Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

antúnna , nf, nm: antunnu Definitzione pan'e corra, genia de erba (upm) chi no portat clorofilla: dhue at calidades, de is chi faent mannas, bonas a papare, àteras toscosas fintzes de fàere mòrrere; faet po su prus unu cambu grussu e curtzu (tanaxi) cun sa conca (o capedhu) cucurúcia a bisura de paracu apertu o de campana, a prupa grussa, lisa in pitzu, coment'e a tiras fines asuta, e in tempus de abba creschet prus che àteru in sa linna morta: dhue at calidades chi dhas coltivant Sinònimos e contràrios bulí, cantunna, cardolinu, corrorinu, cucumedhu, feurratzu, tontonniu, tugnu, túvara 1 Frases ocannu s'antunna che fit a irvarriadura, inoghe ◊ che fimus in antunna ma no ndh'amus àpidu Terminologia iscientìfica rba, rbzc Tradutziones Frantzesu champignon Ingresu mushroom Ispagnolu hongo, seta Italianu fungo Tedescu Pilz.

cardolínu , nm: cardulinu, codrobinu, codrolinu, codrulinu, cordulinu Definitzione genia de erba (upm) chi no portat clorofilla, dhue ndhe at calidades bonas a papare e àteras velenosas / in su codrolinu si podet distínghere: sa conca (agiummai sèmpere cucurúcia a bisura de paracu, lisa in pitzu, a tiras fines de atza asuta chi andhant de mesu a s'oru), su tenaghe; calidades de codrolinu: cardulinu de murdegu = zenia de antunnighedha groga suta, minuda, bona, chi faghet in sos mudregarzos (Leccinum corsicum), cardulinu de ílixi (bonu, faghet in fundhales de élighe (Leccinum lepidum), cardulinu de bulletu, de túvara (itl. prataiòlo, Agaricus campestris)= toba, zenia de antunna chi a s'ala de fundhu zughet tizighedhas in colore de rosa, cardulinu de petza o ’eru = antunnaera, tugnu biancu (Pleurotus eryngii), cardulinu de mari = cagalloni istrantaxu, minchemoru, sedhitzi, cardulinu de opinu = zenia de antunna chi faghet suta de sos opinos (Boletus granulatus), cardulinu de padenti o cardulinu grogu = zenia de antunna groga a s'ala de fundhu, in colore de castanza subra, faghet manna (a diferéssia de cussa de mudregu chi li assemizat), est bona (itl. porcino, Boletus edulis, aereus, reticulatus), cardulinu de mata = diferentes zenias de antunna, ma mescamente una calidade bona, minudedha, chi faghet a bàlliu e creschet in sos fundhales prudigados in montes (itl. chiodini, Armillariella mellea) Sinònimos e contràrios antunna, bulí, corrorinu, cucumedhu, tontonniu, tugnu, túvara 1 Frases su logu aundi fait cardolinu Antiogu dhu tenit signalau ◊ cras andaus a su codrobinu Terminologia iscientìfica rba, rbzc Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu champignon Ingresu mushroom Ispagnolu seta (f), hongo Italianu fungo Tedescu Pilz.

cucumédhu , nm: cugumedhu, cugummedhu Definitzione genia de erba chi no portat clorofilla, a calidades bonas po papare ma àteras toscosas: cun custu númene si narat css. genia de codrolinu, ma mescamente sa tuvaredha (itl. prataiòlo) o toba, pruschetotu candho est ancora serrada, essia de pagu; cucumedhu est fintzes cúcuru o punta de monte, sedha / cugumedhu padezonadu = itl. òvolo; cucumedhu de conca = concajoni, cuchedha, cucale, genia de petonadura de fémina Sinònimos e contràrios antunna, cardolinu, corrorinu, cucarumedhu, tontonniu, tugnu, túvara 1 / toa 1 Frases naschent che cugumedhu onzi mamentu: in d-unu sinnu est pienu su sacu ◊ fit collindhe cugumedhu a su coinzolu 2. si petonat cun sa riga in mesu, is pretas e su cucumedhu Terminologia iscientìfica rbz Tradutziones Frantzesu champignon Ingresu mushroom Ispagnolu hongo, seta (f) Italianu fungo Tedescu Pilz.

