alabàre , nm: labari Definition
pígiu de ógiu in bentre: su chi portat su porcu est grussu meda e s'iscàgiat po fàere s'ógiu porchinu
Synonyms e antonyms
àbile,
ansúngia,
saginu
Scientific Terminology
crn
Etymon
ltn.
alipe(m)
Translations
French
lard
English
pork-fat
Spanish
manteca del puerco
Italian
sugna
German
Schweinefett.
ansúngia , nf: assugna,
assúngia,
assunza,
sunza Definition
pígiu grussu de grassu in bentre / comporare s'assunza dae su batu = comporare casu dae sos sórighes, circai una cosa a chini si dha papat
Synonyms e antonyms
àbile,
alabare,
ogiuseu,
saginu
Sentences
un'assunza est fata de ozuseu ◊ sa fressura est fascada de assunza ◊ fit imbucànnesi su runzone ammuntadu de s'assunzighedha
Scientific Terminology
crn
Etymon
ltn.
axungia
Translations
French
lard
English
pork fat
Spanish
manteca,
grasa
Italian
sugna
German
Schweinefett.
brofódhu , agt, nm Definition
nau de unu, chi est tropu grassu; cosa ufrada
Synonyms e antonyms
budhone 1,
dhidhone,
mataudhone,
trofodhu
/
ufradura
Etymon
srdn.
Translations
French
gros lard
English
fatty
Spanish
gordito
Italian
ciccióne
German
dickleibig,
korpulent,
Dickwanst.
làdru , nm: laldu,
lardu Definition
pígiu grussu de ógiu, tostau, aghedhosu, chi faet mescamente asuta de su corgiolu de su porcu; grassu meda / su lardu si chistit saliu segau a sestas, a tacales, a cantrexalis
Synonyms e antonyms
grassu
Idioms
csn:
l. assiau = lardu contomosu; l. pèrpere = totu de sa própiu grussària; l. panosu = súmene, su lardu de sa brenti de su procu (e pruscatotu de sa mardi), prus bellu a papai ca portat arràndulas; s'annu chi at a piòere fae cun lardu… = mai; comparai su lardu de is topis = circai cosa a chini no ndi podit donai ca est própiu cussu chi si dha papat; pònnere lardu, dare a l. = fai lardu, ingrassai (in cobertantza, prexaisí meda); andai che lardu in sali (nadu prus che àteru de cosas de manigare) = piàghere meda
Sentences
a sa pingiada una de is féminas dhoi at ghetau unu pratu de fasolu cun d-un'arrogu de lardu ◊ lis at intregau un'istalliada de lardedhu fine ◊ porcu de arratza bona ponet lardu fine e peta meda ◊ bi at porcu bonu a lardu ma no a peta ◊ ocannu su porcu at postu tres pódhighes de lardu ◊ nosu cundeus su lardu a melas cun sali e píbiri
2.
nois pitzinnos poniaimus unu prammu de lardu intendhindhe cussos contos!
Surnames and Proverbs
smb:
Lardu
Etymon
ltn.
lardum
Translations
French
lard
English
lard
Spanish
lardo,
tocino
Italian
lardo
German
Speck,
Fett.
pantzèta , nf Definition
su súmene, su lardu fine e cun pigighedhu de petza chi su porcu portat in bentre, saliu e cunfetau po ingaúngiu, lassau ispratu o fintzes imbodhigau a istrintu cun cordiola
Synonyms e antonyms
pantzedha,
súmene
Scientific Terminology
mng
Translations
French
lard maigre
English
bacon
Spanish
tocino
Italian
pancétta
German
Speck.
súmene , nm: sumi,
súmine,
súmini Definition
su lardighedhu fine, in bentre, ue su porcu portat is titas, is tzimingiones: est su prus licante si faet cunfetau a panceta: si narat fintzes de sa matessi parte de sa tunnina, prus adata po orrostire; dhu narant po unu terrenu chi faet unu pagu a cúcuru, deasi comente cun àteros númenes de partes de sa carena si narant unas cantu formas de su terrenu (es. codhu, cúcuru)
Synonyms e antonyms
pantzeta
Scientific Terminology
mng
Etymon
ltn.
sumen
Translations
French
lard maigre
English
bacon,
potbelly
Spanish
tocino
Italian
pancétta
German
Bauchspeck.
tidignólu , nm: tidingiolu Definition
ispétzia de greme piludu e niedhu chi creschet in sa petza salia e sicada, in su casu béciu
Synonyms e antonyms
tanzolu*
Scientific Terminology
crp, dermestes lardarius
Translations
French
dermeste du lard
English
hairyworm
Spanish
larva del escarabajo del tocino
Italian
marméggia
German
Speckkäfer.
toporodhòne , nm Definition
persona grassa meda, a tropu
Synonyms e antonyms
brofodhu,
budhone 1,
mataudhone,
trofodhu
| ctr.
fadicadu,
làngiu
Scientific Terminology
zcrn
Etymon
srd.
Translations
French
gros lard
English
fat man
Spanish
gordo
Italian
grassóne
German
Dicksack.