Definitzione Definitzione
Sinònimos e contràrios Sinònimos e contràrios
Maneras de nàrrere Maneras de nàrrere
Frases Frases
Sambenados e Provèrbios Sambenados e Provèrbios
Terminologia iscientìfica Terminologia iscientìfica
Ètimu Ètimu
Tradutziones Tradutziones
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
iscabbúllere, iscabbúlli, iscabbúlliri , vrb: scabbulli Definitzione
pigare de manos (de un'àteru) a fortza, illimpiare, arrennèscere a si ndh'essire o a si ndhe libberare de una chistione, de una dificurtade, de ccn., arrennèscere a fàere calecuna cosa de profetu / pps. iscabbúlliu (e iscabbulliu puru), iscabbultu, iscabburtu; i. ccn. cosa de una chistioni = bogar'e ragas, lòmpere a carchi resurtadu
Sinònimos e contràrios
afranchire,
allibberai,
disgagiai,
ifrancare,
illertire,
irfroculare,
iscabulire,
iscabutzire,
iscampulire,
iscatavidai,
iscrúfere,
scadamessi,
schighitzí
/
ischire
Frases
dh'at iscabbúlliu a costu de sa vida ◊ una surra de genti fiat impitada a iscabbulli unu paghedhu de terra po bivi ◊ tue non cres cantu fut aunnau s'erriu, epuru mi ne seo iscabbulliu
Ètimu
ctl., spn.
Tradutziones
Frantzesu
dégager
Ingresu
to free oneself
Ispagnolu
escabullirse
Italianu
svincolare,
svincolarsi,
districarsi,
divincolarsi
Tedescu
losmachen,
sich befreien,
sich entwirren.
iscoitài, iscoitàre , vrb: iscoitzare,
scoetai Definitzione
iscutulare sa coa; mòvere a cropu de dónnia betu comente faet su pische, su lampu e àteru (nau fintzes in su sensu de fuire); iscabbúllere, isfrancare
Sinònimos e contràrios
ischirchinare
/
iscabbúllere
Frases
bido su cane meu iscoitzendhe
2.
sos carabbineris truvant sos cavadhos e acudint a ndhe víere unu iscoitandhe in sa malesa ◊ sos lampos iscoitant de una parte a s'àtera de s'aera
3.
duos ant pilisau briga e sa muzere de s’unu est andhada a che iscoitare su maridu de manos de s'àteru ◊ deo voche apo iscoitadu dae manos de sos inimicos vostros!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
frétiller de la queue,
se démener
Ingresu
to wag its tail,
to squirm
Ispagnolu
colear,
menear,
escabullirse
Italianu
scodinzolare,
dimenarsi
Tedescu
schwänzeln,
sich hin und her bewegen.
scoetài , vrb: iscoitai*,
scoitai,
scuetai Definitzione
iscaviare sa coa, mòvere a cropu de dónnia betu; andhare a egas e a ogas comente faet su pische o su lampu; pigare s'àteru a frandhigos po si dhu fàere a sa manu, po dhu tènnere a favore / avb.: andai scoita scoita = bantzighendhe o saidendhe su culu
Sinònimos e contràrios
brincae,
fruschinare,
ischirchinare
/
fuire
Frases
su pisci aintru de sa retza scoetàt e si moviat che ànimas in pena ◊ scoetat coment'e un'anguidha ◊ no ti ndh'atzichist chi scoitant is lampus! ◊ scuetant is murenas in s'àcua de su mari ◊ scuetat su corou
2.
no dhui fuat mancunu giassu acantu ci scoitai
3.
totu est chi scoetist: dèu mancu ti sumu! (G.Mura)
Tradutziones
Frantzesu
frétiller,
remuer la queue
Ingresu
to dart,
to frisk
Ispagnolu
deslizarse,
escabullirse
Italianu
guizzare
Tedescu
schnellen.