ammolàre , vrb Definition
fàere una pedra a mola de molinu; fàere a mola, ingrussare in s’arraighina, nau de erbas e tupas, e de sa carre in su sensu de fàere a gurone, betare o crèschere in tita (nau de animale fémina candho est acanta a angiare); cuare in calecuna mola de matedu, fintzes pònnere asuta de calecuna mata in s'umbra comente faet su bestiàmene, pinnigare o aunire totu impare
Synonyms e antonyms
afundhare 1
/
abbusare 1,
ammagare,
atupare,
intupai
Sentences
s'antunna est ammolada ◊ sas berbeghes zughent sa tita ammolada ◊ bi at raighina de s'àrbure chi si ammolat
2.
sas berbeghes si sunt ammoladas meriendhe
Etymon
srd.
Translations
French
enjaler
English
to tie to the anchor stock
Spanish
hacer una muela,
encepar
Italian
acceppare
German
einen Anker stocken.
calchèra , nf: callera,
carchera,
crachera Definition
genia de lacu inue si càtzigat o cracat su furesu po dhu fàere lentu; genia de màchina po cracare (a màgios) orrobba téssia; s'orrobba etotu?; su cracare / betare sos pes che mazos de crachera = poníndhelos in terra a corpu
Synonyms e antonyms
catighera
/
carchedha
Sentences
intro de sas cracheras apo tintu lanas de vàrios colores ◊ comente betat sos pes isse parent mazos de crachera!◊ candho fit intintu s'orvessi si giughiat a sa callera po l'afinicare
2.
sas calcheras sunt fatas de lana
3.
unu leperedhu ndhe istupat dai sa chijura e che parat in sa calchera pesuda de totu cudhos pes in andhera
Scientific Terminology
stz
Etymon
itl.
gualchiera
Translations
French
fouleuse
English
fulling stock
Spanish
batán
Italian
follóne
German
Walke.
sucèlla , nf: surcella Definition
una genia de pigione chi assimbígiat unu pagu a sa trúturi (ma dhi mancant is pinnias biancas in sa coa) e a su columbu (e de custu dhi mancat sa mància bianca in sa gropa)
Sentences
su cantu amurosu de una sucella chi ispetat debbadas…
Scientific Terminology
pzn, columba oenas
Translations
French
biset
English
stock dove
Spanish
paloma zurita
Italian
colombèlla
German
Hohltaube.
trópulu , nm, agt Definition
trunchedhu curtzu e grussu a pònnere cosa in pitzu po dha segare, o fintzes po su fogu; trunchedhu chi si ponet prantau po dhue pònnere s'incúdine in pitzu; nau fintzes in cobertantza po gente, de animale piticu ma grussatzu
Synonyms e antonyms
giumpedhu,
trunchedhu,
tzimpedhu
/
ttrs. trópuru
/
dudhurinu
Sentences
is tropuledhus a sa ziminera! ◊ fatuvatu mi aciúngiu unu tropuledhu a su fogu ◊ cussu trópulu boit isperrau
2.
pentzadí bèni: cussu tropuledhu fait unu fogu chi ti podit callentai po totu sa vida!
Etymon
itl.
tròppolo
Translations
French
bûche
English
stock
Spanish
ceporro
Italian
céppo
German
Wurzelstock.
truígu , nm Definition
fundhu de bide, pitzu
Synonyms e antonyms
rabatzone
Sentences
est torradu cun sa béltula prena de truigos
Translations
French
cep de vigne
English
vine stock
Spanish
cepa
Italian
céppo di vite
German
Stock.