batàta , nf Definition
patata americana, genia de patata, prus manna, prus druche e prus tostada de s'àtera (a./c. est "patata americana" fintzes sa Heliantus tuberosus, o napu tamburru, ma no est sa matessi cosa de sa Ipomoea batatas)
Synonyms e antonyms
tuveraitana
Scientific Terminology
rbzc, Helianthus tuberosus, Ipomoea batatas
Translations
French
patate (douce)
English
sweet potato
Spanish
patata dulce,
boniato
Italian
patata dólce
German
Batate,
Süßkartoffel,
Knollenwinde.
biudèdha , nf: viudedhas Definition
chintorza o erba de santu Giuanne, o erba de isproni, genia de erba bona fintzes po meighina po s'orrúngia
Synonyms e antonyms
scabbiosa,
viudas*
Scientific Terminology
rba, Sixalix atropurpurea ssp. maritima
Translations
French
veuve
English
sweet scabious
Spanish
viuda
Italian
vedovina
German
Samtskabiose.
brugnólu , nm: bugnolu,
brunniolu,
brunnolu Definition
genia de druche a ballina tundha, de casu friscu druche o saliu, fríssiu
Synonyms e antonyms
buscione
/
cata,
frisciola,
típula
Scientific Terminology
drc
Etymon
ctl.
bunyol
Translations
French
berlingot
English
a kind of sweet
Spanish
un dulce
Italian
berlingòzzo
German
Kringel.
caramèglia, caramèlla , nf Definition
genia de druche piticu imbodhigau cun paperedhu
Scientific Terminology
drc
Etymon
ctl., itl.
caramella
Translations
French
bonbon
English
sweet
Spanish
caramelo
Italian
caramèlla
German
Bonbon.
catòne , nm Definition
druche fatu cun méndhula e mele cotos impare a múrigu a múrigu, tostau àrridu candho est fridu
Synonyms e antonyms
gató
Scientific Terminology
drc
Etymon
itl.
gató
Translations
French
gâteau aux amandes
English
sweet made of honey and almonds
Spanish
dulce de almendras
Italian
croccante (alle màndorle,
alle nocciòle)
German
Krokant.
drúce , agt, nm: druche,
druchi,
druci,
drussi,
drutzi,
dulche,
dulci,
durce,
durche,
durci,
durtze Definition
genia de sabore che a su chi tenet su tzúcuru, ma si narat fintzes de papare unu pagu bambu; cosa a papare fata cun tzúcuru o mele; foedhandho de sentidos, o àteras cosas chi no podent tènnere sabore ma un'idea de bonu, praghillosa, si narat prus che àteru dulce, dultze (in poesia, ma no in su foedhare ordinàriu)
Synonyms e antonyms
dulle,
gulce
| ctr.
maricosu,
rànchidu
/
sabiu
Idioms
csn:
dulcis de acotza = cussus chi si faint cun sa forma e benint imbodhiaus cun sa pasta de tzúcuru e sa gomma, cun su prenimentu de méndula; ómini dulci de sali = bambiocu, de pagu zudíssiu; ómini de àcua dulci = bucamindotu, creijolu; abba durche = abba de funtana, de riu, de lagu, projana, chi zughet pagos sales e mescamente pagu cloruru de sódiu (ctr. abba salida, de mare)
Sentences
sa figu est dulci dulci ◊ comente est durche su mele ti siat durche sa vida! ◊ de cantu est durtze est fintzas isàpidu
2.
ant fatu sos durches pro s'isposonzu ◊ apustis manigadu ant bogadu sos durches ◊ afentzandhe cudhos drutzis si dhos papaiat cuntentu ◊ sas pitzocas si funt postas a fàere pane e drutzis
Surnames and Proverbs
prb:
a s'istògomo est durche su chi est ràntzigu a buca
Scientific Terminology
sbr
Etymon
ltn.
dulce(m)
Translations
French
doux,
gâteaux
English
sweet,
sweetmeat
Spanish
dulce,
dulces
Italian
dólce,
dolciume
German
süß,
Süßspeise,
Süße.
garzía , nf Definition
genia de mata ispinosa, faet frore grogo e fragosu meda
Sentences
cussa mata at a portai prus coma de sa garzia chi est in cortili
Surnames and Proverbs
smb:
Garzia
Scientific Terminology
mtm, Acacia farnesiana
Etymon
itl.
garzìa
Translations
French
casse (bot.),
cassier
English
sweet acacia
Spanish
aroma
Italian
gaggìa
German
Hackendorn.
gató, gatòe , nm: ghitou Definition
druche fatu cun méndhula e mele cotos impare a mórigu a mórigu, àrridu candho ifridat
Synonyms e antonyms
cartò,
catone
Sentences
mamma mi at fatu unu gatoe mannu po sa festa
Scientific Terminology
drc
Etymon
itl.
gattò
Translations
French
gâteau à base d'amandes et du miel
English
sweet stuffed with almonds
Spanish
dulce con miel y almendras
Italian
croccante (alle màndorle,
alle nocciòle)
German
eine Art Mandelkrokant.
irdurchirmentàdu , agt Definition
chi est deasi druche chi de prus no faet, nau de cosas de papare
Synonyms e antonyms
druchilmentadu
Etymon
srd.
Translations
French
très doux,
très sucré
English
very sweet
Spanish
muy dulce
Italian
dolcissimo
German
sehr süß
paulàtzu , nm Definition
genia de erba fragosa (arta a giru de unu metro) chi faet in logos de benatzu o de paule
Scientific Terminology
rba, Acorus calamus
Translations
French
acore ou jonc odorant
English
sweet flag
Spanish
cálamo aromático
Italian
àcoro
German
Kalmus.