arromàna , nf: romana Definizione
genia de pesa fata cun d-unu pratu apicau a tres cadenedhas e unu bratzu (o asta, canna) cun is intacas a duas bandhas (una fine, is intacas pesant prus pagu, e una grussa, is intacas pesant de prus), su pirone e duos gàncios a dha muntènnere apicada (unu po pesare pagu cosa, a sa fine, e s'àteru po pesare cosa meda, a sa grussa)
Sinonimi e contrari
istadea,
pesa
Modi di dire
csn:
sa canna = su bratzu de s'istadea, ue bi sunt marcadas sas intacas e si ponet su pirone; girai s'a. a sa grussa = furriarechela a corpos, sa briga
Frasi
su pratu de s'arromana est fatu de lutoni
2.
lah ca si no mi dh'acabbas ti giru s'arromana a sa grussa, lah!
Terminologia scientifica
mds
Etimo
ctl., spn.
romana
Traduzioni
Francese
romaine,
balance à bascule
Inglese
steelyard
Spagnolo
romana
Italiano
stadèra
Tedesco
Laufgewichtswaage.
balànsa , nf: balantza,
bilantza,
bilassa,
billassa Definizione
genia de pesa a duos pratos o fintzes a unu / partes de una b.: s'aguza = zenia de fritza chi si moet e si frimmat ifilu de su pesu chi marcat; su piatu = zenia de isterzu ue si ponet sa cosa de pesare e, in s'àteru candho sunt duos, su pesu chi faghet de misura
Sinonimi e contrari
pesa
Modi di dire
csn:
istare in b. = no pèndhere a un'ala; sa muneda est in balantza = su dinari est currindhe ma chentza pèrdere de valore (chentza inflatzione); pesai in b. = pònnere in sa balantza a pesare; donai s'abbasciada a sa b. = pèrdere sa passéntzia candho no si ndhe podet prus de agguantare; pesau cun b. = bene pesadu; àere contos in billassa cun ccn. = àere contos de fàghere, de azustare
2.
balansa giusta pro retzire e dare est sa chi giughet s'onestu a pesare (Cubeddu)
3.
su carrale bi aiat galu contos in billassa cun sa giustissa
Terminologia scientifica
ans
Traduzioni
Francese
balance
Inglese
scale
Spagnolo
balanza,
báscula
Italiano
bilància
Tedesco
Waage.
bilantzàu , pps, agt: billassatu Definizione
de bilantzare
2.
est un'arréjonu billassatu comente si tocat
Traduzioni
Francese
balancé,
équilibré
Inglese
balanced,
circumspect
Spagnolo
equilibrado
Italiano
bilanciato,
equilibrato
Tedesco
bilanziert,
ausgeglichen,
abgewogen.
cumpassàtu , agt Definizione
nau de sa manera de si cumportare, de unu, chi faet su sériu, chi no est esagerau, chi dhue pentzat bene innanti de fàere sa cosa, innanti de arrespòndhere
Sinonimi e contrari
abbilantzau
| ctr.
malammodidu
/
conchedha
Traduzioni
Francese
ponderé,
réfléchi,
balancé,
équilibré
Inglese
circumspect
Spagnolo
ponderado,
mesurado
Italiano
ponderato,
equilibrato
Tedesco
besonnen.
istadèa, istadèja, istadèra , nf: istajera,
istatea,
stadea Definizione
genia de pesa fata de unu piatu apicau cun tres cadenedhas e unu bratzu o canna cun is intacas a duas alas (una fine - is intacas pesant prus pagu -, e una grussa - is intacas pesant de prus), su pirone (o pillone) e tres gàncios
Sinonimi e contrari
arromana,
pesa
Modi di dire
csn:
pònnere s'istadea a sa fine = pònnere su bratzu ziradu a manera chi a s'ala de subra resurtent e si lezant sas intacas de prus pagas grammas (puntu de agguantu e puntu de arrimu sunt prus atesu de pare); pònnere a sa russa = a s'ala chi sas intacas inditant de prus (e s'i. si apicat o leat a s'àteru gantzu, su prus acurtzu a su puntu de agguantu)
Frasi
candho est amministrada chen'abbusu sa giustíscia est pretzisa a s'istadea (Piras)◊ Gesumaria ite mania fea, e parias un'ómine educadu: candhomai in balansa o istadea o in su pesu-bílicu pesadu non ti sias, pro àere un'idea de su valore chi as?!(Cubeddu)
Terminologia scientifica
mds
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
balance à bascule
Inglese
steelyard
Spagnolo
romana,
báscula
Italiano
stadèra
Tedesco
Laufgewichtswaage.
pèsa , nf, nm: pesu 1 Definizione
aina po pesare
Sinonimi e contrari
arromana,
istadea
/
cantare 1
Frasi
dh'iat pesada cun sa pesa de coxina ◊ sas pesas de butega teniant sos pratos de latone ◊ ponide in su pesu ca bidimus cantu est custa cosa!
Cognomi e Proverbi
smb:
Pesu
Terminologia scientifica
ans
Etimo
itl.
pesa
Traduzioni
Francese
balance
Inglese
balance
Spagnolo
báscula
Italiano
bilància
Tedesco
Waage.
resídiu , agt, nm: resíduu Definizione
coígiu, cosa chi abbarrat de ccn. àtera (mescamente de cosas de pagare)
Sinonimi e contrari
arrestu,
iscampulitu,
sobra
Frasi
no nos ant pagadu totu: bi at resídiu de nos dare
Traduzioni
Francese
reste,
soulte,
balance
Inglese
equalization
Spagnolo
residuo,
igualación
Italiano
resìduo,
rèsto,
conguàglio
Tedesco
restlich.