aíntro, aíntros, aíntru, aíntrus, aínturu , avb, prep Definitzione
in sa parte de mesu, de mesania de una cosa o de unu logu (ma si narat fintzes de tempus = tra su cuménciu e s'acabbu de calecuna cosa); in cobertantza, logu de isserru, presone / aintr'e mesu de… = intro de…, in mesu de…; innòi aintru, ingunis aintru = intro de custu logu inue semus, intro de cussu logu; aintro de issoro = aintru de issus; aintru de note, aintru de àrbure, aintru de letu
Sinònimos e contràrios
drainto,
inintro,
intro
/
prasoni
| ctr.
fora
Frases
aintru dhoi fut su serbidori ◊ càstiu a parti de aintru ◊ intrade aintro ca bos cómbido!
2.
sa pòbara fémmina est abarrada aintru de su monti ◊ Deus bit aintru nostu
3.
che l'ant tzacadu aintro pro sa fura chi at fatu ◊ is carabbineris pinnicant aintru sa genti cument'e meurras in s'arretza de su pillonaju
4.
seu drommendi pagu cun custa pala chi mi càncarat aintr'e mesu de noti
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
dedans
Ingresu
inside
Ispagnolu
dentro,
adentro
Italianu
déntro
Tedescu
darinnen,
in,
innerhalb.
arrubiólu , nm: arrubiou,
orrubiolu Definitzione
druche chi assimbígiat a is tzípulas (o est a bocighedha), fatu cun arrescotu (o casu) friscu, orrubiou e corgiolu de aràngiu tratagasau, fríssiu che is tzípulas etotu e cun tzúcuru ispergiau apitzu
Sinònimos e contràrios
rujolu
Frases
sos arrubiolos frissos dhos insundhent in su tzúcoro
Terminologia iscientìfica
drc
Tradutziones
Frantzesu
berlingot
Ingresu
round-cake with soft inside
Ispagnolu
buñuelo con queso
Italianu
berlingòzzo
Tedescu
Kringel.
àtzula , nf Definitzione
fundhurúgiu de sa lissia
Sinònimos e contràrios
bogaderi,
sàciula*
Tradutziones
Frantzesu
charrée
Ingresu
rest of ash inside an ash pan
Ispagnolu
cernada
Italianu
ceneràccio
Tedescu
Laugenasche.
bogadéri , nm Definitzione
su chinisu de sa lissia chi abbarrat a fundhurúgiu
Sinònimos e contràrios
àtzula
Ètimu
ctl.
bugader
Tradutziones
Frantzesu
charrée
Ingresu
ash rests inside an ash-pot
Ispagnolu
cernada
Italianu
ceneràccio
Tedescu
Laugenasche.
còne, còni , nm: (su cone = nr. sugòne)
Definitzione
est un'arga, unu traitore chi portat a ogu sa cosa de furare o sa gente de idorrobbare agiudandho is furones chi benint a fàere su cropu
Sinònimos e contràrios
bugoni,
medianeri,
ospia
Frases
custu est su coni: est istràngiu e connoscit bèni sa zona ◊ su coni… sa metadi in galera e s'atra in prasoni: s'est fuiu cumenti a unu macu! ◊ s'est fuiu su coni po sa timoria
Sambenados e Provèrbios
smb:
Coni
Tradutziones
Frantzesu
taupe,
cerveau
Ingresu
inside man,
mole
Ispagnolu
topo
Italianu
basista,
talpa
Tedescu
krimineller Vorarbeiter.
íntro , avb, prep: intru,
ínturu Definitzione
in sa parte de mesu de una cosa o de unu logu (ma si narat fintzes de tempus): candho est prep. arrechedit un'àtera prep. simple puru
Sinònimos e contràrios
aintru,
inintro
/
in
/
prasoni
| ctr.
fora
Maneras de nàrrere
csn:
intro meu, de a nois, de issu (e, si est craru de ite si faedhat, si narat fintzas solu "intro", nadu siat de logu o de pessone o àteru)= intro de a mie, intro nostru, intro sou; logu: intro de domo (e, si est craru de ite si faedhat, si narat fintzas solu "intro"), intro de letu, intro de àrbure, intro sa bidha (introidha), intro de montes; tempus: intro de note, intro de die, intro de zerru, intro de annu, intro de chida, intro de cras; intro 'e tempus = intro de unu tempus cussideradu coment'e una sumana; in dae intros de… = a s'ala de intro de…; intro cun intro = intro ebbia, isceti a parti de aintru; passai, andai in intru in intru = totu intro, chentza essire a fora
Frases
za ch'esso, za ch'esso dae galera: no mi apo a prudicare in intro! ◊ baediche a intro ca fora che at fritu! ◊ bae a intro e bogamindhe cudha cosa! ◊ comente at bidu a mie colendhe in carrela si ch'est intradu a intro ◊ sos poetas sa limba che la zughent intro, in ossos ◊ s'intendhent una fortza noa intro issoro
2.
su fogu che pariat istutau ma fut intro de sos montes brusiandhe ◊ si ti tenet ti che ponet intro de su sacu! ◊ pares cudha colora puzonarza chi apo mortu a fuste intro de su nidu ◊ intro meu che zuto su lugore de mizas de istedhos de s'aera
Ètimu
ltn.
intro
Tradutziones
Frantzesu
dedans,
d'ici,
dans
Ingresu
inside,
within
Ispagnolu
adentro
Italianu
déntro,
éntro
Tedescu
darinnen,
in,
innerhalb.
vavàtza , nf Definitzione
sa bandha de aintru de is còscias
Terminologia iscientìfica
crn
Tradutziones
Frantzesu
partie intérieure de la cuisse
Ingresu
inside face of the thigh
Ispagnolu
entrepierna
Italianu
fàccia interna della còscia
Tedescu
Innenseite des Oberschenkels.