Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

cabícia , nf: cabissa, cabitza 1 Definition sa conca de su trigu, e de àteru chi dhi assimbígiat, fintzes sa conca de su cristianu; in is pitariolos a súlidu (es. launedhas) est su bicu o punta chi s'intrat in lavras Synonyms e antonyms ispiga Sentences benniat avatu incrua incrua ispighendi cabitza ◊ su messaju bisat cabitzas de òru ◊ in beranu su soli at a cumpriri cabitzas barracocas ◊ s'intendit unu frúscinu de seda de is cabitzas ◊ su sèmene nasset, bogat su cammitedhu, posca sa cabícia e in custa su trigu Surnames and Proverbs smb: Cabitza, Cabizza Scientific Terminology rbr Etymon ltn. capitia Translations French épi English ear Spanish espiga Italian spiga German Ähre.

cozorótu , nm Definition s'ispiga de su moriscu: gurdone de triguíndia o pipiedha de cixiniau Synonyms e antonyms burrichedhu, cucuta, pannucra, tulatzu, trúturi 1, tutuàciu Scientific Terminology rbr Translations French épi de maïs English maizecob Spanish mazorca Italian pannòcchia del granturco German Maiskolben.

cucúta , nf Definition s'ispiga de su moriscu: gurdone de triguíndia, pipiedha de cixiniau Synonyms e antonyms burrichedhu, cozorotu, pannucra, tulatzu, trúturi 1, tutuàciu Scientific Terminology rbr Etymon ltn. *cucutia Translations French épi de maïs English maizecob Spanish mazorca Italian pannòcchia del granturco German Maiskolben.

ispíca , nf: ispiga, spiga Definition (upm puru) sa conca o cabitza de su trigu, de s'órgiu o fintzes de àteras erbas chi faent su granu a sa matessi manera, postu a fileras in punta; si narat fintzes de su moriscu: cust'i. est tundha, grussa, manna meda e imbodhigada in sa terga a tantos pígios, su granu est cracu, chentza camisa, fichiu in s'ossu a tantas fileras deretas o fintzes unu pagu a caragolu / s'ispiga de su trigu portat is naus (granos), is naus portant sa camisedha o capa chi finit cun s'arista (o braba, genia de filu longu e arrasposu); impróscimu de s'ispiga = ingrussadura in punta faghindhe s'ispiga; candho s'ispiga essit = iscabidhadura / min. ispichichedha, ispighita; a ispichinu = a zisa de ispiga, èssere a ispigas (es. tessinzu) Sentences si messaiat cun sa messadoza e si faghiant sas ipigas a mannujos ◊ cussa est ispiga chena ranu ◊ in s'istula, comente che messant sos laores, bi abbarrat ispiga ◊ su trigu est inchibberendhe in sas ispigas ◊ candu messànt ndi bodhemus s'ispiga e in domu dha pistamus cun su mallu Scientific Terminology rbr Etymon ltn. spica Translations French épi English ear (of wheat) Spanish espiga Italian spiga German Ähre.

ispicàre , vrb: ispigai, ispigare, spigai Definition bogare o fàere s'ispiga (nau de erbas e laores); cricare e arregòllere (in terras angenas) ispiga e fintzes olia o àteru, de su chi abarrat coigiau in terra de un'incúngia apustis chi che dh'ant arregorta is meres Synonyms e antonyms iscabidhai, iscabissare, ispighire / irrestujare Sentences custu laore no bi at ispigadu ◊ s'erba a úrtimos de beranu est totu ispighendhe ◊ su labore est cumintzandhe a ispicare ◊ in veranu ispicant sos lavores, istojat su triozu fioriu 2. puzones s'isparghiant in sa terra messada a ispigare ◊ minnannu no perdoneit mai a sas puzones e ne a sas pòveras de ispigare a fura ◊ pustis collida s'olia, bi colat zente ispighendhe ca bi ndhe torrat a rúere ◊ dèu a piciochedhu seu andau a ispigai, a bodhí tomàtigas Surnames and Proverbs prb: chini no podit messai ispigat Etymon ltn. spicare Translations French épier, monter en épi, glaner English to glean Spanish to glean espigar Italian spigare, spigolare German Ähren aussetzen, Ähren auflesen.

ispighíre , vrb Definition bogare o fàere s'ispiga, nau de unas cantu erbas e laores Synonyms e antonyms iscabidhai, iscabissare, ispicare* Translations French épier, monter en épi English to glean Spanish espigar Italian spigare German Ähren aussetzen.

pannúcra , nf, nm: pannuga, pannuglu, prannuca Definition s'ispiga de su moriscu: gurdone de triguíndia o pipiedha de cixiniau; pannuga dhu narant fintzes a su frore de sa nughe, de sa castàngia, de s'olia, de su modhitzi, de sa nenciola, de su crecu, ca funt a bisura de gurdone; pintirighinu de diferente colore in sa pedhe, mescamente candho dhue ndh'at medas, cracos / p. de didu = pizighedhu de carre chi si ndhe arritzat acurtzu a s'ungra Synonyms e antonyms burrichedhu, cozorotu, cucuta, tulatzu, tutuàciu / càmula / pibirinu, piga, pintirina Sentences su trigumoriscu est cumentzendi a fai sa pannuga 2. prannucas de chessa, prudones de tandha ◊ sa chessa, mama de listíncanu, ponet prannuca ◊ cussa chessa giuchiat prannuca de listincu coment'e prudones de coradhu maduru 3. sa pipia portat sa facixedha prena prena de pannugas Scientific Terminology rbr Etymon ltn. panuc(u)la Translations French épi, inflorescence English maize cob, spike Spanish panoja, panícula Italian pannòcchia, infiorescènza German Rispe, Maiskolben.

scabidhài , vrb: iscabidhai* Definition bogare sa cabitza de sa canna, fàere s'ispiga, nau de is laores chi ispigant; lòmpere, nau fintzes de persona Synonyms e antonyms iscabissare, ispicare, ispighire Sentences candu su trigu iat scabidhau e si fut drimpiu fut cumparta fintzas s'erba mala ◊ sa terra etotu fait cresci su lori: prima su cambu, apustis scabidhat e infinis si drimpit s'ispiga Translations French monter en épi English to ear Spanish espigar Italian spigare German Ähren ansetzen.

tutuàciu , nm: tuturatzu Definition s'ispiga de su moriscu: gurdone de triguíndia o pipiedha de cixiniau Synonyms e antonyms burrichedhu, cozorotu, cucuta, pannucra, tulatzu, trúturi 1 Scientific Terminology rbr Etymon srd. Translations French épi de maïs English maize-cob Spanish mazorca Italian pannòcchia del granturco German Maiskolben.