Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

bandhuléri , agt, nm: bandulleri Definition chi o chie istat andhandho, sèmpere in giru, ammandronau, chentza fàere faina Synonyms e antonyms arreulau, arroliadori, bagamundheri, praitzosu / andariegu, bacamundhu, corruntoneri, currillanu, garroneri, orrunderi, peldulàriu, rundhellu, zirellu / bandhidore | ctr. remonidu Sentences bandulleri ischivu, e innui fiast?! ◊ vivas sempre che cane bandhuleri e no apas una pedra pro ti sere! ◊ cussu est istadu annos meda bandhuleri Etymon ctl. bandoler Translations French vagabond, fainéant English vagabond Spanish vagabundo Italian vagabóndo German herumziehend, Landstreicher.

bistentósu , agt Definition chi si la leat a istentare, chi no tenet coidau Synonyms e antonyms cagallente, mandrone | ctr. coidosu Sentences animalatzu bistentosu, no ponet a mandhigare e cudha crebendhe de su fámine! Etymon srd. Translations French paresseux, fainéant English lazy Spanish perezoso Italian pigro German faul.

carreràgiu, carreràju , agt, nm Definition chi o chie istat in s'orruga chentza fàere nudha: nau de fémina, fintzes chi est faendho sa bagassa Synonyms e antonyms ifainadu, irvaliendhadu, istraderi, mandrone Sentences ses sempre carreràgiu totu s'annu apitu a pentzione o postu mannu 2. sa família fit andhendhe male pro culpa de una fiza carreraja chi s’isperriat pro duos sodhos Etymon srd. Translations French fainéant English idler Spanish gandul Italian fannullóne German Faulenzer.

codiàlzu , agt: codiarzu Definition nau de ccn., chi istat o abbarrat a códias, chi lassat istare (o faet male sa cosa) po mandronia o cricat de no ndhe fàere; chi portat códias, trassas Synonyms e antonyms coilongu, filísigu, ilvioladu, iscuidadu, mandronàciu, praitzosu / trasseri | ctr. apensamentau, penciamentosu 2. cussu est codialzu che unu matzone! Scientific Terminology ntl Etymon srd. Translations French fainéant English slothful, shirker Spanish perezoso, holgazán Italian neghittóso, scansafatiche, lavativo German faul.

ibbàidu , agt: irbàidu, isbàidu Definition chi no est faendho nudha, no est serbendho, no est impreau trebballandho Synonyms e antonyms disocupadu, irgaitzu, isbaidu, líchidu 1 | ctr. afainadu, afracoxau Sentences custa terra est isbàida ◊ chissai ite at a fàere po si campare, issu chi at bíviu sèmpere chentza fàere nudha, totu a s'ibbàida! (Deidda-Saderi) Etymon srd. Translations French fainéant, vacant, inoccupé English idle, vacant Spanish gandul, desempleado Italian scioperato, vacante German arbeitslos.

ingurdósu , agt Definition nau de ccn., chi istat o abbarrat sèmpere chentza fàere, ammandronau, chentza gana de fàere nudha Synonyms e antonyms arremàsigu, gudrebi / arreulau, cracaratzu, filísigu, mandronàciu, oreri, praitzosu Sentences est unu pagu ingurdosa, cracaratza: dhi praxit sa domu mundada, su pani fatu, ma abarrat sétzia totu sa dí Etymon srd. Translations French fainéant, réticent English slothful, reluctant Spanish perezoso Italian infingardo, riluttante German träg, widerstrebend.

irvaliendhàdu , agt Definition chi abarrat in giru chentza cumbinare nudha, perdendho tempus Synonyms e antonyms ifainadu, peldulàriu, rundhajolu, rundhellu Sentences in su cuzolu de su campanile dai su manzanu a su sero si acoiletant sos vetzos e sos irvaliendhados Translations French fainéant English sluggard Spanish holgazán Italian fannullóne German Faulenzer.

mandronàciu, mandronàssu, mandronàtzu , agt, nm Definition mandrone, ma nau cun arrennegu e a disprétziu Synonyms e antonyms arreulau, filísigu, oreri, praitzosu Sentences mandronatzu, dae manzanu a sero istat fuliadu chentza fàghere nudha! ◊ bai a trabballai, mandronàciu!◊ sos Sardos non los poto lissentziare ca mi rendhent a tres bortas de sos mandronatzos chi mi ant mandhadu! Etymon srd. ac Translations French paresseux, fainéant English lazy Spanish perezoso Italian poltróne, accidióso, poltronésco German faul, müßig, träge, Faulpelz, Faulenzer.

