àglia , nf: alza,
àrgia,
arza,
arxa,
àrxara Definitzione
àrgia ispitzuladora o arza pinta, bobboi malu, arangiolu velenosu chi candho móssigat dolet meda e a tempus longu chi unu agiummai s’imbortighinat: cust'arangiolu faet su niu in terra, in mesu de s'erba, est iscuriosu de colore, portat tréighi marchighedhos orrúbios in sa parte de sa bentre (a parte de pitzu); in calecunu logu su matessi númene dhu narant a una genia de frommiga velenosa ma chi no faet deasi male; a logos narant àrgia a dónnia arangiolu e sa velenosa est ispitzuladora / s'àrgia est de tres arratzas: bagadia (froria, colore de orrosa), cojada (orrúbia), fiuda (niedha)
Sinònimos e contràrios
acuasantera 1,
assàrgia,
bàrgia*
Maneras de nàrrere
csn:
fàghere su ballu de s'arza a unu = fai su ballu pro unu chi dh'at ispitzuau s'àrgia; èssere ferenau che un'àrgia = crependhe de su fele
Frases
arza niedha pinta fatesit fizos trinta ◊ mossu de arza, tocu de campana! ◊ s'est sadhiu pariat chi dh'iat puntu s'àrgia ◊ su spítzulu de s'àrgia fait bènni iscimíngius de conca ◊ sa puntura de s'àrgia mascu dolet de prus
2.
su ballu de s'arza chi ti fetant! ◊ zai ses maseda… paret chi ti at mossigadu un'arza de ballos!
Terminologia iscientìfica
crp, latrodectus tredecim-guttatus, myrmilla erythrocephala
Tradutziones
Frantzesu
veuve noire méditerranéenne
Ingresu
Mediterranean black widow
Ispagnolu
araña sangrienta,
viuda negra europea
Italianu
malmignatta
Tedescu
Mediterrane Schwarze Witwe.
aragnólu , nm: arangiolu,
arangiou,
arantzolu,
aranzolu,
arrangió,
arrangiolu,
arranzolu,
arrengiolu,
arringiolu,
arrungiolu,
ranzolu Definitzione
genia de bobboi de tantas calidades, totu farrancas (bàtoro paja), su chi faet su tallaranis o napa / arranzolu de s'arza, arangiolu sulau = anzalora; arranzolu vúvulu = iscurpione; arangiolu, aranzolu = una zenia de pische (itl. pésce lupo o spìgola ragno); arrungiolu = a logos, fintzas berme chi ponet a su casu
Sinònimos e contràrios
aragna,
arràngiu 2,
babbauda,
cantupiludu,
francadossu,
mamarosi,
mariavarranca,
muldidori,
naparràngiu,
surbadura
/
ttrs. tarràncuru
Frases
is funnagos funt abarraos prenos de aragnolu, de afrontognos
2.
chi benit fillu miu gei ti ndi dhus bogat is arangious!
Terminologia iscientìfica
crp
Ètimu
ltn.
araneolus
Tradutziones
Frantzesu
araignée
Ingresu
spider
Ispagnolu
araña
Italianu
ragno
Tedescu
Spinne.
lànzu 1 , nm Definitzione
una genia de pische, de petza bona, ma de puntura velenosa
Sinònimos e contràrios
aragna,
tràcina
Terminologia iscientìfica
psc, trachinus araneus
Tradutziones
Frantzesu
weever
Ingresu
weever
Ispagnolu
pez araña
Italianu
trachino
Tedescu
Queise.
surbadúra , nf: survadura Definitzione
genia de bobboi de tantas calidades, totu farrancas (bàtoro paja), su chi faet su naparangiolu; genia de bobboi chi punghet, velenosu; maladia chi benit a titas a is bacas; puntura de bobbois / surbadura varza = itl. védova néra (latrodectus tredecim-guttatus)
Sinònimos e contràrios
aragnolu,
arràngiu 2,
babbauda,
cantupiludu,
francadossu,
mariavarranca,
muldidori
Frases
pro sa surbadura lis naraiant sos berbos: Sa limba si li sichet, su coro li trapasset, sa buca li apabasset! ◊ s’isperrada fut gai manna chi mancu cun su tadharanu de sa survaura rúvia fuo istétiu sanau
Terminologia iscientìfica
crp
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
araignée
Ingresu
spider
Ispagnolu
araña
Italianu
ragno
Tedescu
Spinne.