àpidu , pps: àpitu,
àpiu 1 Definition
de àere e de agatare (fintzes in su sensu de èssere bios)/ si l'at àpida = si est salvau
Synonyms e antonyms
agatau
| ctr.
pérdidu
Sentences
no as àpidu in vida ne gosu e ne cuntentu ◊ de tantos sacrifítzios no ndhe at àpidu nudha! ◊ de s'arràbbiu chi ndhe at àpidu, si at dadu tres altzadas e tres faladas! ◊ apo àpidu fizos de bonu a cumandhu ◊ no as àpidu àter'ora a fàghere custa cosa?!
2.
l'apo chircadu ma no l'apo àpidu ◊ inue mi so àpidu mi so apozadu candho at próidu ◊ sos Tres Res ant chircadu su pitzinnedhu finas chi l'ant àpidu ◊ E ben'àpidos: sanighedhos sezis? ◊ nos semus àpidos inie candho est capitada custa cosa
3.
chentz'abba no nos fimus àpidos, ca est su primu elementu de sa vida
4.
sos úrtimos funnos si l'ant àpita dae totu sos machines tuos (A.Pau)
Translations
French
eu,
trouvé
English
had,
found
Spanish
tenido,
hallado
Italian
avuto,
trovato
German
gehabt,
gefunden.
maretàre , vrb: ammaretae,
maretzai Definition
mòvere che is undhas de su mare
Synonyms e antonyms
marugliai
Sentences
su trigu est maretendhe ◊ bido sos fiores maretados ◊ maju bellu in sos campos laorados maretendhe presentat su laore
Translations
French
flotter,
il y a eu de la tempête ou la tempête a fait rage (v. imp.)
English
to be wavy
Spanish
olear,
encresparse
Italian
fluttuare,
mareggiare
German
wogen.
téntu , pps, agt Definition
de tènnere (fintzes de àere)
Synonyms e antonyms
ténnidu
/
àpidu
/
acapiau,
presu
/
abbruxau
/
contivizadu
/
arréschiu
| ctr.
iscapu
Idioms
csn:
t. a bula = chi portat sa boxi iscannia ca at pigau frius; t. a fune, a cadena = acapiau, aguantau a funi, a cadena; (andhare) a manu tenta = a manu pigada, s'unu cun sa manu aferrada a sa manu de s'àteru; fogu tentu = allutu, tenendi, fogu fuiu; dhu'èssere sa cosa a tenta = a meda
Sentences
sa tzerimónia de premiassione si est tenta s'àtera die ◊ de màchina gai deo no ndhe apo mai tentu ◊ Fulana at tentu fiza fémina ◊ apu fatu unu pensu, ca nanca mi fui cojada e apu tentu unu pipiu ◊ l'ant intzugliatu de non àere tentu fide a sa paràula data
2.
beniat a bidha cun d-un'ebba castanza bene tenta
3.
li so curtu ifatu ma no l'apo tentu
4.
sa bidha si fit alluta: ómines e animales aiant tentu che ascras de canna
5.
su tzilleraju fit tentu a sonnu canno non bi aiat ispatzu (A.Pau)◊ sichiat a tussire, sudoratu a mortógliu chin s'àlinu tentu in gangas ◊ fit bete cane fonnesu tentu a una catena ◊ ocanno dhue fut sa castagna a tenta!◊ ti lassu tres funis po dhu portai presoneri tentu!
Surnames and Proverbs
prb:
mellus su tentu de su bentu
Translations
French
eu,
possédé,
capturé,
brûlé,
pris
English
had,
owned,
catched,
burnt,
taken root
Spanish
tenido,
tenido,
capturado,
quemado,
arraigado
Italian
avuto,
posseduto,
catturato,
arso,
combusto,
attecchito
German
gehabt,
innegehabt,
gefangen,
verbrannt,
eingewurzelt.