brincas meda! (G.Budroni)
2.
de su frenugu bi est sa creze maseda, a conca manna, e sa creze areste chi faghet desesi, bonu puru ◊ sa cartzofa maseda no est saborida che a s'ispinosa
3.
beni, Masedu, beni: tiramindhe e ti che tiro! ◊ si l'est inghiriandhe su masedu…
4.
za est masedu faghindhe prétzios: lampu a caru! ◊ tantu za ses masedu: no faghet a ti nàrrere nudha chi deretu ti che àrtzias! ◊ atentzioni, o si pentzat ca dhus agatat masedus meda?!…◊ candho ti benit su bermegorru za ses masedu… e chie ti muntenet?!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Masedu
Ètimu
ltn.
mansuetus
Tradutziones
Frantzesu
inoffensif,
doux,
docile,
apprivoisé,
domestiqué,
cultivé
Ingresu
meek,
tame,
tilled
Ispagnolu
manso,
dócil,
domesticado,
cultivado
Italianu
mansüèto,
dòcile,
addomesticato,
coltivato
Tedescu
zahm,
gezogen.