arrumbulànu , agt Definition
chi orrúmbulat, chi movet, chi no istat firmu ca si che fúrriat, chi girat o chi podet girare (es. coment'est un’orroda)
Synonyms e antonyms
arrumbulutzu,
corriazolu,
lumburutzu,
trodhulanu
Sentences
sa perda arrumbulana no ponit mai lana ◊ andat girendu che perda arrumbulana
Etymon
srd.
Translations
French
tournant
English
revolving
Spanish
giratorio
Italian
girévole
German
drehbar.
bòrta 1 , nf Definition
acabbu o furriadura de una sumana de tempus, de unu fatu, de unu caminu (vida, die, caminu)
Synonyms e antonyms
furriada,
masciada
Idioms
csn:
èssere in bolta de dies = èssere antzianu; dare borta = girai, furriai, cumentzai a isparèssiri, abblandai; èssere, istare a borta códia = coment'e oretendhe pro fàghere male a ccn.; andhare, torrare a borta códia = torrare in àteru mamentu a unu logu, a s'acua, pro bi fàghere dannu, a ndhe furare cosa, e gai; dàresi bolta in d-una cosa = impitzaresindhe
Sentences
in sas istradas si agatant bucos, ribbas e bortas ◊ su carru si est acadhighinadu in d-una pigada totu bortas ◊ est arreadu firmu finas chi no nche l'at bidu isgheladu in s'úrtima borta de su caminu
2.
passadu mesudie daet borta su sole ◊ cun sa cura chi so faghindhe su male at dadu borta ◊ ndhe so dadu bolta in custas alas (Còntene)◊ su sole che at dadu bolta a cudh'ala de monte ◊ sa ferida est dendhe bolta in cancrena ◊ cue su caminu daet borta a manu manca
3.
in cosa chi no t'importat mancu ti bi dies bolta!
Etymon
ltn.
*volta
Translations
French
tournant,
virage
English
bend,
turning
Spanish
viraje
Italian
svòlta,
curva
German
Wendepunkt,
Biegung,
Kurve.
furriàda , nf: furriara,
furriata Definition
su furriare; cambiamentu mannu de calecuna cosa, mescamente contras a unu chi cumandhat o chi est prus mannu; tróchia, girada chi faet unu camminu, un'istrada; su tempus chi durat una cosa; su torrare a su logu inue si faet abbitu, ue si bivet
Synonyms e antonyms
furriadolzu,
furriadura
/
cambiada,
issurriada
/
borta 1,
corruada,
cuidada,
dadaolta,
ghirada,
masciada,
mobinada,
torrada
/
durada
Idioms
csn:
sa f. de sa die, f. de sole = sa die a parte e sero, merí; f. de ballu = unu ziru de ballu; una f. de ogus, de bista, de manu = unu patrefíliu; donai una f. in tundu = furriàresi a su contràriu deunudotu; sa f. de su lentzoru = su tretu chi si pínnigat a subra de s'àtera cuguzura; sa f. de su poledhu = sa farta de chie no muntenet sa promissa o sa peràula; bogàreche una f. = fai un'arruga o un'istrada prus dereta
Sentences
no fit netzessàriu andhare pro sa furriada a cubile: sas crapas a cudh'ora ghirabant solas ◊ no mi fetzat totu custas furriadas, ca no est comenti narat fustei! ◊ at fatu sa furriada a su lentzoru
2.
seu ispantada de cussa piciochedha, sa furriada chi at fatu! (A.Garau)◊ fillu miu, ita bollit narri custa furriada in truncu?! ◊ mancu mali, su piciochedhu at donau una bona furriada ◊ mi dh'apu fatu una furriada… - Si no mi donat sa cosa bandu a caserma! - dhi apu nau
3.
fintzas in sa furriada intras a manca, tue: est perigulosu! ◊ istrada mala: totu furriadas!
4.
cussu síndhigu bi at fatu duas furriadas in s’amministratzione ◊ cust'úrtima furriada fit síndhigu Bodale ◊ sa bida est una furriada de manu ◊ unu bisu durat una furriada de ogus ◊ in una furriada de bista sa cumpanza mia si nch'est andhada pro un'atacu de puntore
5.
no ischio a it'ora torraiat, ca a sa furriada no l'apo mai agatadu
Scientific Terminology
slg
Etymon
srd.
Translations
French
virage,
tournant,
rébellion (fig.)
English
turn,
rebellion
Spanish
viraje,
curva,
rebelión
Italian
svòlta,
capovolgiménto,
inversióne,
curva,
tornante,
ribellióne
German
Wende,
Kurve,
Aufstand.
furriadólzu , nm, agt: furriadórgiu,
furriadorju,
furriadorzu,
furriadroxu Definition
tretu inue si fúrriat, a ue si faet fúrriu, logu (e aprigu, barracu, pinnetu, domo) a ue si torrat a crocare, a istare
Synonyms e antonyms
biradorzu,
furriada,
ghiradorju
/
barraca,
domo,
pinnetu
/
bidhichedha,
bidhiciolu,
madau,
trechinzu
Idioms
csn:
non lassare perdas in furriadórgiu = circai a perda furriada, forrogare e betare apare totu, chirchendhe; bentu furriadorzu = chi est tirendhe candho goi candho gai, chena frimmesa ne de fortza e ne de filada
Sentences
Tzitzu fit ómine chi connoschiat onzi segretu e furriadorzu ◊ custos sunt ammentos de unu tempus chena furriadorzu
2.
me in su Sulcis unu tempus is bidhas fiant furriadroxus ◊ aiant fatu unu bellu pículu de caminu a pè ca s'istrada no imbatiat finas a su furriadolzu ◊ die manna cun die visitant cuiles e furriadolzos ◊ sos furisteris fint remonzendhe sos trastos pro leare su caminu de su furriadorzu
Scientific Terminology
pst, slg
Etymon
srd.
Translations
French
tournant,
point de repère,
point de retour
English
turning-point,
land mark
Spanish
punto de vuelta,
de referencia
Italian
punto di svòlta,
di riferiménto,
di ritórno
German
Wendepunkt,
Bezugspunkt.