arromàna , nf: romana Definition
genia de pesa fata cun d-unu pratu apicau a tres cadenedhas e unu bratzu (o asta, canna) cun is intacas a duas bandhas (una fine, is intacas pesant prus pagu, e una grussa, is intacas pesant de prus), su pirone e duos gàncios a dha muntènnere apicada (unu po pesare pagu cosa, a sa fine, e s'àteru po pesare cosa meda, a sa grussa)
Synonyms e antonyms
istadea,
pesa
Idioms
csn:
sa canna = su bratzu de s'istadea, ue bi sunt marcadas sas intacas e si ponet su pirone; girai s'a. a sa grussa = furriarechela a corpos, sa briga
Sentences
su pratu de s'arromana est fatu de lutoni
2.
lah ca si no mi dh'acabbas ti giru s'arromana a sa grussa, lah!
Scientific Terminology
mds
Etymon
ctl., spn.
romana
Translations
French
romaine,
balance à bascule
English
steelyard
Spanish
romana
Italian
stadèra
German
Laufgewichtswaage.
balànsa , nf: balantza,
bilantza,
bilassa,
billassa Definition
genia de pesa a duos pratos o fintzes a unu / partes de una b.: s'aguza = zenia de fritza chi si moet e si frimmat ifilu de su pesu chi marcat; su piatu = zenia de isterzu ue si ponet sa cosa de pesare e, in s'àteru candho sunt duos, su pesu chi faghet de misura
Synonyms e antonyms
pesa
Idioms
csn:
istare in b. = no pèndhere a un'ala; sa muneda est in balantza = su dinari est currindhe ma chentza pèrdere de valore (chentza inflatzione); pesai in b. = pònnere in sa balantza a pesare; donai s'abbasciada a sa b. = pèrdere sa passéntzia candho no si ndhe podet prus de agguantare; pesau cun b. = bene pesadu; àere contos in billassa cun ccn. = àere contos de fàghere, de azustare
2.
balansa giusta pro retzire e dare est sa chi giughet s'onestu a pesare (Cubeddu)
3.
su carrale bi aiat galu contos in billassa cun sa giustissa
Scientific Terminology
ans
Translations
French
balance
English
scale
Spanish
balanza,
báscula
Italian
bilància
German
Waage.
bilantzàu , pps, agt: billassatu Definition
de bilantzare
2.
est un'arréjonu billassatu comente si tocat
Translations
French
balancé,
équilibré
English
balanced,
circumspect
Spanish
equilibrado
Italian
bilanciato,
equilibrato
German
bilanziert,
ausgeglichen,
abgewogen.
cumpassàtu , agt Definition
nau de sa manera de si cumportare, de unu, chi faet su sériu, chi no est esagerau, chi dhue pentzat bene innanti de fàere sa cosa, innanti de arrespòndhere
Synonyms e antonyms
abbilantzau
| ctr.
malammodidu
/
conchedha
Translations
French
ponderé,
réfléchi,
balancé,
équilibré
English
circumspect
Spanish
ponderado,
mesurado
Italian
ponderato,
equilibrato
German
besonnen.
istadèa, istadèja, istadèra , nf: istajera,
istatea,
stadea Definition
genia de pesa fata de unu piatu apicau cun tres cadenedhas e unu bratzu o canna cun is intacas a duas alas (una fine - is intacas pesant prus pagu -, e una grussa - is intacas pesant de prus), su pirone (o pillone) e tres gàncios
Synonyms e antonyms
arromana,
pesa
Idioms
csn:
pònnere s'istadea a sa fine = pònnere su bratzu ziradu a manera chi a s'ala de subra resurtent e si lezant sas intacas de prus pagas grammas (puntu de agguantu e puntu de arrimu sunt prus atesu de pare); pònnere a sa russa = a s'ala chi sas intacas inditant de prus (e s'i. si apicat o leat a s'àteru gantzu, su prus acurtzu a su puntu de agguantu)
Sentences
candho est amministrada chen'abbusu sa giustíscia est pretzisa a s'istadea (Piras)◊ Gesumaria ite mania fea, e parias un'ómine educadu: candhomai in balansa o istadea o in su pesu-bílicu pesadu non ti sias, pro àere un'idea de su valore chi as?!(Cubeddu)
Scientific Terminology
mds
Etymon
itl.
Translations
French
balance à bascule
English
steelyard
Spanish
romana,
báscula
Italian
stadèra
German
Laufgewichtswaage.
pèsa , nf, nm: pesu 1 Definition
aina po pesare
Synonyms e antonyms
arromana,
istadea
/
cantare 1
Sentences
dh'iat pesada cun sa pesa de coxina ◊ sas pesas de butega teniant sos pratos de latone ◊ ponide in su pesu ca bidimus cantu est custa cosa!
Surnames and Proverbs
smb:
Pesu
Scientific Terminology
ans
Etymon
itl.
pesa
Translations
French
balance
English
balance
Spanish
báscula
Italian
bilància
German
Waage.
resídiu , agt, nm: resíduu Definition
coígiu, cosa chi abbarrat de ccn. àtera (mescamente de cosas de pagare)
Synonyms e antonyms
arrestu,
iscampulitu,
sobra
Sentences
no nos ant pagadu totu: bi at resídiu de nos dare
Translations
French
reste,
soulte,
balance
English
equalization
Spanish
residuo,
igualación
Italian
resìduo,
rèsto,
conguàglio
German
restlich.