mandròne, mandròni , agt, nm Definition chi o chie tenet pagu gana de trebballare, chi no est amantiosu de su trebballu, chi dhu tirat a ingurru, chi no trebballat Synonyms e antonyms abbaredhau, chighineri, chinisaju, cojanesu, fochilarju, gradhiosu, mandruxu | ctr. faineri, marasadore, trabagliadore, trabagliante Idioms csn: su viazu de su m. = càrrigu tropu mannu, e po cussu istrobbosu o assentau mali, po sa mandronia de no pigai sa cosa in prus bortas; mandroni che cani = mandrone mannu, meda, a s'úrtimu etzessu Sentences si sas muntagnas fint de macarrones e ite vida sa de sos mandrones!…(G.Zicconi Tanchis)◊ chirca tribàgliu, mandrone, chi est sa menzus meighina! ◊ in cussa famíglia is fillus funt managus e mandronis, dh'ant pigau paura a trabballai in su sartu! ◊ mandronedhu est… si aiat ischidu chie at inventadu su tribàgliu l'aiat mortu!◊ custu fut unu piciochedhu mandroni e abbetiosu, no agiudàt mai a nemus Surnames and Proverbs prb: su mandrone sa chijina si adorat Scientific Terminology ntl Etymon srd. Translations French paresseux, fainéant English idle Spanish perezoso, poltrón Italian poltróne German müßig, Müßiggänger, Taugenichts.

oréri , nm Definition chie costumat a istare chentza fàere, chi istat contandho is oras, prus che àteru po sa mandronia Synonyms e antonyms codialzu, filísigu, ilvioladu, mandronàciu, praitzosu | ctr. marasadore, trabagliante Scientific Terminology ntl Etymon srd. Translations French fainéant English idler Spanish holgazán, gandul Italian scansafatiche, perdigiórno German Taugenichts.

pedisecàu , agt: peisegadu Definition chi portat pei segau, chi est tzopu, nau in cobertantza e cun tzacu de unu chi campat apitzu de is àteros (su porcu peisegadu = aténdhiu in totu chentza si mòvere a logu), chi pretenet totu de is àteros Synonyms e antonyms codialzu, ilvioladu, mandronàciu, praitzosu | ctr. marasadore Etymon srd. Translations French fainéant English lazybones Spanish holgazán, gandul Italian scansafatiche German Faulenzer, Müßiggänger.

peldulàriu , agt, nm: perdulaju, perdulari, perdulàriu, perdullàriu, predulari Definition chi o chie istat perdendho su tempus in giru, chentza fàere nudha de giudu Synonyms e antonyms aproviau, malacudidu, maliberde, regoltolzu / andariegu, bacamundhu, bandhuleri, corruntoneri, garroneri, rundhajolu, vanganteri Sentences unu fegone perdulàriu li deit lolluru nèndheli chi sa cosa chi si bufat si pagat puru! ◊ funt ispérdius in totu su mundu coment'e perdulàrius andendi de logu in logu ◊ no est in chirca de canes perdulajos argamilossos! ◊ ma bribbanti iast a èssi: dèu bocendumí e tui fadendu su predulari in continenti! Etymon spn. perdulario Translations French fainéant English idler Spanish vago Italian perdigiórno, fannullóne German Taugenichts.

pirastràju , agt: pirastrari, pirastràriu Definition chi andhat macu po su pirastu, istat cricandho pirasru, ma nau sèmpere in cobertantza po bagamundhu, chi istat sèmpere in giru Synonyms e antonyms bandhuleri Sentences istat continu fatu a mie che cane pirastràriu ◊ brutu cane pirastraju: àscia de raju chi ndhe isperdat sa zenia! Etymon srd. Translations French errant, fainéant English wanderer, loafer Spanish callejero, vagabundo, descarriado, holgazán Italian randàgio, fannullóne German streunend, Nichtstuer.

praitzósu , agt, nm: preiciosu, preitigosu, preitiosu, preissosu, preitosu, preitzosu, pretiosu 1, prisciosu, pritiosu Definition chi o chie est pigau de sa preítzia e no bollet fàere nudha po abbitúdine o naturale suo Synonyms e antonyms arreulau, cracaratzu, filísigu, ingurdosu, mandronàciu, oreri / cdh. sdórriu, pritzosu | ctr. contipizosu, marasadore, trabagliante Sentences su preitzosu bollit puntu, no solingau! ◊ cussu preitosu istat in su pinnetu che gatu in sa chisina ◊ sos preitiosos sunt chensciosos cun totu ◊ ge at a fai un'acabbu cussu pritzosu arreulau!…◊ deo pro iscríere so prisciosu ◊ seo immidiosu ca medas bortas su preiciosu tenet siendha lumenada!◊ a sa pessona pritiosa no li aggradat a trivagliare Scientific Terminology ntl Etymon srd. Translations French paresseux, fainéant English lazy Spanish perezoso Italian pigro, pelandróne, neghittóso, accidióso German faul, träge, Nichtstuer.