annidài, annidàre , vrb: annitare,
nidare 1 Definitzione
fàere netu, límpiu, biancu nidu, fintzes lisu / fai s'annida annida a ccn. = carinnare
Sinònimos e contràrios
allimpiare
| ctr.
acadhotzai,
imbratare,
recòghere
2.
su casu si annidat cun sa pranta de sa manu, fendidhu ◊ potzu andai a dhi fai s'annida annida, a dhi donai unu basidedhu a pobidha mia?(M.Simbula)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rendre net
Ingresu
to make snow-white
Ispagnolu
limpiar,
hacer cándido
Italianu
rèndere càndido,
pulito
Tedescu
rein machen.
disargàre , vrb Definitzione
pinnigare s'àliga de su logu, illimpiare
Sinònimos e contràrios
innetiare,
isaligare,
mundai
Frases
sa die fit a tribagliare in campagna, fatu de sa robba, o tzapendhe, o disarghendhe e gai
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
monder,
nettoyer
Ingresu
to clean
Ispagnolu
limpiar
Italianu
mondare,
ripulire dall'immondézza
Tedescu
reinigen,
putzen.
frobbíre, frobbíri , vrb Definitzione
passare ccn. cosa (pruschetotu orrobba) po ndhe suspire abba, pruine e cosas deasi, po limpiare / bonu a frobbire (nau cun tzacu de calecuna cosa) = chi no serbit a nudha si no a istrèxiri in paneri, chi est de fuliai
Sinònimos e contràrios
brobbire,
istrègere,
sciorbiri,
trèghere,
trobbire
/
limpiai
| ctr.
ifúndhere,
imbrutai
Frases
no tenes unu sodhu e chircas muzere…: ma faghe su piaghere e fróbbidi su lorodhu! ◊ frobbire su brúere, s'abba, su suore, sas làgrimas, s'ifustura, frobbire s'isterzu, sa cara, sas manos, sos murros
Ètimu
itl.t
forbire
Tradutziones
Frantzesu
déterger,
essuyer
Ingresu
to clean
Ispagnolu
deterger,
limpiar
Italianu
detèrgere
Tedescu
abwischen.
illertíre , vrb: illestire,
illirtire Definitzione
fàere su logu límpiu, pinnigare totu s’àliga, su bascaràmene; iscabbúllere de ccn. cosa, fintzes fàere su fedu
Sinònimos e contràrios
ilbratare,
illertare,
illitiare,
iserrinire,
ispatare,
limpiai
/
allichidie
/
disgagiai,
ifrancare,
iscabbúllere
/
illierai,
insinnigare,
iscendiai
Frases
pro illertire cussu logu bi cheret duas pessones ca bi at arga meda ◊ sicomente tenia bisonzos metas de fàchere no apo pótitu illestire su locu ◊ sas féminas sigheint a illirtire sos aposentos
2.
sos pecados mios fint unu muntone, un'ira, chi no resessia prus a mi ndhe illertire
Tradutziones
Frantzesu
nettoyer
Ingresu
to clean (up)
Ispagnolu
limpiar
Italianu
ripulire
Tedescu
reinigen.
innetàre , vrb: innetiare Definitzione
fàere netu, límpiu, bogare o pigare s'àliga o àteru de diferente de mesu de is cosas (es. corgiolu); fàere o essire límpiu: nau de s’aera ammontada, su s'istesiare de is nues lassandho s'aera límpia / i. sa patata = ispilloncai, iscroxolai sa patata
Sinònimos e contràrios
allichidie,
allimpiare,
illichidire,
mundhare,
netare,
pulire,
iserrinire
/
iscorgiolare,
ispigiolare
| ctr.
imbrutai,
intruai
Frases
sunt andhaos a innetare su matímene ◊ vàtiche sas lametas pro innetare su porcu usciau! ◊ a nos innetare no tet bastare s'abba de su mare ◊ su massaju innétiat sos trigos, chi no bi crescat àtera erba in mesu ◊ Fulana est impreada pro innetare sas iscolas ◊ so innetiendhe patata a fríere ◊ inneta sa ficumorisca!
2.
s'aera che at innetiadu ◊ s'abba de sa funtana l'ant morigada: cheret lassada pasare pro innetiare
Tradutziones
Frantzesu
nettoyer,
peler,
éplucher,
sarcler
Ingresu
to clean,
to peel
Ispagnolu
limpiar
Italianu
nettare,
pelare,
mondare,
ripulire
Tedescu
reinigen,
schälen.
isaligàre , vrb: isargare Definitzione
mundhare, pinnigare s'àliga de su logu po dhu fàere límpiu; marrare, tirare s'erba de mesu de sa cosa prantada, arregòllere o prugare sa malesa
Sinònimos e contràrios
disargare,
illansanare,
irderbai,
isciligare,
munnuzare
| ctr.
imbratare
Frases
cheret isargada sa carrela, finas ca colat sa portessione ◊ no bastamus mancu a isargare, in custu logu, de cantu che carrant arga sos bentos!
2.
eallu a babbu ingruxadu, isarghendhe su trigu aupadu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
nettoyer,
émonder
Ingresu
to clean up
Ispagnolu
relimpiar,
limpiar,
mondar
Italianu
ripulire
Tedescu
reinigen.
limpiài , vrb: allimpiare,
limpiare Definitzione
fàere netu, límpiu, siat bogandhoche sa malesa, s'àliga, siat fintzes cosa chi no si bolet, chi no serbit o no si papat (es. corgiolu, cambos)
Sinònimos e contràrios
innetare,
pulire,
samunae
| ctr.
allodrigai,
imbrutai
Frases
s'at limpiau is dentis isfustigonendu cun s'agulla ◊ is massajus límpiant is loris de s'erba ◊ s'at limpiau una mela po si dha papai ◊ ite mi siat cura de dutore si si límpiant bene limba e manos e faghent a su pratu inue papant!
2.
mi siant perdonaus is pecaus e limpiada s'ànima mia!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
nettoyer
Ingresu
to clean
Ispagnolu
limpiar
Italianu
pulire
Tedescu
säubern,
reinigen.
netàre , vrb: netiare Definitzione
fàere netu, illimpiare
Sinònimos e contràrios
innetare,
pulire
| ctr.
allodrigai,
imbrutai
Frases
sa mama, netendhe sa persone, a sos ninnos lis dat basos e consizos
Ètimu
itl.
nettare
Tradutziones
Frantzesu
nettoyer
Ingresu
to clean
Ispagnolu
limpiar
Italianu
pulire
Tedescu
putzen,
saubermachen.
strègiri , vrb: istrègere*,
strexi,
strèxiri Definitzione
passare a frigadura calecuna cosa (prus che àteru orrobba) po ndhe suspire abba, pruine, asciutare, illimpiare o àteru / s. su nasu = innisire, mucai
Sinònimos e contràrios
brobbire,
frobbire,
trèghere
Frases
strexidí is ogus! ◊ fustei strexassindi su mucu e acabbidimidha! ◊ chi si strexiat su mucu fadiat mellus bèni! ◊ dh'apu stréxiu sa cara, luxiat prus de su soli
2.
su casu papadhu a pítzia pítzia: ispaciau cussu ti strexis!…
Tradutziones
Frantzesu
essuyer
Ingresu
to wipe (off)
Ispagnolu
limpiar,
enjugar
Italianu
astèrgere,
tèrgere
Tedescu
trocknen,
abwischen.