abbisòca , avb Definitzione mi parit ca…, forcis…, abbisumeu chi… Sinònimos e contràrios abbisomeu, abbisu, soca 2 Frases mi aponent unu giubedhu e abbisoca mi lu probant! ◊ abbisoca depet torrare a tucare deretu! ◊ abbisoca sezis in festa! ◊ Bissenta at dimandhadu abbisoca prus a issa etotu chi no a sos àteros Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu peut-être, à mon avis Ingresu perhaps Ispagnolu en mi opinión Italianu a mio avviso, mi pare che…, fórse Tedescu meiner Meinung nach, ich meine, daß, vielleicht.
abbisoméu , avb: abbisumeu Definitzione a pàrrere meu, segundu su chi ndhe pentzo geo, stau ca… mi parit chi… Sinònimos e contràrios abbisoca, abbisu, istimmei, mísparra, naromeu, stamega Frases abbisumeu andho, como chi no est proindhe! ◊ abbisumeu ses macu, tue, a nàrrere cosas goi! ◊ abbisumeu frocat! ◊ abbisumeu no l'ischis, Frantziscu, chi sunt totu sas cosas cambiadas! (Seu) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu à mon avis Ingresu in my opinion, may be Ispagnolu en mi opinión Italianu a mio parére, fórse Tedescu meiner Meinung nach, vielleicht.
céssu! , iscl: cesu!, essu!, gessu!, tzessu! Definitzione Gesu = si narat po isarcu, isporu, meravíglia, po unu dannu Sinònimos e contràrios esummaria! Frases cessu it'arrori chi m'at costau! ◊ cessu, e como comente fato?! ◊ cessu ite as fatu a pònnere fogu! ◊ cesu cantu risplendhet sa luna in su chelu! ◊ cessu ita fillus malus chi seus! ◊ cessu, cessu it'apu biu!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mon Dieu! Ingresu good lord! Ispagnolu ¡Dios mio! Italianu oh Dio!, Gesù! Tedescu ach Gott!
dhedhé!, dhedhè! , iscl Definitzione (sigomente est incurtzau de dhedhedhu, po pipiu o po ómine, sa /e/ de acabbu est serrada, ma si est nau a fémina est aperta, dhedhè, de dhedhedha): foedhu chi si narat cun sentidu forte a chie si dhue tenet cunfidàntzia, mescamente a is pipios Sinònimos e contràrios ninnu, dhedhu Frases ses minuju, dhedhé, ma ses galanu! ◊ biendhe ses, dhedhé, cudhu nurache? ◊ dhedhè, comente ti cheres basada, a tzocu? Sambenados e Provèrbios smb: Dedde' Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mon chou!, mon trésor! Ingresu darling Ispagnolu cariño, querido Italianu amóre!, tesòro! Tedescu mein Schatz!
méu , agt, prn: miu Definitzione agt. e prn. sing. m. de 1ˆ persona sing. chi inditat possessu, istima, parentella: su chi pertocat o apartenet a mimi; si manígiat fintzes cun is avérbios; a/c dhue at númenes chi no arrechedent custu possessivu: mamma, babbu, bidha, domo si podent nàrrere a solos si no dhue at motivu de dhos contrapònnere a un'àteru / s'àinu meu = deo etotu (arrespondhendho o cunsiderandho cun tzacu su fàere o su nàrrere de s’àteru in cantu est tropu fàcile, andhat a solu) Frases in terrinu meu, si no ti dispiaghet, cumandho deo! ◊ frade meu caru, ite cheres? ◊ Deus meu de sa rughe, apenadindhe tue! 2. mellus su strintu miu chi no su largu allenu ◊ a su meu bi cherzo deo 3. a segare in russu candho bi ndh'at meda, de cosa, l'ischit fintzas s'àinu meu! ◊ baidinci de aranti miu, ciorbedhu de àcua cota! ◊ intendho su bentu alinendhe acurtzu meu ◊ intro meu che zuto su lugore de mizas de istedhos de s'aera Ètimu ltn. meus Tradutziones Frantzesu mon (adj.), le mien (pron.) Ingresu my Ispagnolu mi, mío Italianu mio Tedescu mein (Adj.), meiner, der meine, der meinige (Pron.).
odhè!, odhéu! , iscl, nm Definitzione foedhu chi narant ispantaos, dispràghios, timendho po dannu acontéssiu o chi podet acontèssere: it'arrori!, ite dannu! (dhu narant coment'e nm. puru), o fintzes po cosa bona, chi si credet bella meda, chi s'istimat, o po cosa lègia, mala, chi no si bolet o no si aprovat / essere a odheos = narri odheu! fatuvatu, coment'e timendi meda (o fintzas unu pagu po arreghèscia, tanti po nàrriri ca ccn. cosa no fait a dha fai) Sinònimos e contràrios ateu!, mintzisti! / arguai, dannu Frases odheu ite disastru in domo mia, chi una pedra in se piús no b'at! ◊ odheu, sos canes istanote in gianna mia! ◊ odheu, pudhighina, si ti fidas s'astore est a rodeu! ◊ "Odhè! odhè! ite raju ti est picandhe?!", zúbilat tziu Antoni ◊ e ite li apo a dare, odhè, si so sica che linna?! ◊ odheu si est abberu su chi est nendhe sa zente, chi nachi l'at mortu su fizu?! ◊ - Si no càglias ti sego sa conca! - Odheu, proite no ti provas?! 2. dae tentu, innanti chi ti sutzedat calchi odheu! ◊ e càlladi a sa muda: a ndhe tenes de odheos, mancus chi siant mortes de ómine pro àere intesu duos tzocos! ◊ làssami sos odheos, pònedi e faghe sa faina, za no ses cancaradu! 3. odheu a bonu chi est custu mele!…◊ odheu cantu est zeniosu cussu zòvanu!…◊ odheu, cudhu macu, bessimich'eretu, no so in chirca tua! ◊ odheu cust'imbriagone: candho est chi ndhe la finis?! ◊ odhè! odhè! proite no ti callas, menzus?! ◊ - Fulanu est cojendhe cun Fulana… - Odheu!… bellu inzertu, mih, unu prus macu de s'àteru! ◊ odheu, no niedas nudha ca est fintzas birgonza! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mon Dieu! Ingresu good Lord! Ispagnolu ¡Dios mío! Italianu o Dio! Tedescu ach Gott!