eremíre , vrb Definition
arestare, nau de logu lassau in abbandhonu, chentza contivigiau, o de unu buschedu
Synonyms e antonyms
abriare,
aferare,
agrestare,
imbastardai,
imburdiri
Translations
French
rendre sauvage
English
to make wild
Spanish
yermar
Italian
inselvatichire
German
verwildern.
fèra , nf: vera Definition
totu is animales de sartu chi creschent desesi, arestes, de dónnia genia; animale areste mannu de tímere
Idioms
csn:
assoladu che fera = solu deunudotu, sentza de cumpàngios nudha; fera russa = animales arestes mannos; feras de canali = su fedu de su capidógliu
Sentences
in custa catza mortale so una fera inzerriada ◊ sas feras sunt bene afufadas e no essint a pizu ◊ sos canes ant pesadu sa fera ◊ sunt unos contra a sos àteros a zisa de sas feras piús arestes ◊ cussu est solu che fera ◊ si sunt intanados che a sas feras
Surnames and Proverbs
smb:
Fera
Translations
French
faune sauvage
English
wildlife
Spanish
fauna
Italian
fàuna selvàtica,
selvaggina
German
Wild.
fusighítu , nm Definition
rosa de ladhérighe, de margiani
Synonyms e antonyms
arrolàriu,
arrosabburda,
badherinu,
pibirillò,
rosagadhina,
rosagràbina,
tutussi
Scientific Terminology
rbl, Rosa canina
Etymon
srd.
Translations
French
rose sauvage
English
brier-rose
Spanish
rosal silvestre,
escaramujo
Italian
rosa selvàtica
German
Hundsrose.
guréu , nm Definition
(g. de campu) de totu is cardos, cussu chi prus si assimbígiat a sa cranciofa, bonu meda po alimentu siat sa crosta (po su prus) e siat su cambu e sa conca o pubúntzula; dhu narant fintzes a sa cranciofa, po su fundhu / is gureus = is cardalis, is campos postos a cranciofa
Synonyms e antonyms
bardueru,
cardueru*,
cardugureu
/
canciofa
Sentences
papaiat pane e gureu o limporra ◊ si arràngiat a bivi bendendu mungetas, gureu de sartu, canciofa ◊ su gureu est puncendu o est giai apillonau?
2.
candu fia istudenti andau a acuai su gureu ◊ tengu unu cungiau postu a gureu po canciofa
Scientific Terminology
rbz, Cynara cardunculus ssp. cardunculus
Translations
French
artichaut sauvage
English
artichoke
Spanish
alcachofa,
cardo
Italian
carciòfo selvàtico
German
Artischocke,
Kardone.
lànsana, lànsara , nf: làntzana,
làscina,
lassa,
làssana Definition
est una genia de càule areste, coment'e ambulartza, ma faet prus isvilupu, a fògias prus mannas, e no s'ingollet po papare
Synonyms e antonyms
àntzala,
cabiscu,
caulina,
chimedha,
masaocu,
pirisca
Sentences
in sa luzana cana bi faghet meda sa làscina
Scientific Terminology
rba, Moricandia arvensis
Etymon
ltn.
lapsana
Translations
French
moutarde sauvage (sénevé)
English
mustard
Spanish
collejón
Italian
sènape selvàtica
German
wilde Senf.
nabrèdha , nf: nabrighedha,
narbedha,
narbighedha,
navrighedha,
nerbaghedha,
nerbedha Definition
genias de erba a fògias ladas largas, bonas fintzes po cura, in su frore sèberant coment'e unu butonedhu bonu a papare chi narant panemundhu, paneoro, panecau, panedha
Synonyms e antonyms
mafra,
màrmara,
marmarutza,
narba,
narbutza,
palmutza
Sentences
sa narbedha a impacus fait a dha pònniri a is guronis ca dhus fait isciopai, ndi essit sa matéria e sanant
Scientific Terminology
rbc, Malva parviflora, M. sylvestris
Etymon
srd.
Translations
French
mauve sauvage
English
mallow
Spanish
malvilla menor,
malva
Italian
malvina,
malva selvàtica
German
Malve,
wilde Malve.
napòni 1 , nm Definition
napa o napu areste, genia de raba o cauledhu areste ogiosu
Synonyms e antonyms
cabiscu,
caulina,
lànsana,
pirisca
Scientific Terminology
rba, Brassica rapa
Translations
French
rave sauvage,
colza
English
bird-rape
Spanish
colza
Italian
rapa selvàtica,
còlza
German
Raps,
Rübsamen,
Rübsen.
palmútza , nf: parmúgia,
parmutza,
prammutza Definition
genias de erba a fògias ladas largas tundhatzas, bonas fintzes po cura, faent una genia de butonedhu bonu a papare chi narant panemundhu, paneoro, panedha / abba de p. = decotu de prammutza
Synonyms e antonyms
mafra,
màrmara,
marmarutza,
nabredha,
narbutza,
narba,
parmaredha
/
cdh. palmúcia
Scientific Terminology
rbc, Malva parviflora, M. sylvestris
Etymon
srd.
Translations
French
mauve sauvage
English
mallow
Spanish
malvilla,
malva
Italian
malvina,
malva selvàtica
German
wilde Malve.
piàstu , nm: piraltu,
pirastru,
pirastu Definition
mata totu ispinosa (a ispinas grussas e longas) e frutu (upm) areste, una genia de pira pitichedhedha tundhita e asciuta, pedrosa (faet a dha papare candho est fata, unu pagu in colore de castàngia, a matza niedha, ca cherfa arreschet in su gúturu): est sa linna chi s'innestat a pira / favedhare a pirastru piriferchi = a brétiu
Synonyms e antonyms
piredhu
/
pirastrolu,
piroi
Sentences
si si che sicat cussa inferchidura restas unu pirastru ismutzurradu! (Cubeddu)◊ lea una cuba de chelcu o de piraltu: si la pienas de binu gualtu mantenet su difetu fin'a moltu (Piras)
2.
no apubu nudha, sa vista mi est cumentzendi a mancai: su nai ca portau is ogus che pirastu de monti! ◊ su pirastru est una frútora obescosa ◊ su pirastru como est cherfu, birde che a sa prunischedha
Surnames and Proverbs
smb:
Pirastru, Pirastu
Scientific Terminology
mt, Pyrus spinosa
Etymon
ltn.
pirastru(m)
Translations
French
poirier sauvage
English
wild pear (tree)
Spanish
peral silvestre
Italian
perastro
German
Holzbirne.
pirísca, pirísche, piríschia , nf Definition
una genia de càule areste
Synonyms e antonyms
àntzala,
cabiscu,
caulina,
chimedha,
lànsana,
masaocu
Scientific Terminology
rba, Moricandia arvensis
Etymon
srd.
Translations
French
moutarde sauvage
English
charlock
Spanish
mostaza
Italian
sènape selvàtica
German
Wandzwecke.
sorigèdha , nf: ciorisedha,
sorixedha Definition
genia de erba (e su frutu puru) bona po fàere tinta orrúbia, tinta de sorixedha, po tínghere orrobba o fintzes àteru
Synonyms e antonyms
arrúbbia,
atzotalimba,
batalimba,
colalati,
pigalati,
pitziculosa,
ratalimba,
rúgia,
tintaruja
Scientific Terminology
rba, Rubia peregrina
Etymon
srd.
Translations
French
garance sauvage
English
madder
Spanish
rubia
Italian
róbbia selvàtica
German
Färberröte.