ammamizàre , vrb: ammammizare Definitzione
nau de animales e de gente, andhare, acortzire a sa mama, cricare sa mama po amparu; istare o èssere atacaos meda a sa mama
Sinònimos e contràrios
ammammaritzare
Frases
cussos crabitos si sunt ammamizados
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
se réfugier dans les bras de sa mère
Ingresu
to shelter by one's own mother
Ispagnolu
enmadrarse
Italianu
rifugiarsi prèsso la madre,
èssere mólto attaccato alla madre
Tedescu
sehr an der Mutter hängen.
apaltàre , vrb: apartai,
apartare,
partare Definitzione
pònnere a una parte; su si giare o pònnere a una parte, su si cuare po sa giustítzia o àteru / a. unu pensamentu = bogaresiche un'idea dae conca
Sinònimos e contràrios
abbandhare,
coigiare
/
abbuare,
aclisare,
acuae,
ammagare,
apatai,
frànghere,
impertusare,
intanae,
intupai,
intuvedhare,
istichire,
istugiai
Frases
medas si sunt apartados e ti ant negadu provinas unu lughinzu! ◊ ahi cantu atesu mi seu apartau de bosu, Sennori! ◊ propongu de apartai dónnia perígulu de pecai ◊ no istes annuzada pro mi èssere pagu tempus apartadu ◊ ipèrradi una canna e tzoca, si sos iltrunellos si podent apaltare! ◊ cun signalis de tristesa sa Crésia apartat is fielis de is allirghias de su mundu
2.
si est apartadu ca lu sunt chirchendhe sos carabbineris ◊ s'amante a ue si est apartada?
Ètimu
ctl., spn.
Tradutziones
Frantzesu
mettre de côté,
se réfugier
Ingresu
to put aside,
to shelter
Ispagnolu
apartar,
refugiarse
Italianu
méttere da parte,
accantonare,
rifugiarsi
Tedescu
beiseitelegen,
sich flüchten.
apigài , vrb rfl: aprigae,
aprigai,
aprigare Definitzione
su si pònnere in aprigu, asuta o in pinna de calecuna cosa po no s’isciúndhere, no pigare sole, bentu o àteru de istrobbosu; fintzes su si arrangiare in calecuna àtera dificurtade; giare amparu / aprigaisí a ccn. = cricare, pedire agiudu a calecunu
Sinònimos e contràrios
abbigare 1,
aggrundhare,
apaltare,
apogiai,
arrociare,
arrundhare,
crancare,
frànghere,
oprigai
/
amparai
Frases
candho proet si aprigat in calecunu precone ◊ mi seu apigau de s'àcua ◊ no dhoi fiant matas po umbra aundi si aprigai ◊ cun cussu tempus mau si seis aprigaus in caincunu logu? ◊ arratza de temporada, no iscidiaus innui si aprigai! ◊ sa genti, ispramada ca is sordaus fiant isparendi, at iscapau a cúrriri po si aprigai ◊ donniunu si aprigat po sole o po s’abba ◊ su pastore aprigàt is brebès aintru de su nuraghe
2.
nisciunus mi agiudat: no isciu prus aundi mi aprigai! ◊ cussu si no iscit ite fàere si aprigat a s'italianu! ◊ a s'ora de su bisóngiu si aprigànt a issa
3.
giai chi podeis tantu, aprigai su cristianu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
s'abriter
Ingresu
to protect oneself
Ispagnolu
ampararse
Italianu
ripararsi,
rifugiarsi
Tedescu
sich flüchten.
cotulàre , vrb Definitzione
pònnere in mesu a cotza, po fàere istrobbu; intrare a s'acotu, a logu de aprigu, inue istare
Sinònimos e contràrios
infrichiri,
infruncuai,
intraudhare,
intraudhulare,
intraugliare,
intremèsiri
/
atzutzonare,
aposentae
Frases
si fit cotulada in domo de cudhu aposta pro che li furare sa cosa
2.
sa porrociana de don Chicu penseit bene de si cotulare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
s'entremettre,
se réfugier
Ingresu
to interfere,
to take shelter
Ispagnolu
entrometerse,
refugiarse
Italianu
introméttersi,
rifugiarsi,
ricoverarsi
Tedescu
sich einmischen,
sich retten.