alabàre , nm: labari Definizione
pígiu de ógiu in bentre: su chi portat su porcu est grussu meda e s'iscàgiat po fàere s'ógiu porchinu
Sinonimi e contrari
àbile,
ansúngia,
saginu
Terminologia scientifica
crn
Etimo
ltn.
alipe(m)
Traduzioni
Francese
lard
Inglese
pork-fat
Spagnolo
manteca del puerco
Italiano
sugna
Tedesco
Schweinefett.
ansúngia , nf: assugna,
assúngia,
assunza,
sunza Definizione
pígiu grussu de grassu in bentre / comporare s'assunza dae su batu = comporare casu dae sos sórighes, circai una cosa a chini si dha papat
Sinonimi e contrari
àbile,
alabare,
ogiuseu,
saginu
Frasi
un'assunza est fata de ozuseu ◊ sa fressura est fascada de assunza ◊ fit imbucànnesi su runzone ammuntadu de s'assunzighedha
Terminologia scientifica
crn
Etimo
ltn.
axungia
Traduzioni
Francese
lard
Inglese
pork fat
Spagnolo
manteca,
grasa
Italiano
sugna
Tedesco
Schweinefett.
brofódhu , agt, nm Definizione
nau de unu, chi est tropu grassu; cosa ufrada
Sinonimi e contrari
budhone 1,
dhidhone,
mataudhone,
trofodhu
/
ufradura
Etimo
srdn.
Traduzioni
Francese
gros lard
Inglese
fatty
Spagnolo
gordito
Italiano
ciccióne
Tedesco
dickleibig,
korpulent,
Dickwanst.
làdru , nm: laldu,
lardu Definizione
pígiu grussu de ógiu, tostau, aghedhosu, chi faet mescamente asuta de su corgiolu de su porcu; grassu meda / su lardu si chistit saliu segau a sestas, a tacales, a cantrexalis
Sinonimi e contrari
grassu
Modi di dire
csn:
l. assiau = lardu contomosu; l. pèrpere = totu de sa própiu grussària; l. panosu = súmene, su lardu de sa brenti de su procu (e pruscatotu de sa mardi), prus bellu a papai ca portat arràndulas; s'annu chi at a piòere fae cun lardu… = mai; comparai su lardu de is topis = circai cosa a chini no ndi podit donai ca est própiu cussu chi si dha papat; pònnere lardu, dare a l. = fai lardu, ingrassai (in cobertantza, prexaisí meda); andai che lardu in sali (nadu prus che àteru de cosas de manigare) = piàghere meda
Frasi
a sa pingiada una de is féminas dhoi at ghetau unu pratu de fasolu cun d-un'arrogu de lardu ◊ lis at intregau un'istalliada de lardedhu fine ◊ porcu de arratza bona ponet lardu fine e peta meda ◊ bi at porcu bonu a lardu ma no a peta ◊ ocannu su porcu at postu tres pódhighes de lardu ◊ nosu cundeus su lardu a melas cun sali e píbiri
2.
nois pitzinnos poniaimus unu prammu de lardu intendhindhe cussos contos!
Cognomi e Proverbi
smb:
Lardu
Etimo
ltn.
lardum
Traduzioni
Francese
lard
Inglese
lard
Spagnolo
lardo,
tocino
Italiano
lardo
Tedesco
Speck,
Fett.
pantzèta , nf Definizione
su súmene, su lardu fine e cun pigighedhu de petza chi su porcu portat in bentre, saliu e cunfetau po ingaúngiu, lassau ispratu o fintzes imbodhigau a istrintu cun cordiola
Sinonimi e contrari
pantzedha,
súmene
Terminologia scientifica
mng
Traduzioni
Francese
lard maigre
Inglese
bacon
Spagnolo
tocino
Italiano
pancétta
Tedesco
Speck.
súmene , nm: sumi,
súmine,
súmini Definizione
su lardighedhu fine, in bentre, ue su porcu portat is titas, is tzimingiones: est su prus licante si faet cunfetau a panceta: si narat fintzes de sa matessi parte de sa tunnina, prus adata po orrostire; dhu narant po unu terrenu chi faet unu pagu a cúcuru, deasi comente cun àteros númenes de partes de sa carena si narant unas cantu formas de su terrenu (es. codhu, cúcuru)
Sinonimi e contrari
pantzeta
Terminologia scientifica
mng
Etimo
ltn.
sumen
Traduzioni
Francese
lard maigre
Inglese
bacon,
potbelly
Spagnolo
tocino
Italiano
pancétta
Tedesco
Bauchspeck.
tidignólu , nm: tidingiolu Definizione
ispétzia de greme piludu e niedhu chi creschet in sa petza salia e sicada, in su casu béciu
Sinonimi e contrari
tanzolu*
Terminologia scientifica
crp, dermestes lardarius
Traduzioni
Francese
dermeste du lard
Inglese
hairyworm
Spagnolo
larva del escarabajo del tocino
Italiano
marméggia
Tedesco
Speckkäfer.
toporodhòne , nm Definizione
persona grassa meda, a tropu
Sinonimi e contrari
brofodhu,
budhone 1,
mataudhone,
trofodhu
| ctr.
fadicadu,
làngiu
Terminologia scientifica
zcrn
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gros lard
Inglese
fat man
Spagnolo
gordo
Italiano
grassóne
Tedesco
Dicksack.