Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

castangiòla 1 , nf Definitzione lillixedhu de castangiola o asulu, una genia de erba chi faet asuta che una chibudhita de sa mannària de una castangedha: castangiola si narat fintzes de dónnia tzeurra a conchighedha a bisura de chibudha pitica Sinònimos e contràrios lillubburdu Frases is procus iscorrovant sa terra circhendi castangiola Terminologia iscientìfica rba, Moraea sisyrinchium Tradutziones Frantzesu bulbe Ingresu bulb Ispagnolu patita de burro Italianu bulbo Tedescu Zwiebel.

chebúdha , nf: achepudha, chepudha, chibudha, chipudha, cibudha, gebudha, tzibudha Definitzione genia de erba (upm) chi si prantat po cundhimentu, de sabore forte, ispirtidhosu, fragosa meda crua: faet a conca grussa e tundhatza totu a pígios, su primu annu, ma su segundhu sa conca prantada faet su frore e su sèmene / in sa chibudha si podent distínghere: unu matucone de arraighinas, sa conca totu a pígios grussos (títulas), lisos a parte de fora e cun àteru pigiolu finedhedhu (làpara) a parte de aintru, su tzugu, is fògias a bisura de canna chi faent andhandho e faendhosi prus fines in punta / crezes de chibudha: bianca, ruja; chibudhita, ciudhita = cibudha pitica a conca, ma fintzas pranteri po fai cibudha noa; cibudhu mascu = chibudhone Sinònimos e contràrios cdh. ciudha, ttrs. tziodha Maneras de nàrrere csn: unu trugu de chibudha = unu fundu, candu est prantada su primu annu e no at ancora fatu sa conca, o sempri foras sa conca; cibudha a grillu = tudhida, intzeurrada, trugu de chibudha, su chi bogat sa conca torrada a prantare; chibudha de sèmene = conca de chibudha chi si prantat pro bogare su sirione, fàghere su fiore e su sèmene; abarrai a cibudha de sèmini = abbarrare baghianu/a; èssiri conca de cibudha = cosa de pagu zudu, bàlere pagu; cumprèndiri allu pro cibudha = leare una cosa pro un'àtera; andai allu e torrai cibudha = lassàresi cumbínchere de un'àteru cun tropu fatzilidade, no zúghere frimmesa; portai pillus prus de sa cibudha = èssere pizàdile, fartzu, chi cuat semper carchi cosa; cibudha de su margiani = carilloni, iscrareu (nadu gai ca zughet sas raighinas russas); pisci cibudha = zenia de pische ("cepola rubescens") Frases sa chibudha cun s'arveghe a budhidu non devet mai mancare ◊ pro totu cussu brou bi cheret duas chibudhas mannas ◊ pongu cuàturu cibudhas e unas cantus patatas a còiri arrustu in su farivari ◊ in cuss'iscra ocannu bi at essidu mesu cuintale de chibudha 2. cussus de pulítica no ndi cumprendint una cibudha! ◊ cojadí, sinuncas abarras a cibudha de sèmini! Terminologia iscientìfica rbzc, cndh, Allium cepa Ètimu ltn. cepulla Tradutziones Frantzesu oignon Ingresu onion Ispagnolu cebolla Italianu cipòlla Tedescu Zwiebel.