pedhèsca , nf Definitzione pedhe morta de mata Sinònimos e contràrios coroílixi, pedhegota, pedheluchete, pedhevogu Terminologia iscientìfica atn, Phellinus igniarius, Fomes fomentarius Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu amadouvier Ingresu bait mushroom Ispagnolu hongo yesquero Italianu fungo d'ésca Tedescu falscher Feuerschwamm.

sedhítzi , nm Definitzione cagalloni istrantaxu o cardulinu de mari, minca morisca: nada deosi po sa forma e su colore, est una genia de erba o codrolinu longhitu e grussu (ma no lisu), in colore de castàngia Sinònimos e contràrios bidhitzini, minchemoru, pidhíciu Terminologia iscientìfica rba, Cynomorium coccineum Tradutziones Frantzesu cynomorium écarlate, éponge de Malte Ingresu maltese mushroom Ispagnolu Jopo de lobo, hongo de Malta Italianu fungo di Malta Tedescu Malteser Schwamm.

tòa 1, tòba , nf Definitzione una genia de codrolinu, sa túvara de arena, tuveredha o cardulinu de bulletu Sinònimos e contràrios cucumedhu, tuvaredha Terminologia iscientìfica atn, Agaricus campestris Tradutziones Frantzesu psalliote champêtre Ingresu field mushroom Ispagnolu champiñón, hongo de cepa Italianu fungo prataiòlo Tedescu Wiesenchampignon.

tontonníu , nm, nf: tuntunna, tuntunnina, tuntunniu, tuntunnu Definitzione pane de corra, genia de erba chi no portat clorofilla: dhue at calidades, de is chi faent mannas, chi funt bonas a papare, àteras funt toscosas fintzes de fàere mòrrere; faet po su prus unu cambu grussu e curtzu (tanaxi) cun sa conca cucurúcia a bisura de paracu apertu o de campana, a prupa grussa, lisa in pitzu, coment'e a lamas fines asuta, e in tempus de abbas faet prus che àteru in sa linna morta: segundhu sa calidade dha sèmenant po ndhe fàere a bèndhere Sinònimos e contràrios antunna*, bulí, cardolinu, corrorinu, cucumedhu, tugnu, tunnunnu, túvara 1 Frases at atzapatu un'istérrita de feruledha casari e una mola de tuntunnu fríghidu ◊ cussos duos frates sont mortos ca aiant mannicatu tuntunnina Terminologia iscientìfica rba, rbzc Tradutziones Frantzesu champignon Ingresu mushroom Ispagnolu hongo, seta Italianu fungo Tedescu Pilz.

túgnu , nm, nf: tunna, tunnio, tunniu, túnniu Definitzione genia de erba chi no portat clorofilla, dhue ndh'at calidades bonas a papare e àteras toscosas / in su túnniu si podet distínghere: sa conca (agiummai sèmpere cucurúcia, lisa in pitzu, a tiras asuta), su tenaghe; túnniu de prade = cardulinu de padenti o cardulinu grogu, zenia de antunna groga a s'ala de fundhu, in colore de castanza subra, bona (itl. porcino, Boletus edulis)/ andhare a tunnio, tempus de tunnio = corrorinai, tempus chi essit su codrolinu Sinònimos e contràrios antunna*, cardulinu, corrorinu, cucumedhu, tontonniu, túvara 1 Terminologia iscientìfica rba, rbzc Tradutziones Frantzesu champignon Ingresu mushroom Ispagnolu hongo, seta Italianu fungo Tedescu Pilz.

tuvarèdha , nf: tuveredha, tuvuledha Definitzione una genia de codrolinu, sa túvara de arena Sinònimos e contràrios toa 1 Terminologia iscientìfica atn Tradutziones Frantzesu psalliote Ingresu meadow mushroom Ispagnolu champiñón, hongo de cepa Italianu fungo prataiòlo Tedescu Wiesenchampignon.

«« Torra a chircare