làdos , nm: ladu 1,
ladus,
lau 2,
laus Definitzione
su mesu, una metade, nau pruschetotu de un'animale bochitu po sa petza: est foedhu chi no càmbiat de su sing. a su pl.
Sinònimos e contràrios
costazu,
mesu
Maneras de nàrrere
csn:
segare, fàghere a lados = segare in duos mesos zustos un'animale mortu; faisí a ladus po unu = fàgheresi a cantos pro unu; ladu mancu, ladu drestu = costazu de manca, costazu de dresta; passai a ladu de una cosa = a un'ala, a largu; pastore a ladus de frutu = pastore a part'e frutu, dividindhe su frutu a mesapare; sorres, frades de unu lados = concóinus, fillus de su própiu babbu e diferenti mama, o de sa própiu mama e diferenti babbu; frasca per lados = genia de frastimu malu (iat a bolli nàrriri "anchi ti ndi portint a bidha mortu"), ma nau in cobertantza po nàrriri fintzas "no mi nd'importat própiu nudha", = su pisci a sodhu mi ponis!…
Frases
iant orrostiu unu lados de su magiolu ◊ cussu crabitu seghidedhu in duus, e unu laus mandincedhu a cussa fémina ◊ si ant garrigau unu ladus de su porcu perómine ◊ tronos e lampos pariat chi cheriant isperrare sa terra in duos lados ◊ sa paràlisi li at leadu su lados mancu ◊ cussu si chenat unu lados intreu de noedhu! ◊ apu comporau unu ladus de boe ◊ de su bochisorzu nd'amus infertu unu lados in donz'ispidu pro l'arrustire
2.
li pendhet sa bértula a unu ladus ◊ prammizendhe dae sa sedha si sebestaiat su campusantu betzu a bàtoro lados
3.
at pigau brobeis e crabas a lau de frutu
Ètimu
ltn.
latus
Tradutziones
Frantzesu
côté,
moitié
Ingresu
side,
half
Ispagnolu
lado,
mitad
Italianu
lato,
metà,
mezzèna
Tedescu
Hälfte.
meidàde , nf: meitate,
metade,
metadi,
midade Definitzione
su mesu de unu tanti ispartziu in duos, unu de is duos mesos
Sinònimos e contràrios
mesidade,
mesu
Frases
seus lómpius a metadi de mòri ◊ at segadu sa cosa in duas meidades ◊ si mi batis sas sete limbas de s'orcu ti dao sa meidade de sa tanca ◊ a is tempus, prus de sa metadi de is féminas andànt iscrutzas
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
moitié
Ingresu
half
Ispagnolu
mitad
Italianu
metà
Tedescu
Hälfte.
pèrra , nf: pérria Definitzione
nau de css. cosa chi si podet cunsiderare fata de duas metades paríviles, donniuna de is duas; nau pl., sèmpere sa parte de aintru de is còscias, is còscias etotu; a logos fintzes bandha, leada, àteru logu / min. perrichedha; genias de perra: de bértula, de pane (fresa), de gianna, de bracone, de nughe, de chiu, de landhe, de manu, de conca, de caltzones, de annu
Sinònimos e contràrios
mesidade
/
ala,
cabone,
cherru,
parte
/
còscia
Maneras de nàrrere
csn:
frades, sorres de p., sos perras = cróbinos, nàschidos paris de sa matessi bentre; perra ’e bértula (nau de ccn.) = furuncu, isterzari; perri cónchinu = conchedha; perra de téula, perra de gavessa (nadu de ccn.) = pagu sàbiu, machisonzu, chi zughet pagu zudíssiu; pònniri sa bia in perras = leàresi su caminu, andhare; a perras de mesanote = intro ’e note, a oras de mesanote; segare o fàghere perra perra = segai in mesu in mesu, a metadi giustu, in prenu; segare a perras = in duus arrogus, ma fintzas a arrogus matucus; faedhare a arrogu perra = chena finesa, a crabistoninu; èssere a perr'apari = nadu de duas propiedades, a muru in mesu; èssere perrisicu (nau de linna, truncu)= a perr'e sicu, metadi o in parti sicau e in parti friscu; p. de manu = su tantu de cosa chi cabet in d-una manu (a logos est fintzas sa manada)
Frases
ispinghesit una perra de su poltone e lu muntenzesit abbeltu ◊ dhui est giai una perra de annu ◊ at bidu sa mama in perra de gianna ◊ so in d-una gherra chi mi partit su coro perra perra ◊ dhoi at fatu duas dis e perra ◊ sas zannas de mesu si faghent a una perra, sas de fora a duas ◊ at fatu sa cartzofa in ischissionera cun patata a perras ◊ custa fae est a perras, no est cota!
2.
si sedet e si ponet su moju in perras a lu muntènnere ◊ s'oríghine si che tzacat in sas pérrias caldas de s'animale ◊ cuss'animalatzu mi che tzacat sa conca in mesu de perras e mi ndhe pesat in dallàllari ◊ finas isse che istupeit a coa missa in perras! ◊ in custa pérria est dae paritzu chi no si bidet unu baroniesu
3.
arguai a portai carrúcius a perr’e sicu po su forru: depit èssi sicau e mancu purdiau ◊ bellu perra 'e gavessa ti che ses lendhe a cojare!…
4.
cust'innotzente angheledhu ch'est rutu e t'ispacat su coro perra perra! (Sozu)
Sambenados e Provèrbios
smb:
Perra, Perras
Ètimu
ltn.
perna
Tradutziones
Frantzesu
moitié
Ingresu
half
Ispagnolu
mitad
Italianu
metà
Tedescu
Hälfte.