aíntro, aíntros, aíntru, aíntrus, aínturu , avb, prep Definizione
in sa parte de mesu, de mesania de una cosa o de unu logu (ma si narat fintzes de tempus = tra su cuménciu e s'acabbu de calecuna cosa); in cobertantza, logu de isserru, presone / aintr'e mesu de… = intro de…, in mesu de…; innòi aintru, ingunis aintru = intro de custu logu inue semus, intro de cussu logu; aintro de issoro = aintru de issus; aintru de note, aintru de àrbure, aintru de letu
Sinonimi e contrari
drainto,
inintro,
intro
/
prasoni
| ctr.
fora
Frasi
aintru dhoi fut su serbidori ◊ càstiu a parti de aintru ◊ intrade aintro ca bos cómbido!
2.
sa pòbara fémmina est abarrada aintru de su monti ◊ Deus bit aintru nostu
3.
che l'ant tzacadu aintro pro sa fura chi at fatu ◊ is carabbineris pinnicant aintru sa genti cument'e meurras in s'arretza de su pillonaju
4.
seu drommendi pagu cun custa pala chi mi càncarat aintr'e mesu de noti
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
dedans
Inglese
inside
Spagnolo
dentro,
adentro
Italiano
déntro
Tedesco
darinnen,
in,
innerhalb.
arrubiólu , nm: arrubiou,
orrubiolu Definizione
druche chi assimbígiat a is tzípulas (o est a bocighedha), fatu cun arrescotu (o casu) friscu, orrubiou e corgiolu de aràngiu tratagasau, fríssiu che is tzípulas etotu e cun tzúcuru ispergiau apitzu
Sinonimi e contrari
rujolu
Frasi
sos arrubiolos frissos dhos insundhent in su tzúcoro
Terminologia scientifica
drc
Traduzioni
Francese
berlingot
Inglese
round-cake with soft inside
Spagnolo
buñuelo con queso
Italiano
berlingòzzo
Tedesco
Kringel.
àtzula , nf Definizione
fundhurúgiu de sa lissia
Sinonimi e contrari
bogaderi,
sàciula*
Traduzioni
Francese
charrée
Inglese
rest of ash inside an ash pan
Spagnolo
cernada
Italiano
ceneràccio
Tedesco
Laugenasche.
bogadéri , nm Definizione
su chinisu de sa lissia chi abbarrat a fundhurúgiu
Sinonimi e contrari
àtzula
Etimo
ctl.
bugader
Traduzioni
Francese
charrée
Inglese
ash rests inside an ash-pot
Spagnolo
cernada
Italiano
ceneràccio
Tedesco
Laugenasche.
còne, còni , nm: (su cone = nr. sugòne)
Definizione
est un'arga, unu traitore chi portat a ogu sa cosa de furare o sa gente de idorrobbare agiudandho is furones chi benint a fàere su cropu
Sinonimi e contrari
bugoni,
medianeri,
ospia
Frasi
custu est su coni: est istràngiu e connoscit bèni sa zona ◊ su coni… sa metadi in galera e s'atra in prasoni: s'est fuiu cumenti a unu macu! ◊ s'est fuiu su coni po sa timoria
Cognomi e Proverbi
smb:
Coni
Traduzioni
Francese
taupe,
cerveau
Inglese
inside man,
mole
Spagnolo
topo
Italiano
basista,
talpa
Tedesco
krimineller Vorarbeiter.
íntro , avb, prep: intru,
ínturu Definizione
in sa parte de mesu de una cosa o de unu logu (ma si narat fintzes de tempus): candho est prep. arrechedit un'àtera prep. simple puru
Sinonimi e contrari
aintru,
inintro
/
in
/
prasoni
| ctr.
fora
Modi di dire
csn:
intro meu, de a nois, de issu (e, si est craru de ite si faedhat, si narat fintzas solu "intro", nadu siat de logu o de pessone o àteru)= intro de a mie, intro nostru, intro sou; logu: intro de domo (e, si est craru de ite si faedhat, si narat fintzas solu "intro"), intro de letu, intro de àrbure, intro sa bidha (introidha), intro de montes; tempus: intro de note, intro de die, intro de zerru, intro de annu, intro de chida, intro de cras; intro 'e tempus = intro de unu tempus cussideradu coment'e una sumana; in dae intros de… = a s'ala de intro de…; intro cun intro = intro ebbia, isceti a parti de aintru; passai, andai in intru in intru = totu intro, chentza essire a fora
Frasi
za ch'esso, za ch'esso dae galera: no mi apo a prudicare in intro! ◊ baediche a intro ca fora che at fritu! ◊ bae a intro e bogamindhe cudha cosa! ◊ comente at bidu a mie colendhe in carrela si ch'est intradu a intro ◊ sos poetas sa limba che la zughent intro, in ossos ◊ s'intendhent una fortza noa intro issoro
2.
su fogu che pariat istutau ma fut intro de sos montes brusiandhe ◊ si ti tenet ti che ponet intro de su sacu! ◊ pares cudha colora puzonarza chi apo mortu a fuste intro de su nidu ◊ intro meu che zuto su lugore de mizas de istedhos de s'aera
Etimo
ltn.
intro
Traduzioni
Francese
dedans,
d'ici,
dans
Inglese
inside,
within
Spagnolo
adentro
Italiano
déntro,
éntro
Tedesco
darinnen,
in,
innerhalb.
vavàtza , nf Definizione
sa bandha de aintru de is còscias
Terminologia scientifica
crn
Traduzioni
Francese
partie intérieure de la cuisse
Inglese
inside face of the thigh
Spagnolo
entrepierna
Italiano
fàccia interna della còscia
Tedesco
Innenseite des Oberschenkels.