búrgu , nm Definition
fossu mannu e cofudu prenu de abba, in is errios
Synonyms e antonyms
corrovoni,
foxone,
gurgu 1,
pógiu
/
cdh. tisina
Sentences
su rivu in mesu de sas rocas format metas burgos, pojos e pischinas ◊ burgos de abbas límpias càmbiant in pischinas mortas
Etymon
ltn.
gurgus
Translations
French
point le plus profond (d'un fleuve)
English
river ditch
Spanish
hondonada
Italian
tónfano
German
Tiefe im Fluß.
burgútu , agt Definition
chi faet a fossu / pratu b. = cofudu, devucu
Synonyms e antonyms
fundhucu,
fundhudu,
fungudu,
preputu,
trevucu
| ctr.
praneri,
pranu
Sentences
su poju fit largu, pacu burgutu e tunnu própiu comente a unu lapiolu
Etymon
srd.
Translations
French
profond
English
deep
Spanish
profundo
Italian
profóndo
German
tief.
cafúdu , agt: cofudu,
cufudu Definition
chi est a tuvu, imbuidau, istuvonau, nau mescamente de truncos mannos de matas / àlbure cafudu, mata cafuda; terudha cofuda = terudha tupada
Synonyms e antonyms
acogalzadu,
burgutu,
caudu,
copudu,
fungudu,
putudu,
tufudu
| ctr.
prenu
Sentences
custu est unu pratu cofudu de ferru martau ◊ ant fatu unu tofu cufudu
Etymon
srd.
Translations
French
creux,
profond
English
sunken
Spanish
hueco
Italian
incavato,
profóndo
German
hohl,
tief.
devúcu , agt Definition
chi calat a fundu, cofudu, nau pruschetotu de cosa o istrégiu buidu: est unu foedhu chi no càmbiat de su singulare a su pl. e ne de mascu a fémina
Synonyms e antonyms
fucudu,
fungarutzu,
fungudu,
trevucu
| ctr.
ladu
Sentences
pro cosa de brou cheret postu piatos devucu
Etymon
srd.
Translations
French
profond
English
deep
Spanish
profundo,
hondo
Italian
profóndo,
fóndo
German
tief.
fundhúcu , agt: fundu 1,
funducu Definition
chi giughet su fundhu in bàsciu meda, chi portat costàgios artos (nau meda de istrégiu)
Synonyms e antonyms
burgutu,
fundhudu,
fungudu,
tofuncu,
trevucu
Sentences
in sos pògios fundhucos e pischinas, si no ischis nadare, no ti abburres!
Surnames and Proverbs
prb:
mari fundu pisci pagu
Etymon
srd.
Translations
French
profond
English
deep
Spanish
profundo,
hondo
Italian
profóndo
German
tief.
fundhúdu , agt: fundudu,
funnudu Definition
chi ch'est in fundhu o chi calat a fundhu meda
Synonyms e antonyms
burgutu,
fundhucu,
fungudu,
trevucu
Sentences
custa mata portat arréxinis fundudas e friscas in terra cosa sua ◊ fiat unu fossu ladu e fundudu ◊ si ch'est betadu a modhe in su poju prus fundhudu: a iscatos de bi restare! ◊ ororu de sa Sardínnia su mari est prus fundudu aundi is màrginis funt artus, de arrocas (B.Erdas)
2.
ricamu pensamentus fundudus chei su mari…
Etymon
srd.
Translations
French
profond
English
deep
Spanish
profundo,
hondo
Italian
profóndo
German
tief.
fungúdu , agt: funguru,
fungutu Definition
chi giughet su fundhu in bàsciu meda; chi calat a fundhu o, nau de unu pentzu, de un’idea, chi bolet nàrrere cosa meda, de importu / terra funguda = terra russa, chi falat a fundhu chentza agatare pizu de pedra
Synonyms e antonyms
burgutu,
copudu,
fosciudu,
fucudu,
fundhucu,
fundhudu,
putudu,
trevucu,
tufudu
| ctr.
subranu
Sentences
su putu fit mannu e fungutu ◊ custa perca est funguda: betèndheche una preda no s'intendhet candho ferit ◊ in cue sa terra est totu paris e funguda ◊ su nie fit fungutu, a pizu russu ◊ cust'istampu tocat a dhu fai prus funguru
2.
s'arriscu giughet a fungudos isetos de pena ◊ in sas abbas fungutas de s'ingannu su tempus che afungat sos ómines toltos ◊ tue ses disizu fungudu de sos beranos (C.Puddu)
Etymon
srd.
