arregàlu , nm: erregalu,
regalu Definition
cosa chi si giaet a unu in donu po dhi fàere praxere, po dhi ammostare istima, po agiudu e àteru
Synonyms e antonyms
bríssia,
dàdiva,
donu,
presente
Sentences
is arregalos fiant de oro e de prata e calencunu dh'iat giau fintzas àteru ◊ sos nonnos faent arregalos a sos fizolos
Translations
French
cadeau
English
present
Spanish
regalo
Italian
regalo
German
Geschenk.
dàdida, dàdiva , nf Definition
cosa chi si giaet a donu
Synonyms e antonyms
arregalu,
dadura,
donu,
presente
Etymon
spn., ctl.
dádiva
Translations
French
don,
cadeau
English
gift
Spanish
donación,
dádiva
Italian
donazióne
German
Schenkung,
Spende.
donàe, donài, donàre, donàri , vrb Definition
giare in donu, coment'e arregalu, presente; fàere is donos, mescamente a sa fémina cojuada noa; giare o intregare bastat chi siat, css. cosa e a chie sisiat; s'impreat fintzes po nàrrere s’arresurtau de un'operatzione matemàtica o sa resa de unu trebballu
Synonyms e antonyms
arregalai,
dae 1,
giai,
gionai
| ctr.
bèndhere,
picare
Idioms
csn:
donai in ccn. cosa = pessare, atuare, dàreche a subra de carchi cosa, itl. farci caso, badare; donaisí a ccn. cosa = dàresi, betàresi a carchi cosa; donai coru = bastare s'ànimu, su corazu de fàghere carchi cosa; donaindi una frida una callenti = dàrendhe una cràdia e una lena, una chi piaghet e una chi no piaghet; donai frunda mala = fàghere frundha mala, andhare male, dare resurtadu metzanu; donai boxis = betare boghes; donai isciampitas = andhare a s'istòntona istòntona, imbriagos
Sentences
fiat unu chi no donaiat àcua a cani ◊ chi bolis fai diabressi, bai, bendi su chi tenis e donadhu totu ◊ dongissia duus aposentus!
2.
si no fint donatos de oro e de prata nche bortaiant sa cara ◊ su fidantzadu l'at donada: li at leadu anedhu, oritzinas de oro e corona de prata ◊ dh'ant donada meda, s'isposa!
3.
oh, berus aici est: no nc'ia donau!
4.
acabbau su préssiu mi dongu a s'olia, acabbada s'olia a s'aràngiu!
Etymon
ltn.
donare
Translations
French
offrir,
faire cadeau
English
to give
Spanish
dar,
regalar,
ofrecer
Italian
dare,
regalare,
offrire,
dispensare
German
geben,
schenken,
spenden,
ergeben.
dónu , nm Definition
cosa, bene, chi si faet a dadura, chentza nudha in càmbiu (si no est fatu cun iscopu); calidade bona, capacidade chi no dipendhet de imparu ma chi si tenet de naturale; su pl. sos donos funt s'oraria (is sinnalis o donatia) chi su cojuau nou giaet a sa fémina
Synonyms e antonyms
dàdiva,
donatia,
presente,
regalu
/
donesa
Idioms
csn:
in donu = chentza paga, a regalu; papadonus = amantiosu de regalos, chi istat apitendhe regalos
Sentences
bellu, mih, su donu chi li at dadu sa sogra a sa nura! ◊ a s'isposonzu ant fatu donos meda e bonos ◊◊ su donu inturpat a chie giuchet sos ocros apertos e irvortat fintzas sas paràgulas de sos giustos (Es.)
2.
si no tenet su donu, ite nachi at a cantare a poesia! ◊ funt medas is donus chi tenit de natura, cussu ◊ Deus no mi at dadu cussu donu
3.
si Deus favoressit s'annada, po Santuanni ti fatzu domanda e ti dongu is donus de òru ◊ sos de domo sunt andhados a comporare sos donos
4.
pro issu, malu no bi ndh'at, de binu, ca bufat sempre in donu e mai pagat! ◊ unu mandrone cun totu est annuzau ca no li dant a mandhigare in donu!
Etymon
ltn.
donu(m)
Translations
French
cadeau
English
gift
Spanish
don,
regalo
Italian
dóno
German
Gabe.
presènte , nm: presenti 1 Definition
sa cosa chi si portat e si giaet in donu a ccn.
Synonyms e antonyms
dàdiva,
donu,
regalu
Sentences
parentes e amicos a su pride nobu li ant zutu su presente ◊ is tres gurreis portànt presentis de mirra, incensu e òru ◊ funt pretendentis arricus, prenus de presentis ◊ custu est su presente pro bois chi mi at dau sa Pioressa
Translations
French
cadeau
English
present
Spanish
regalo,
presente
Italian
dóno
German
Geschenk.
regalài, regalàre , vrb: arregalai* Definition
fàere su presente, giare regalos, donos, giare cosa in donu / a si regalare! = a si tènnere contu: zenia de saludu
Synonyms e antonyms
dae 1,
donai,
giai
2.
regaladiche!, regaladebboche! ◊ regaladí, già bides chi mi ndhe andho! ◊ pixadu ti as sas alas sentza mi nàrrere mancu "A ti regalas!" (P.Cherchi)
Translations
French
faire cadeau
English
to make a present
Spanish
regalar
Italian
regalare
German
schenken.