allampàdu , agt: allampau Definitzione nau de ccn., chi est coment'e intzurpau a lampu, chi no cumprendhet, coment'e atontau, tontu Sinònimos e contràrios abbadharinadu, alluinadu, atambainadu / alembru, baodru, pertocau Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ébloui, halluciné, balourd Ingresu dazzled, deafened, senseless Ispagnolu deslumbrar, alucinado Italianu abbagliato, allucinato, intronato Tedescu geblendet, benommen.

alluinài , vrb: alluinare 1, luinai Definitzione coment'e pigare sa vista po sa lughe a tropu, nau fintzes in su sensu de ingannare, pigare una cosa po un'àtera / alluinaisí = calai sa napa in is ogus Sinònimos e contràrios allampiai 1, allanternai, illugerrai, illughinare, impannare, slugerrai / imbovai, incantai Frases no podis fissai su soli ca ti alluinat ◊ una die a santu Pàulu, sendhe andhendhe a Damascu, l'at alluinadu una lughe ◊ aici bianca e luxenti alluinas sa vista 2. su bastimentu inglesu portat velas coranta… mi alluinas de atesu, ita at a èssi de acanta! ◊ alluinas is bixinas, it'at a èssi de mei! Ètimu ltn. ad *lucinare Tradutziones Frantzesu éblouir Ingresu to dazzle Ispagnolu deslumbrar, encandilar Italianu abbagliare, abbacinare Tedescu blenden.

illugerrài , vrb: illugherrare, illuxarrai, illuxerai, illuxerrari Definitzione fàere lughe meda; pigare a ogos, coment’e leare sa vista po sa lughe tropu Sinònimos e contràrios alluinai, allutzerrare, illughentare, illughinare, impannare, lugerrai, slugerrai Frases su soli at illuxerau prus de milli orbescidroxus ◊ sos lampos illugherrant sas nues 2. femu totu illugerrau de su luxentori ◊ su sole m'illugerrat ◊ no castis su soli, lah ca t'illuxerrat! ◊ seo totu illugerrau: sos ogos meos sunt brusaos! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu éblouir Ingresu to dazzle Ispagnolu deslumbrar Italianu abbacinare, abbagliare Tedescu blenden.

illughinàre , vrb: illuinai, illuinare, illuinari, illuniare, irluinai Definitzione fàere lughe meda, pigare a ogos, leare o annapare sa vista po sa lughe a tropu, leare a su sentidu; cumbínchere a ccn. cun calecuna cosa prus che àteru po su malu, cufúndhere sa mente; fintzes illuinare Sinònimos e contràrios allampiai 1, alluinai, illugerrai, illughentare / improsae, incegai, ingannai, slugerrai / ingadhinae, scimingiai Frases su sole fit gai luchente chi illughinabat ◊ sigomenti no bidia prus, poita cuss'astru sighiat a m'illuinai, is cumpàngius m'iant pigau a sa manu (Atus)◊ sa pitzinna fughendhe trambucat e rughet, coment'e illughinada ◊ mi at illuinadu sa cara de risitos (L.Brozzu)◊ su soli cumenciaiat a irluinai e de sa fentana intraiant is istriuledhus de is curculeus 2. illuinant che sole sas richesas ◊ dhus iat illuinaus cun is maias suas ◊ macari sa zente t'illúinet nendhe, l'isco deo comente est sa chistione ◊ medas si lassant illuinai de giogus e cassai de meris abbramius (G.Moi)◊ su bufóngiu fut cumenciandho a dhos illuinare 3. fipo totu sa die illughinau: nen crapas nen crapitos distinghio (T.Ziranu) 4. a su cadhu inghirianne sa mola dhi poniant una paja de atzales de pedhe po non s'illuinare Ètimu ltn. in *lucinare Tradutziones Frantzesu éblouir Ingresu to dazzle Ispagnolu deslumbrar Italianu abbagliare, abbacinare Tedescu blenden.

«« Torra a chircare