aíntro, aíntros, aíntru, aíntrus, aínturu , avb, prep Definition
in sa parte de mesu, de mesania de una cosa o de unu logu (ma si narat fintzes de tempus = tra su cuménciu e s'acabbu de calecuna cosa); in cobertantza, logu de isserru, presone / aintr'e mesu de… = intro de…, in mesu de…; innòi aintru, ingunis aintru = intro de custu logu inue semus, intro de cussu logu; aintro de issoro = aintru de issus; aintru de note, aintru de àrbure, aintru de letu
Synonyms e antonyms
drainto,
inintro,
intro
/
prasoni
| ctr.
fora
Sentences
aintru dhoi fut su serbidori ◊ càstiu a parti de aintru ◊ intrade aintro ca bos cómbido!
2.
sa pòbara fémmina est abarrada aintru de su monti ◊ Deus bit aintru nostu
3.
che l'ant tzacadu aintro pro sa fura chi at fatu ◊ is carabbineris pinnicant aintru sa genti cument'e meurras in s'arretza de su pillonaju
4.
seu drommendi pagu cun custa pala chi mi càncarat aintr'e mesu de noti
Etymon
srd.
Translations
French
dedans
English
inside
Spanish
dentro,
adentro
Italian
déntro
German
darinnen,
in,
innerhalb.
arrubiólu , nm: arrubiou,
orrubiolu Definition
druche chi assimbígiat a is tzípulas (o est a bocighedha), fatu cun arrescotu (o casu) friscu, orrubiou e corgiolu de aràngiu tratagasau, fríssiu che is tzípulas etotu e cun tzúcuru ispergiau apitzu
Synonyms e antonyms
rujolu
Sentences
sos arrubiolos frissos dhos insundhent in su tzúcoro
Scientific Terminology
drc
Translations
French
berlingot
English
round-cake with soft inside
Spanish
buñuelo con queso
Italian
berlingòzzo
German
Kringel.
àtzula , nf Definition
fundhurúgiu de sa lissia
Synonyms e antonyms
bogaderi,
sàciula*
Translations
French
charrée
English
rest of ash inside an ash pan
Spanish
cernada
Italian
ceneràccio
German
Laugenasche.
bogadéri , nm Definition
su chinisu de sa lissia chi abbarrat a fundhurúgiu
Synonyms e antonyms
àtzula
Etymon
ctl.
bugader
Translations
French
charrée
English
ash rests inside an ash-pot
Spanish
cernada
Italian
ceneràccio
German
Laugenasche.
còne, còni , nm: (su cone = nr. sugòne)
Definition
est un'arga, unu traitore chi portat a ogu sa cosa de furare o sa gente de idorrobbare agiudandho is furones chi benint a fàere su cropu
Synonyms e antonyms
bugoni,
medianeri,
ospia
Sentences
custu est su coni: est istràngiu e connoscit bèni sa zona ◊ su coni… sa metadi in galera e s'atra in prasoni: s'est fuiu cumenti a unu macu! ◊ s'est fuiu su coni po sa timoria
Surnames and Proverbs
smb:
Coni
Translations
French
taupe,
cerveau
English
inside man,
mole
Spanish
topo
Italian
basista,
talpa
German
krimineller Vorarbeiter.
íntro , avb, prep: intru,
ínturu Definition
in sa parte de mesu de una cosa o de unu logu (ma si narat fintzes de tempus): candho est prep. arrechedit un'àtera prep. simple puru
Synonyms e antonyms
aintru,
inintro
/
in
/
prasoni
| ctr.
fora
Idioms
csn:
intro meu, de a nois, de issu (e, si est craru de ite si faedhat, si narat fintzas solu "intro", nadu siat de logu o de pessone o àteru)= intro de a mie, intro nostru, intro sou; logu: intro de domo (e, si est craru de ite si faedhat, si narat fintzas solu "intro"), intro de letu, intro de àrbure, intro sa bidha (introidha), intro de montes; tempus: intro de note, intro de die, intro de zerru, intro de annu, intro de chida, intro de cras; intro 'e tempus = intro de unu tempus cussideradu coment'e una sumana; in dae intros de… = a s'ala de intro de…; intro cun intro = intro ebbia, isceti a parti de aintru; passai, andai in intru in intru = totu intro, chentza essire a fora
Sentences
za ch'esso, za ch'esso dae galera: no mi apo a prudicare in intro! ◊ baediche a intro ca fora che at fritu! ◊ bae a intro e bogamindhe cudha cosa! ◊ comente at bidu a mie colendhe in carrela si ch'est intradu a intro ◊ sos poetas sa limba che la zughent intro, in ossos ◊ s'intendhent una fortza noa intro issoro
2.
su fogu che pariat istutau ma fut intro de sos montes brusiandhe ◊ si ti tenet ti che ponet intro de su sacu! ◊ pares cudha colora puzonarza chi apo mortu a fuste intro de su nidu ◊ intro meu che zuto su lugore de mizas de istedhos de s'aera
Etymon
ltn.
intro
Translations
French
dedans,
d'ici,
dans
English
inside,
within
Spanish
adentro
Italian
déntro,
éntro
German
darinnen,
in,
innerhalb.
vavàtza , nf Definition
sa bandha de aintru de is còscias
Scientific Terminology
crn
Translations
French
partie intérieure de la cuisse
English
inside face of the thigh
Spanish
entrepierna
Italian
fàccia interna della còscia
German
Innenseite des Oberschenkels.