Translations
French
profond
English
deep
Spanish
profundo,
hondo
Italian
profóndo
German
tief.
isprefundhàdu , agt Definition
chi ch'est calau a fundhu; nau de unu, chi est deasi atentu pentzandho a calecuna cosa de no si acatare, agiummai, de nudh'àteru
Synonyms e antonyms
aciuvau
/
incialmatu
Translations
French
profond,
extasié
English
ecstatic
Spanish
precipitado,
ensimismado,
absorto,
enfrascado
Italian
estàtico
German
verzückt.
mudigòre , nm: mudijore,
mudiore,
mudore,
mudori,
mudricore Definition
mudesa, su no s'intèndhere perunu sonu e ne boghe, su no foedhare e ne fàere perunu sonu, su èssere totu citiu
Synonyms e antonyms
mudímine,
mudine,
mútria,
mutricore,
mutrione
/
assébiu
Sentences
su mudiore achirrat de repente: no s'intendhent prus chidérios de pessones, de animales (L.Loi)◊ in custas badhes su mudiore ammentat cosas nadas e ismentigadas ◊ ti tocat de faedhare a sos àteros: no tenent piaghere de su mudore tou! ◊ su mudricore de sos mortos ◊ est faladu su mudore e no s'intendhet un'ae
Etymon
srd.
Translations
French
profond silence
English
dead silence
Spanish
silencio profundo
Italian
profóndo silènzio
German
Grabesstille.
mutricòre , nm Definition
su èssere totu mudu, su no s'intèndhere nudha, peruna cosa
Synonyms e antonyms
mudigore,
mudímine,
mudine,
mútria
Etymon
srd.
Translations
French
profond silence
English
dead silence
Spanish
silencio absoluto
Italian
silènzio profóndo,
assoluto
German
Totenstille.
padúle , nf, nm: paoi,
paule,
pauli Definition
abba apojada, paule manna de abba, giubbu, mescamente in is errios mannos
Synonyms e antonyms
gurgu 1,
lacone,
lacuedha,
làcuna,
pógiu,
trógliu
Sentences
brintat in sa pauli, nci afundat e mortu! ◊ a unu poju mannu de su riu li namus "Paule lada"◊ cussa funtana paret unu padule de arana ◊ funt paois de àcuas mortas ◊ in sa paule bi at tzinnia ◊ adoru de su paoi est totu cannisoni
2.
bi est chie no si cunfundhet in custu paule de ódiu
Surnames and Proverbs
smb:
Paulis
Etymon
ltn.
padule(m)
Translations
French
point le plus profond (d'un fleuve)
English
big pool
Spanish
gran poza de agua en los ríos
Italian
grande pózza d'àcqua nei fiumi
German
große Wasserlache in Flüssen.
pógiu , nm, nf: poja 1,
poju,
pou,
poxu,
poza,
pozu Definition
fossu prenu de abba mescamente in errios mannos (ma fintzes fossu ebbia); genia de bartza tundha, fraigada a muru, in su sartu
Synonyms e antonyms
bàtiga,
cadhaja,
corrovoni,
fògia 1,
foxone,
gurgu 1,
trógliu
Idioms
csn:
una poja de ludu = fossu prenu de ludu; pozu de sàmbene = lacuina, lotzina de sànguini chi at pérdiu ccn.
Sentences
sa rana istat cracagliendhe intro de sos pojos ◊ si no ischis nadare, no ti abburres in sos pògios fundhucos! ◊ de tretu in tretu su pastore at fatu sos pojos pro abbare sa robba ◊ l’avio zirau e istrampau in su ludu de una poza, gherrandhe a istrumpa
2.
in s'ortu bi amus fatu su poju pro collire s'abba
3.
custu est fintzas tempus de oro pro chie est fora de pojos de peleu
Surnames and Proverbs
smb:
Poggiu
Translations
French
point le plus profond d'un fleuve
English
river ditch
Spanish
hondonada en los ríos
Italian
tónfano
German
Kolk.
suspréxu , nm Definition
genia de súlidu longu po dispraxere o disígiu / ghetai unu susprexu
Synonyms e antonyms
pioncu
Sentences
mannu at a èssi su donu chi s'ànima su susprexu abetat (U.Cara)◊ lampat, tronat, e a is trumbutus arretronant is susprexus de unu coru segau ◊ cali prexu candu calincunu de bidha mi cumparit e cali susprexu candu si ndi andat! ◊ tremint is corus prenus de susprexu pensendu a is fillus malassortaus (D.Erriu)
Etymon
srd.
Translations
French
profond soupir
English
deep sigh
Spanish
suspiro profundo
Italian
sospiro profóndo
German
tiefer Seufzer.
trevúcu , agt: truvucu,
tuvucu Definition
chi calat a fundhu, nau mescamente de su buidu de un'istrégiu, de pratu, de putzos e àteru
Synonyms e antonyms
devucu,
fosciudu,
fungudu,
preputu,
tofuncu,
truvudu
Idioms
csn:
putu tuvucu, raighinas tuvucas = fungudu, fungudas, chi falant a fundhu meda; drommire a tuvucu = a sonnu surtu; terra t. = a pizu russu
Sentences
su putu est truvucu ◊ su putu est tuvucu deghe metros ◊ custa est una córvula tuvuca ◊ as fatu surcos tropu truvucos
2.
su sou est unu dolore trevucu
3.
no li servit frensada e ne brenusu e dormit a tuvucu, a bentre in susu
Etymon
srd.
Translations
French
creux,
profond
English
deep
Spanish
hondo
Italian
fóndo,
profóndo
German
tief.