Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

acapiàe, acapiài , vrb: acapiare, acapiari, capiai Definitzione pònnere s'acàpiu, lióngiu, codriola chi, passada e fata a nodu cun is càbudos a inghíriu de duas o prus cosas, dhas aguantat impare / acapiai sa coja = fàghere s'assiguronzu Sinònimos e contràrios alliongiae, liai, muciullai, prèndhere, tènnere | ctr. isòlbere, isprèndhere, scapiai Frases che unu perru mi ant acapiau chena li dèpere obbligassione ◊ de furonis sa giustítzia no fut mai arrennéscia a ndi acapiai ◊ su telu denanti est lisu e portat una cordiola po dh'acapiari a parti de palas Ètimu itl. accappiare Tradutziones Frantzesu lier Ingresu to tie Ispagnolu atar Italianu legare Tedescu binden.

ammannucràre, ammannugài, ammannugràe, ammannujàre , vrb: mannugare Definitzione fàere is manadas de su laore a mannugu (o a manna), messandho; pigare o fàere a matzos Sinònimos e contràrios ammannare Frases fit ammannujendhe su laore ◊ sa messa fiat trabballu de no crei: messai, ammannugai, assodhiri is mànigas, treulai… 2. ammannucratu su dinari, l'aiat collitu a intro de sa butzaca Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gerber Ingresu to make sheafs Ispagnolu agavillar Italianu accovonare Tedescu in Garben binden.

avinculài , vrb Definitzione obbrigare o difèndhere cun avincos Sinònimos e contràrios badrare, difèndhere Tradutziones Frantzesu lier, engager Ingresu to bind Ispagnolu vincular Italianu vincolare Tedescu binden.

liadúra , nf: ligadura Definitzione acapiadura, prus che àteru cosidura o incolladura chi si faet a is pàginas de is libbros po dhas poderare bene impare cun sa cobertina; si narat de is annoigadòrgios tra duos arremos de sa carena; pinzos de conca (mucadore, bonete); si narat fintzes de una genia de meighina a brebos, fatúgiu, in s'idea de acapiare s'àteru Sinònimos e contràrios liantza, prendhidura / cdh. liamu / annodricadorju, annuadórgiu, innoigadórgiu / fatúgiu, mazina | ctr. isorbidura 2. sunt sos ossos meos fiacados a fortza de su tantu patimentu, in cada ligadura irgiotulados 4. est coment'e chi ti apant fatu carchi fatuzu, carchi ligadura chi ti at aprantadu su coro e sa mente Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu liage, reliure, remboîtage Ingresu binding Ispagnolu atadura, encuadernación, ligamento Italianu legatura, rilegatura Tedescu Binden, Einband.

liài , vrb: liare, ligai, ligare Definitzione acapiare cun calecunu lióngiu, ma mescamente acapiare bestimentu cun is corros de su bestimentu etotu (es. sa tiazola, su muncadore), o fintzes ammontare sa conca, aderetzare is pilos; rfl. chínghere; fàere una genia de meighina, fatúgiu, acapiare cun is brebos Sinònimos e contràrios acapiae, alliongiae, prèndhere | ctr. isòlbere, isprèndhere Maneras de nàrrere csn: liai ogu = pònnere ogru; liai bèni fuedhendu = fàghere unu chistionu ladinu, bene fatu, chi benit a concruos; ligai perda in anedhu = incrastare ranu de prendha in anedhu Frases candho si nch'est ischidadu, si est sapunadu, si at liadu sa berrita a tortu e at carrigadu s'archibbusu ◊ liadí sa bulla de sa camisa aintru de is cratzonis! 2. lis at nau sos berbos, a sos canes, pro los ligare ◊ cussu daori depit èssi ogu chi dhi ant liau! Tradutziones Frantzesu lier Ingresu to tie Ispagnolu atar Italianu legare Tedescu binden.

prèndhere , vrb: prènnere Definitzione pònnere o poderare a istrintu cun calecuna cosa – acàpiu – a inghíriu (faendho coment'e a fasche), agguantare apostadamente arréschiu a calecunu logu o cosa cun fune o css. àteru acapióngiu a bisura de fune, codriola, filuverru o àteru deasi; in cobertantza, agguantare a ccn. impreau, obbrigau de no pòdere fàere prus totu su chi bolet o chi iat a pòdere / pps. presu Sinònimos e contràrios acapiae, alliongiae, apresorzare, liai, muciullai | ctr. iscapiae, isòlbere, isprèndhere Maneras de nàrrere csn: no b'àere filu ’e prèndhere = (fuedhendi) nàrriri cosas sentza de fundóriu, chi no tenint sétiu, chi no bi at ne cabu e ne coa; prèndhere a nodu mortu, o a nodu biu = fàghere unu nodu malu a isòrbere, chi no b'isorbet, o unu nodu fàtzile de isòrbere; prèndhere a peràulas fortes = fai mazinas, afaturai; prèndhere s'imbíligu a unu = furcare, ingannai a unu Frases sa buca de su sacu si prendhet pro no che essire sa cosa ◊ prendhiat sa craba a fune longa a pàschere ◊ sa lóriga in su muru bi est a prèndhere animale ◊ sa linna si prendhet a fasche ◊ impàrali a prènnere sas corrias de sas iscarpas! ◊ prendhindhe dàeli duas incropadas pro agguantare de prus! 2. cun totu custos impitzos de binzas, de ortos e bestiàmine so presu chentza fune 3. fit giradu de carvedhu e candho faedhaiat no bi aiat filu de prèndhere ◊ in su chi naras no bi at filu de prèndhere ◊ no ti fides, mighi cussu prendhet s'imbíligu fintzas a su dimóniu! ◊ sos canes lapaos nanchi no si lassant prèndhere chin sos berbos… Sambenados e Provèrbios prb: chie bene prendhet mezus isolvet Ètimu ltn. prehendere Tradutziones Frantzesu lier, ficeler, lacer Ingresu to tie Ispagnolu atar Italianu legare, allacciare Tedescu binden, zusammenbinden, festbinden, zubinden.

prendhidúra , nf Definitzione su prèndhere, fintzes s'acàpiu chi si ponet Sinònimos e contràrios acapiadura, annodadura, atróciu, liadura | ctr. isorbidura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu liage Ingresu tying Ispagnolu atadura Italianu legatura Tedescu Binden.

rilegàre , vrb Definitzione fàere sa liadura de is líbberos Tradutziones Frantzesu relier, remboîter Ingresu to bind Ispagnolu encuadernar Italianu rilegare Tedescu binden.