caglientúra , nf: cajentura,
calentura,
callantura,
callentura,
calintura,
caxentura Definitzione
calidesa de corpus, budhidore de sa carena, singiale de maladia; fintzes calidesa de tempus
Sinònimos e contràrios
caentura,
frea
Maneras de nàrrere
csn:
c. apicigosa = de maladia chi atacat; c. de frebba = febbrighedha de maladia chi est benindhe; portai is calenturas, èssiri a callenturas = zúghere sa frebba; erba pesa c. = erbanuscada (ajuga iva)
Frases
mi parit ca est betandumí callentura ◊ cumintzau apo a intèndhere dolore a sa gula e una callentura manna in totu su corpus ◊ portat is callenturas: poita no intrat a dhu visitai? ◊ misuradí sa callentura, toca!
2.
sa callentura de su predi de Mòguru dh'intrit, ca iat iscallau su giàguru a gropas! ◊ una callentura chi abbruxit is mustatzus de su dotori!
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
fièvre
Ingresu
fever
Ispagnolu
fiebre,
calentura
Italianu
fèbbre
Tedescu
Fieber.
cuartàna , nf Definitzione
frebba chi ponet onzi bàtoro dies
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
fièvre quarte
Ingresu
quartan (fever)
Ispagnolu
cuartanas
Italianu
quartana
Tedescu
Quartanfieber.
frè, frèa , nf: frebba,
frebbe,
frei Definitzione
calidesa de corpus prus arta, budhiore chi ponet a unu malàidu po calecunu infetu; alluscadura de s'ómine po sa fémina o de custa po s'ómine; maladia, cosa mala meda, de tímere / frebbas martesas, frebbes maltas = callentura po infetu de brucellosi
Sinònimos e contràrios
caentura,
caglientura
Maneras de nàrrere
csn:
intrada de frebba = arrebatu, afracada de callentura; callentura de frebba = frebbita, sinnale chi bi at carchi maladia; frebba sighida = callentura chi no bollit passai; frebba de intrare su late = callenturedha chi ponit a sa partera candu cumentzat a portai lati meda; frebba de tres dies = de malària; laras de frebba = laras sicas, trapadas de sa frebba; cúrrere sos cadhos de sa frebba = èssere a irbariones de sa frebba arta; èssere che bràsias de fogu de sa frebba = portai callentura forti; tímere che frea, a freas = meda
Frases
sa frebba ponet, intrat, abbàssiat, essit ◊ prite, nara, dae die in die consumindhe ti ses a frebba lena? (A.Paba)◊ tenes calura ca sa frebba ti est essindhe ◊ li fit fachendhe zocos su binu o li fit ponendhe frebbe? ◊ sa frebba mi est allumendhe!◊ cussu ti curat dogna frei
2.
est Lucífera o Callina sa chi ti ponit sa frei? ◊ custas sunt frebbes de amore!
3.
cussos fint malos, timidos che frea ◊ a cussus dhus timu a frea! ◊ fit intrendhe unu zerru malu meda e lu fint timindhe che frea ◊ bos curat de dogna frei cun prodígius soberanus ◊ ses pianghendhe pro sa frea de su benidore (G.Sconamila)
Ètimu
ltn., itl.
febre(m), febbra
Tradutziones
Frantzesu
fièvre
Ingresu
temperature
Ispagnolu
fiebre
Italianu
fèbbre
Tedescu
Fieber.
friuvógu , nm Definitzione
calidesa de corpus, budhidore, atacu de callentura cun titivrios
Sinònimos e contràrios
cdh. caldafriosa
Frases
est su friuvogu cun sa callentura chi dhi fait arrallai averionis (R.Frésia)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fièvre avec des frissons de froid
Ingresu
fever with cold shivers
Ispagnolu
fiebre con escalofrío
Italianu
fèbbre con brìvidi di fréddo
Tedescu
Fieber mit Schüttelfrost.
irfrebbàre , vrb Definitzione
essire sa frebba, passare sa callentura
Sinònimos e contràrios
isfrebbire
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
ne plus avoir de la fièvre
Ingresu
to bring s.o.'s temperature down
Ispagnolu
bajar la fiebre
Italianu
sfebbrare
Tedescu
fieberfrei werden.